Eskişehir Mutfak Kültürü
Eskişehir Anadolu’nun ortasında Konya ile birlikte ülkemizin buğday ambarlarından biri olarak biliniyor. Buna bağlı olarak kadim bir yemek kültürüne sahip olan şehir hem yerli turistler hem de yabancı turistler açısından birçok gezilip görülecek yerle birlikte birçok farklı yöresel lezzet barındırıyor. Buğdayın şehirde bol olması unla hazırlanan yöresel lezzetlerin oldukça fazla olmasına yol açıyor. Birçok üründe kullanılan un Eskişehir’deki yöresel lezzetlerin ham maddesi durumundadır.
Bununla birlikte farklı bölgelerden göçmen insanların da yaşadığı Eskişehir kozmopolit bir yapıya sahiptir. Bu da yöresel lezzetlerin çeşitlenmesini sağlıyor. Dolayısıyla Balkanlar, Kırım ve Kafkas yörelerine ait lezzetler de artık Eskişehir’le bütünleşmiş durumda. Birçok gezgin Eskişehir’e geldiği zaman bu lezzetlerin tadına bakıyor ve damaklarında hoş bir tat ile Eskişehir’den ayrılıyorlar.
Pratik Bilgiler
Eskişehir’den Alınabilecek Yiyecekler: Eskişehir, özellikle Kırım ve Tatar mutfağından etkilenen bir mutfak kültürüne sahiptir. Burada hamur işi ile yapılan birden fazla lezzet biliniyor. Bunlardan ilki çibörektir. Eskişehir seyahatiniz dönüşü kendinize veya sevdiklerinize alabileceğiniz çibörek paket olarak satın alınabilir. Bunun yanı sıra yöreye özgü mantı çeşitlerinden alabilir, dondurulmuş balaban köfte, mutfaklık baharat, zeytinyağı, zeytin ezmesi, domates sosu, doğal köy salçası satın alınabilir.
Eskişehir’in En Meşhur Tatlısı: Eskişehir’e yapacağınız bir seyahatte yöresel yemeklerden yedikten sonra üzerine tüketebileceğiniz çok güzel tatlı çeşitleri bulunuyor. Bunlardan ilki Sivrihisar baklavasıdır. Hemen her restoran ve lokantada yemeğinizin üzerine tercih edebileceğiniz Sivrihisar baklavası mutlaka denemeniz gereken tatlı çeşitleri arasında yer almaktadır. Eğer sırt çantalı bir gezginseniz ve bir başınıza sokakları adımlıyorsanız, biraz mola verip meşhur met helvasından bir parça kendinize alabilir ve kaybolan enerjinizi tekrar geri kazanabilirsiniz.
Eskişehir’den Alınabilecek Doğal Ürünler: Eskişehir’de özellikle köy ürünlerine talep oldukça fazladır. Eskişehir’in köylerinde yapılan doğal ürünler, şehir merkezine getirilecek pazarlarda satılıyor. Ayrıca yöresel ürünler satan dükkânlarda da bulabilmek mümkündür. Eskişehir’de alabileceğiniz doğal ürünler arasında zeytinyağı, zeytin ezmesi ve köy peynirleri gibi ürünler yer almaktadır.
Eskişehir’in en bilinen lezzetlerinden olan Balaban köfte ağızda hoş bir tat bırakıyor. Balaban bir Kırım ismi. Dolayısıyla bu lezzet Kırım’dan göçen tatarlar tarafından Eskişehir mutfağına kazandırılmış. Bursa’da pideli köfte olarak tüketilen lezzet bazı restoranlarda kebap olarak da geçiyor. Türk dünyasında da önemli bir yere sahip olan Balaban köfte Kıpçak lehçesinde büyük anlamını taşıyor.
Balaban köfteyi diğer et yemeklerinden ayıran önemli bir özelliği bulunuyor. Bu lezzet yapılırken önceden hazırlanmış olan dana etleri dinlendiriliyor ve daha sonra pişirilerek yöreye has lezzetlerle servis ediliyor. Böylece oldukça lezzetli bir tada kavuşan balaban köfte için Eskişehir’i çevre illerden de çok ziyaret eden oluyor. Bununla birlikte üniversite şehri olan Eskişehir’de gençlerin de en çok tercih ettiği lezzetler arasında yer alıyor.
Yufkalı büryan aslında Siirt ve Bitlis yörelerine ait bir yemek olarak biliniyor. Ancak zamanında Eskişehir’e göç edenler yufkalı büryanı Eskişehir yöresel lezzetlerine kazandırmış durumda. Restoranlarda genel olarak kırmızı et kullanılarak hazırlanan yufkalı büryan evlerde beyaz et kullanılarak da hazırlanabiliyor. Ayrıca doğu yöresine ait bir lezzet olmakla birlikte Eskişehir’de daha farklı dokunuşlarla oldukça lezzeti artırılmış bir yemek olarak ön plana çıkıyor.
Öğle aralarında ve pratik olarak bizlerin dürümcülerden aldığı dürümlere benzeyen yufkalı büryan hem lezzeti hem de pratik olması açısından birçok kimse tarafından da tercih ediliyor. Turistlerin tadını merak ederek Eskişehir’de ilk tattıkları lezzetlerden olan yufkalı büryan şalgam veya ayranla birlikte tüketiliyor. Eskişehir’e geziye katılanların bölgedeki restoranlarda, lokantalarda bu lezzeti tatmaları gerek. Yanında ayran ile birlikte yenildiğinde özel bir lezzet tadını sunan yufkalı büryan yemeği, yiyenler için vazgeçilmez tatlardan biri haline de gelebilir.
Eskişehir’in en bilinen lezzetlerinden biri de çibörek. Her ne kadar isim olarak çiğböreği andırsa da çibörek olarak biliniyor. Ülkemizin birçok bölgesinde yapılsa da en güzel ve yöreye en uygun olarak Eskişehir’de yapılıyor. Kırım göçmenlerinin Eskişehir mutfağına kazandırdığı bir lezzet olan çibörek oldukça pratik ve doyurucu olması sebebiyle atıştırmalık olarak da tercih edilebiliyor.
Az yağlı kıyma ve ince bir şekilde kıyılmış olan kuru soğanın yufkaya sarılmasıyla yapılan çibörek Eskişehir’e gidenlerin ilk olarak tatmak istedikleri lezzetlerin başında geliyor. Eskişehir’le ismi tamamen özdeşleşmiş olan çibörek şehrin birçok restoranında salaş mekânlarında ve kafelerinde en çok tercih edilen lezzetler arasında gösteriliyor. Bu çerçevede hem ara öğünlerde çayın yanında hem ana öğünlerde ara sıcak olarak hem de kahvaltılarda tüketilebilen oldukça lezzetli bir börek olarak ön plana çıkıyor.
Kıygaşa hamur işiyle yapılan ve daha çok pişiye benzeyen Eskişehir mutfağının önemli lezzetlerinden biridir. Farklı yörelerde pişi veya farklı isimlerle bilinen lezzet yine Kırımlılar tarafından Eskişehir mutfağına kazandırılmış. Özellikle kahvaltılarda ve özel günlerde misafir ağırlarken tercih edilen kıygaşa peynir ve çay eşliğinde damak çatlatan bir lezzete dönüşüyor.
Kıygaşa hamura şekil verilerek kızgın yağda pişiriliyor. Lezzet vermesi açısından bazen çörek otu veya lor peyniri gibi lezzetler eklenebiliyor. Hem sade hem de içli olarak yapılabilen kıygaşa Eskişehir mutfak kültürünün öne çıkan lezzetleri arasında kendine yer buluyor.
Kıygaşanın Eskişehir toplum kültüründe de özel bir yeri var. Arife, bayram veya kandil günlerinde özel olarak pişirilen kıygaşalar konu komşuya dağıtılıyor. Böylece hem komşuluk ilişkileri pekişiyor hem de herkes bu lezzetli yiyeceğin tadına varıyor.
Tatarların Eskişehir mutfak kültürüne kattığı birçok yemek ve yöresel lezzet bulunuyor. Bunlardan biri de kavurma börek çay saatlerinde, kafelerde çayın yanında veya kahvaltı eşliğinde tüketilen kavurma börek oldukça doyurucu bir lezzet. Bununla birlikte özellikle yabancı turistlerin ilgi gösterdiği kavurma börek en güzel Eskişehir’in eski tarih kokan sokaklarındaki küçük mekânlarda yapılıyor. Anne eli değmiş gibi taze bir şekilde tüketildiğinde insanın ağzında oldukça hoş bir tat bırakıyor.
Kavurma börek yağda kızartılan hamura pirinç ve kıyma ilave edilerek hazırlanıyor. Bu çerçevede hem kıymanın hem de pirincin lezzetiyle hamur enfes bir tat alıyor. Eskişehir’de birçok kişi yakınlarına giderken eli boş gitmemek adına kavurma börek yaparak gidiyor. Toplumsal dayanışmanın yaşatılmasına bu çerçevede güzel bir katkı sunan lezzet özel günlerde de yapılabiliyor.
Bir bölgeye gezmeye giden yerli veya yabancı turistlerin en çok tercih ettiği lezzetlerden biri de özellikle otantik mekânlarda eli öpülesi teyzelerin yaptığı gözlemelerdir. Eskişehir’de bu durum özellikle tarihi Odunpazarı bölgesinde görülüyor. Bölgeyi gezmek için gelen turistlerin yorulup soluklanmak istediklerinde akıllarında ilk olarak gözleme ve ayran ikilisi oluyor. Bu çerçevede Eskişehir yöresine ait Haşhaşlı gözleme sıkça tercih ediliyor.
Oldukça ince yufkalarla topraklı saçta pişirilen haşhaşlı gözleme oldukça leziz bir yemek ve gezi esnasında tercih edilen en pratik yiyeceklerden. Ayrıca peynirli, patatesli, patlıcanlı ve karışık türleri de bulunan haşhaşlı gözleme Eskişehir’de dumanı tüten her evde kolayca hazırlanıp hem misafire ikram edilecek hem de öğünlerde afiyetle tüketilecek bir gıda olarak ön plana çıkıyor.
Abısta Eskişehir mutfağına Çerkezler tarafından kazandırılmış. Yemeklerin yanında katık olarak tüketilen ekmek görevi de gören abısta özellikle Çerkez peyniri veya Abaza peyniri kullanılarak hazırlanıyor. Eskişehir yöresel lezzetlerinin içinde ayrı bir yeri olan abısta hem sağlıklı hem de oldukça hafif bir ürün. Eskiden toplu Eskişehir’de hanımlar bir araya toplanarak abıstaları yaparlar ve ekmek olarak tüketirlermiş. Şimdilerde ise restoranlarda çok rastlanmayan bu lezzet yine özel günlerde, misafirliklerde ve davetlerde sofranın zengin olmasını sağlayan en önemli ürünlerden biridir.
Eskişehir haricinde ismi çok bilinmeyen abısta hazırlanması ve servis edilmesi bakımından yapanı çok zorlamayan bir lezzet. Bu yüzden çoğu zaman Eskişehir’in köylerinde ve yerlisi olan kişilerin sofralarında eksik olmaz. Abısta yemeğini yemek isteyenlerin bölgedeki evleri ziyaret etmesi gerekebilir. Çünkü lokanta ve benzeri alanlarda bu yemeğe çok rastlanmaz.
Eskişehir’in yöresel lezzetleri arasında adı çok da duyulmayan acı gıcı gezgin gurmeler tarafından keşfedilmiş ve adı duyulmuş. Halk arasında ısırgan otuna benzeyen acı gıcı ismi verilen bir otun toplanması ve pişirilmesiyle yapılan acı gıcı aslında bir sebze yemeği. Ancak hem dolması hem de haşlaması oldukça meşhur.
Odunpazarı’nın tarihi sokaklarında gezerken ve tarihi konaklarında geçmişin lezzetli havasını teneffüs ederken şirin butik kahvaltı salonlarında veya konakların yöresel lezzet çadırlarında tatma imkânı bulunan acı gıcı özellikle köylerde daha çok yapılıyor. İlkbaharda toplanan acı gıcı otuyla hazırlanan, oldukça taze ve yöresel bir lezzet olan acı gıcı ziyaretçiler tarafından keşfedilmeyi bekliyor. Acı Gıcı daha çok yörenin bölge halkı tarafından evlerde yapılan ve ikram edilen bir lezzettir. Oldukça şifalı olarak nitelendirilen bu yemeği herkesin ilk başta farklı bir tat olarak kabul edebilir. Ancak bir iki kaşıktan sonra yemeği yiyenler kendini yemeğin lezzetine bırakıyor.
Eskişehir’de Sivrihisar ilçesine ait bir lezzet olarak ön plana çıkan kelem dolması lahana sarmasıyla aynı lezzette bir yemektir. Yöresel olarak bazı yerlerde lahanaya kelem ismi veriliyor. Hem pirinçli hem de kıymalı iç harçlarıyla hazırlanan kelemler suda kaynatılarak lezzetli bir ara sıcak olarak sofralarda yerini alıyor. Gittikleri noktalarda yöresel lezzetleri de tatmaktan zevk alan kişiler diğer yöresel lezzetlerle donatılan sofralardan mutlaka kelem dolmasını da tatmadan ayrılmıyorlar.
Ana yemek öncesi ara sıcak olarak da değerlendirilen kalem dolması, insanların doyması için de lezzetli bir tariftir. Yanında soğuk meşrubatların da içilmesi yine bu tarifin her zaman yenilebilir olduğunu da gösterir. Kelem dolması daha çok bölgenin evlerinde pişirilen ve ikram edilen yöresel bir lezzettir. Eskişehir’e yolu düşenlerin mutlaka tatması gereken bir tariftir.
Eskişehir mutfağı hamur işiyle yapılan lezzetler bakımından oldukça zengin. Bu çerçevede çibörek, haşhaşlı gözleme, kavurma börek, kıygaşa, yufkalı büryanın yanı sıra bir de tadılması gereken göbete var. İnce ve kat kat yufkalardan yapılan bir börek çeşidi olan göbete yiyenlerin damağında müthiş bir tat bırakıyor.
İnce yufkaların içine tercihe göre kıymalı veya peynirli olarak harçlar hazırlanarak yapılan göbete yine çay saatleri için ve oldukça uygun. Eskişehir’de öğrenci kesimin en çok tercih ettiği lezzetlerden olan göbete kenti gezmeye gelenler tarafından da çayla birlikte hızlı bir şekilde tadılıp tüketilebiliyor. Hamur işini çok fazla sevenlerin bırakamayacağı tarifler arasında gösterilen göbete, Eskişehir sokaklarında dolaşırken hafif açlık hisseden kişilerin tercih edeceği özel bir lezzettir. İçerisinde yer alan kıyma veya peynir de yine göbete için lezzetli bir tat oluşturur.
Eskişehir mutfağına zenginlik katan lezzetlerden biri de tavşan güveci. Hemen hemen her restoranda oldukça önemli bir lezzet olarak ön plana çıkan tavşan güveci özellikle Eskişehir kültüründe düğün ve nişan gibi merasimlerde misafirlerin ağırlanması için yapılan başucu yemeklerinden. Köy halkı tarafından özel günlerde yapılan tavşan güveci oldukça lezzetli ve insanın ağzında kalıcı bir tat bırakıyor.
Sıcak fırında veya odun ateşinde güveç içinde hazırlanan yemek gün boyu yapılan geziler neticesinde akşam yemeğinde güzel bir restoranda yöresel lezzet olarak tadılabilir ve bu lezzetli yiyeceğin tadına varılabilir. Her ne kadar özel günlerde daha çok tercih edilse de bu yörenin yemeklerini araştıran kişilerin Eskişehir seyahatlerinde mutlaka denemesi gereken bir tarif türüdür. 1 adet küçük parçalara ayrılmış tavşan etiyle yapılan bu yemeğin içerisine soğan, biber ve isteğe göre acı da katılabilir. Çeşitli baharatların kullanılması da yine yemeğe ekstra lezzetli tat katıyor.
Eskişehir mutfağında yemeklerde en çok kullanılan katkı maddelerinden olan haşhaş, hamur işlerinden çorbalara ve tatlılara kadar birçok lezzette tercih ediliyor. Bu çerçevede haşhaşlı lokum aslında tatlı olarak insanın aklına gelse de oldukça lezzetli bir çörek. Un, süt, şeker ve haşhaş kullanılarak hazırlanan haşhaşlı lokum Eskişehir’in yöresel lezzetleri arasında oldukça meşhur. Özellikle hemen her evde hazırlanan ayrıca öğrenci şehri olan Eskişehir’de öğrenci evlerinde sıklıkla tüketilen yiyecek farklı bölgelerden gelenlerin de merak ettiği lezzetlerin başında yer alıyor.
Haşhaşlı lokum, yanında çayla birlikte çok güzel bir şekilde tüketilen yöresel yiyecekler arasında yer alır. Daha çok yöre halkının evlerinde yapılan haşhaşlı lokum bölgeyi ziyaret eden kişilerin tatması gereken lezzetlerden biridir.
Kuzu sorpa Eskişehir mutfağının en önemli sulu yemeklerinden biri olarak biliniyor. Kebap, köfte ve hamur işi haricinde farklı lezzetler arayanların tercih ettiği kuzu sorpa Eskişehir’e gidildiği zaman tüketilmesi gereken lezzetlerin başında geliyor. Kuzu kuşbaşı ve yoğurtlu soğanlı bir şekilde hazırlanan lezzet Eskişehir’de restoranlarda en çok tercih edilen doyurucu lezzetlerin başında geliyor.
Eskişehir yöresinde özel günlerde ve misafir ağırlamalarında da tercih edilen kuzu sorpa özel gün yemeği olarak biliniyor. Eskişehir gezilerinde acıkma hissine kapılanların yöreye ait sulu yemeği olan kuzu sorpa ile bu açlık hissini giderebilirler. İçerisinde yine yöreye ait olan lezzetlerin bir arada sunulduğu bu lezzet ile sizler de yeni tatlar deneyimleyebilirsiniz.
Eskişehir’in hamur işiyle yapılan bir diğer yöresel lezzetlerinden biri de ağzı açık. Eskişehir’e gidenlerin mutlaka denemelerinin tavsiye edildiği lezzet hamur işiyle yapılan ve oldukça popüler olan bir nefis tatlardan. Çibörek veya diğer hamur işi lezzetleri gibi hamurun içine değil de el büyüklüğünde açılan hamurların üzerine harç eklenerek yapılır. Bu sebeple ağzı açık ismini alan lezzet bu şekilde fırında pişirilerek servis ediliyor. Özellikle kahvaltılar için ve öğle aralarında atıştırmalık olarak tercih edilebiliyor.
Pratik ve bir o kadar da lezzetli bir yiyecek olan ağzı açık Eskişehir sofralarının vazgeçilmez ürünlerinin başında yer alıyor. Birçok restoranda kolaylıkla bulunabilen ağzı açık yiyeceği öğlen yemeklerinde, kahvaltılarda, bazen akşam yemeklerinde ya da ara sıcak olarak da tüketilebilir.
Mantı her yöreye has pişirme özelliği olan bir yemek olarak bilinir. Birçok yörede farklı özellikler ve karışımlarla hazırlanan mantı yemeği Eskişehir mutfak kültüründe nohutlu olarak yerini almış. Eskişehirliler tarafından mantı çeşitlerinin şahı olarak nitelenen nohutlu mantıyı tatmadan anlatmak oldukça zor. Eskişehir planları arasında mutlaka nohutlu mantıyı tatmak olmalı.
Klasik mantı açma tekniğiyle hazırlanan yemekte mantının içine kıyma yerine nohut konuyor. Belirli bir büyüklükte olan ve mantının içine ezilerek konan nohutlardan sonra mantı kapatılıyor ve bu şekilde pişmeye veriliyor. Özellikle mantılarda ve daha birçok yemekte et tercih etmeyenler için iyi bir alternatif olan nohutlu mantı oldukça doyurucu bir özelliğe sahip. Nohutlu mantı daha çok bölgedeki halkın evlerinde pişirilmektedir. Restoran ve lokantalarda da yapılarak sunulan bu yemeği Eskişehir gezilerine katılan kişilerin mutlaka tatması gereken bir tariftir.
Eskişehir yöresel lezzetlerinde haşhaşın oldukça fazla kullanıldığından bahsetmiştik. Haşhaşlı dolama da bu lezzetlerden biri. Hamur ve içine hazırlanan harçla yapılan haşhaşlı dolama oldukça lezzetli bir tercih. Börekçilerde ve gözlemecilerin yanı sıra restoranların genelinde de misafirlere servis edilen haşhaşlı dolama, hamurun silindir şeklini alması sebebiyle dolama ismiyle anılıyor.
Eskişehir mutfağının önde gelen hamur işlerinden olan yemek oldukça doyurucu ve sulu yemek ile kebaplar haricinde alternatif arayanlar için oldukça iyi bir tercih. Ara sıcak olarak da değerlendirilen haşhaşlı dolama yiyeceği birçok restoranda sunuma hazır hale getirilmektedir. Hamur işinden vazgeçemeyen kişilerin Eskişehir’e uğradıklarında mutlaka tatmaları gereken bir lezzettir. Un, şeker, yağ ve tuz gibi ana maddelerden yapılan bu tarif, yiyen kişilerde özel bir tat da bırakıyor.
Mantı çeşitleri arasında Eskişehir yöresinde yapılan bir diğer yemek ise mercimekli mantı. Mantı hamurunun içine mercimek konarak yapılan yemek Eskişehir mutfak kültürüne büyük zenginlik katmış durumda. Bununla birlikte mercimeğin yanına kıyma ve peynir konularak da yapılan mercimekli mantı, mantı çeşitlerinde farklı bir tat arayanlar için oldukça ideal bir lezzet sunuyor. Ayrıca kalabalık aile yemeklerinde veya özel olarak dışarıda yemek yenildiği zaman mercimekli mantı tercihi hiç de fena olmayacaktır. Bununla birlikte özellikle Eskişehir’e mercimekli mantıyı deneyimlemek üzere gelen birçok kişi bulunuyor.
Doyurucu özelliğinin olması sebebiyle karnı acıkanların mutlaka tatmaları gerektiği bu tarif Eskişehir tarafında özel günlerde daha çok ele alınır. Yöre halkının evlerinde sıklıkla rastlanan mercimekli mantı yemeği içerisinde birçok malzemeye de yer verilerek yemeğin özel bir tada sahip olması da sağlanır.
Pasa pancar yapraklarıyla yapılan ve Eskişehir yöresine ait olan oldukça lezzetli bir yemek. Oldukça besleyici bir yapıya da sahip olan pasa pancar yapraklarının haşlanmasıyla yapılıyor. Diğer yöresel lezzetler arasında oldukça farklı bir tada sahip olan pasa özellikle vejetaryen menüler için de tercih edilebilir.
Eskişehirli aşçıların ve ev hanımlarının özel olarak misafirlerine hazırladığı pasa kahvaltılarda da sıcak menü olarak tercih edilebilir. Yukarıda saydığımız bütün lezzetlerin yanında Eskişehir’e kadar gelip pasayı tatmamak olmaz. O yüzden mutlaka tadılması gerekenler listesine eklenmeli. Sebze yemeği olduğu için de oldukça sağlıklı olan pasa yemeği tüm mevsimlerde tüketilebilen bir yemek olup lezzeti de bir o kadar iyidir.
Harşıl, Eskişehir bölgesinde yoğurtlu ıspanak boranisi olarak da adlandırılıyor. Eskişehir’e özgü bir ıspanak yemeği olan harşıl oldukça besleyici ve vücut için de gerekli vitamin ve mineralleri sağlaması açısından da oldukça faydalı bir lezzet. Bununla birlikte Eskişehir yöresine ait vejetaryen lezzetleri tatmak isteyenlerin de ilk tercihlerinden biri harşıl oluyor.
Eskişehir’de her restoranda bulamayacağınız harşılı tatmak için Eskişehir’in kültürünün yaşatıldığı noktalara gitmek ve oralardaki salaş mekânlarda veya daha doğal ortamlarda ve köylerde bu lezzeti tatmak mümkün oluyor.
Tarhana çorbası çorbaların padişahı olarak bilinir. Annelerimizin lezzetli ellerinden yediğimiz tarhanaların tadı hala damaklarımızda duruyor. Eskişehir yöresinde ise tarhana, göce adı verilen dövülmüş buğdaylarla yapılıyor. Birçok hastalığa da şifa olduğu söylenen göçeli tarhana yemeklerden önce mutlaka tadına bakılması gereken lezzetlerden biridir.
Buğdayın yanı sıra nohut ve yoğurt da eklenerek hazırlanan çorba Eskişehir’deki çorbacılarda en çok tercih edilen lezzetlerin başında geliyor. İnsanın ağzında hoş bir tat bırakan çorba Eskişehir’in en ünlü çorbalarından. Birçok restoranda ana yemeğe başlamadan önce tercih edeceğiniz Göceli tarhana çorbasına isteğe göre acı da ekleyebilirsiniz. Tadı damağınızda kalacak çorbalardan biri olan göçeli tarhanayı bölge halkının evlerinde ve restoranlarda tadabilirsiniz.
Bamya çorbası aslında Anadolu’nun hemen her köşesinde hazırlanan bir lezzettir. O yüzden bu lezzete çok da yabancı değiliz. Ancak her yörenin kendine has pişirme tarzı ve üslubu olduğu için bu lezzetler yöreden yöreye farklılık gösteriyor. Etli bamya çorbası da Eskişehir yöresinde bu farklı lezzetlerden biri olarak ön plana çıkıyor. Özellikle yemeklerde her evde tüketilen etli bamya çorbası Eskişehir’in Sivrihisar ilçesine ait bir lezzet olarak biliniyor.
Etli bamya çorbası lezzeti, tadı ve doyurucu olmasının yanında sindirimi kolaylaştıran bir etkiye de sahip. O yüzden genelde yemek yendikten sonra sindirimi kolaylaştırması için tercih ediliyor. Sağlıklı ve doyurucu olmasından dolayı fazlasıyla tercih edilen etli bamya çorbasını bölgedeki birçok restoranda bularak tadabilirsiniz.
Eskişehir yöresel çorbaları arasında az bilinen ancak öz bir lezzet olan toyga çorbası tadımlık da olsa mutlaka tadılması gereken lezzetlerden. Özellikle farklı lezzetler tatmayı seven ve bunun keyfine inanan kişiler için toyga çorbası güzel bir deneyim olacaktır.
Toyga çorbası halk arasında birçok hastalık için şifa olduğu bilinen dövme yarmayla yapılıyor. Ayrıca yoğurt, un ve nohut da kullanılan toyga çorbası Eskişehir’in bilinen en ünlü çorbalarından. İçerisinde yer alan nohut ve un gibi malzemelerden dolayı oldukça doyurucu bir etkiye de sahip olan toyga çorbası, Eskişehir’e gelen ve yemek kültürünü yakından görmek isteyen kişilerin mutlaka deneyimlemesi gereken çorbalardan biridir.
Eskişehir yemek kültüründe olduğu kadar çorba kültürü olarak da oldukça zengin bir şehirdir. Yemeklerden önce mideyi hazırlamak amacıyla tüketilen çorbalar yöresel lezzetlerle birleşince lezzet açısından oldukça farklı bir boyuta ulaşıyorlar. Bu çerçevede yine Eskişehir’e özgü lezzetlerden olan bıt bıt çorbası da bu şekilde değerlendirilebilir.
Yemeklerden önce başlangıç olarak servis edilen bıt bıt çorbası herhangi başka bir yemek yenilmese bile tek başına oldukça doyurucu bir lezzete sahip. Bu sebeple başlı başına bir yemek olarak da değerlendirilebilir. Bıt bıt çorbası, klasik çorbalardan farklı olarak içerisinde yumurta, kıyma, bulgur ve nohut gibi malzemeler de bulunan bir çorbadır. Bu malzemelerin kattığı lezzetin yanı sıra doyuruculuk özelliği de vermesi, çorbayı yiyen kişilerin ana yemeğe geçmesini biraz zorlayabilir. Çünkü kişiye doygunluk hissi kazandıran bu çorba, klasik çorbalara göre ağır bir çorba olarak değerlendirilebilir. Bıt bıt çorbasını daha çok yöre halkının evlerinde bulabilir ve tadabilirsiniz.
Eskişehir’in yöresel çorbalarından bir diğeri de tutmaç çorbasıdır. Eskişehir’in haricinde Erzurum, Bingöl ve Kastamonu’da da yapılan tutmaç çorbası Eskişehir yöresinde de sıklıkla yapılıyor. Tutmaç eski Türklerde erişteye verilen isim. Eskiden oldukça yaygın bir yemek olan tutmaç bugünlerde unutulmaya yüz tutmuş olsa da bazı yörelerde yaşatılmaya devam ediyor.
Erişte şeklinde küçük olarak kesilen hamurların sıcak su da haşlanmasıyla yapılan tutmaç çorbası Eskişehir gezilerinde soluklanmak için çorbacılara uğrayanlar tarafından tercih ediliyor. Ayrıca tutmaç çorbasının bedene kuvvet verdiği ve vücudu zinde tuttuğu da rivayet ediliyor. Un, yumurta sarısı, erişte ve yoğurt gibi malzemelerin tercih edilmesi tutmaç çorbasının oldukça doyurucu bir çorba özelliği göstermesini de sağlıyor.
Eskişehir’e ait olan bir diğer yöresel çorba miyane çorbasıdır. Tam bir vitamin deposu olan miyane çorbası tavuk suyuyla birlikte yapıldığında oldukça lezzetli bir hal alıyor. Eskişehir çorbaları arasında en az bilinenlerinden olan miyane çorbası artık sadece köylerde özel günlerde misafirlere ikram edilmek üzere yapılıyor. Bu yüzden Eskişehir’e gidildiğinde bu lezzeti tatmak için iyi bir araştırma yapmak gerekecek.
Eskişehir’in köylerinde fazlasıyla bulabileceğiniz miyane çorbası, yöreye ait lezzetlerin birleşimiyle oluşturulan özel bir tariftir. Tadı damağınızda kalacak olan miyane çorbası oldukça sağlıklı ve vitaminli bir çorba çeşididir. İçerisinde tavuk suyu, et suyu ve tavuk etine de yer verilen miyane çorbası doyurucu bir çorba özelliği de taşımaktadır.
Eskişehir çorbaları ve yemekleriyle birlikte tatlılarıyla da oldukça zengin bir mutfağa sahiptir. Yemek kültürünün oldukça zengin olduğu şehirde tatlı niyetine tercih edilen ve birçok kimsenin vazgeçilmez lezzeti olan boza da Eskişehir’e has usullerle tadılıyor. Şehir genelinde birçok işletmede boza satılıyor ve Eskişehir’e gidildiğinde ilk olarak bozacılar dikkat çekiyor.
Özellikle kış aylarında sıcak yaz aylarında ise daha serin olarak tüketilebilen bozanın insan vücudu için de birçok faydası bulunuyor. Buna bağlı olarak Eskişehir adım adım gezilirken bir yandan da boza tüketmek insana büyük bir keyif veriyor. Eskişehir’de gezinirken çok kere denk geleceğiniz bozayı tadarak bu lezzetten siz de yararlanabilirsiniz.
Halkalı şekerler çocukluğumuzda en sevdiğimiz gıdalar arasında yer alıyordu. Renk renk ve oldukça lezzetli olan şekerler Eskişehir tatlı kültürünün önemli bir parçası sayılıyorlar. Eskiden nişan merasimlerinde veya söz merasimlerinde bir ikram olarak dağıtılan halkalı şekerler şimdilerde nostaljik bir lezzet olarak anılıyor.
Tek başına tüketilmesinin yanında Eskişehir sokaklarını adımladıktan sonra yorgunluk kahvesinin yanında da servis edilen halkalı şekerler eskiden olduğu gibi şimdi de damağımızda hoş hatıralar bırakıyor. Çocukluğunuza geri dönmenin bir adımı olarak sokakta yürürken halkalı şeker yemeyi sizler de tercih edebilirsiniz. Eskişehir sokaklarında bunu yapmanız mümkün.
Eskişehir’in en ünlü tatlısı sayılan met helvası şeker, un, yağ ve limon ile yapılıyor. Müthiş bir lezzete sahip olan helva biraz Kastamonu çekme helvasını andırsa da kendine özgü bir tada sahip. Yapımı da oldukça zor olan met helvası özel ustalar tarafından yapıldığında tam kıvamında oluyor.
Özellikle bayramlarda misafirlere servis edilen met helvasının kökeni ise çelik çomak benzeri bir oyun olan met oyununa dayanıyor. Oyunun sonunda kaybeden taraf yapması oldukça zor olan bu helvanın yapımından sorumlu olurmuş. Odunpazarı’ndaki klasik helvacılarda elle çekilen lezzeti yerinde tüketmek oldukça keyifli oluyor. Bu çerçevede met helvası Eskişehir tatlılarının en vazgeçilmez ürünü olarak ön plana çıkıyor.
Eskişehir tatlıları arasındaki son lezzetimiz de Sivrihisar baklavası. Klasik baklava hazırlama şeklinden biraz farklı olan Sivrihisar baklavasının şerbeti soğukken dökülüyor. Tatlıcılarda tepsi tepsi satılan Sivrihisar baklavası o kadar tatlı ki bir iki dilim yendikten sonra insan kesiliyor. Bayramlarda da tepsi tepsi ikram edilen baklava evlerde de maharetli ellerle rahatlıkla yapılabiliyor. Bununla birlikte öğün yemeklerinden sonra da tatlı olarak rahatlıkla tüketilebiliyor.
Ülkemiz genelinde baklava tatlısı fazlasıyla sevilen ve tercih edilen bir tatlı türüdür. Her bölgede yapılan baklava, Eskişehir’de Sivrihisar baklavası olarak karşımıza çıkıyor. Yörenin tatlıları arasında gösterilen Sivrihisar baklavasının bir özelliği ise çok tatlı bir yapıya sahip olması ve bir anda fazla tüketilememesidir. Sivrihisar baklavası, bölgeyi ziyarete gelen kişilerin çeşitli restoranlarda mutlaka tatması gereken bir tatlı türüdür.
Eskişehir hamurişi ağırlıklı mutfağıyla, enfes lezzetleri bünyesinde barındırıyor… Türkiye’nin kültür-sanat başkenti Eskişehir’in yöresel yemekleri hamurişi dışında da oldukça zengindir… Anadolu’nun yöresel lezzetleri bir yana Eskişehir’de; Kırım, Kafkas ve Balkan göçmenlerinin şehre taşıdığı ve artık geleneksel tatlar haline gelmiş yemeklerle sık sık karşılaşacağınızdan emin olabilirsiniz.
Eskişehir’in yöresel yemekleri listemize önerilerinizi aşağıda yer alan yorumlar bölümünden bizlere yazabilirsiniz.
Hamburg Nerede? Hamburg, Avrupa’nın Almanya şehrinde bulunmaktadır. Ülkenin Berlin’den sonra ikinci büyük şehridir. Hamburg Hakkında: Almanya’nın…
İstanbul’un Anadolu yakası Karadeniz kıyısında bulunan Şile, şehir merkezine yaklaşık 80 kilometre uzaklıktadır. İstanbul’un en…
Tiran Nerede? Hangi Ülkede? Tiran, Balkanlar’da bulunan Arnavutluk’un başkenti, aynı zamanda en büyük şehridir. Arnavutluk…
Arnavutluk'un başkenti Tiran'ı ziyaret ettiğinizde, yoğun kargaşa yaşayan bir ülkenin geçmişini ve bugününü keşfedeceksiniz. Gelin…
Bir peri masalı için adeta bir fon gibi duran romantik ve ilham verici bir şehirden…
Napoli nerede? & Hangi ülkede? İtalya Yarımadası'nın batı kıyısında Roma'nın 120 mil güneydoğusunda bulunan Napoli,…
Yorumları Gör
Gerçekten tıpatıp Eskişehir'i anlatmış ama bir hata var orada * ÇİĞBÖREK*
yazılmış ama bu yanlış doğrusu ise *ÇİBÖREK*'tir :)
Güzel paylaşımların olduğu harika bir blog. Eskişehir tatlıları gerçekten çok güzel