*Hap Niteliğinde Bilgiler
Şehir Hakkında; Muş, Doğu Anadolu Bölgesi’nde Yukarı Murat – Van kısmında yer alıyor olup Çavuş Dağı’nın kuzeydoğu yamacında kurulmuştur. 405 bin 509 kişilik nüfusa sahip olan şehir, Bulanık, Malazgirt, Varto, Hasköy ve Korkut ilçelerini kapsamaktadır. Muş’un tarihi geçmişi Urartularla başlayıp günümüzde turizm açısından önem kazanmasına ön ayak olmuştur.
Kaç Günde Gezilir; Muş geziniz için en az 2-3 gün ayırmanız gerekmektedir.
Ziyaret Etmek İçin En İyi Zaman; Karasal iklimin hakim olduğu Muş’un tadını en iyi ilkbahar yaz aylarında çıkartabilirsiniz.
Müze Kartları; Türkiye’nin birçok şehrinde geçerli olan Müzekart, Kültür Bakanlığı’na bağlı tüm müzelerde ücretsiz giriş yapma imkanı tanıyor.
Havalimanı Merkez Ulaşım; Bu konu hakkında daha detaylı bilgi için ‘‘Muş’a Ne Zaman Gidilir? | Muş’a Nasıl Gidilir?” adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Ne Yenir; Muş’un meşhur yemekleri arasında; hez dolması, Muş böreği, Muş köftesi ve çorti yer alıyor. Daha fazlası için ”Muş’un Yöresel Yemekleri” adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.
- Kişi başı ortalama yemek fiyatı: 21.52₺
*Muş’ta Gezilecek Yerler Videosu
*Doğa İçinde Gezilecek Yerler
-Dağlar
1- Bingöl Dağları
Burası Neresi? Doğu Anadolu Bölgesi’nin sönmüş yanardağı olarak bilinen Bingöl Dağı’nın bir kısmı Erzurum ve Bingöl illerimizde yer alırken diğer bir kısmı ise Muş sınırları içerisinde yer alır. Muş’un Varto şehrinde görebileceğiniz dağın yüksekliği yerden 3193 metre yüksekliktedir. Dağın adı Pleistosen buzullaşması ile oluşan göllerden dolayı almıştır. Kaldera kenarları ve 2650–2800 m yüksekteki platoları buzullaşan dağ, sirkler, vadi buzulları geniş alanları kaplamış ve örtü buzulu görüntüsü oluşmuştur.
- Adres: 49610 Taşlıyayla/Varto/Muş
- Yol tarifi al >
2- Bilican Dağları
Burası Neresi? Liz ve Bulanık Ovalarası arasında yer alan Bilican Dağları, yılın 10 ayı karla kaplı muazzam bir doğal güzelliktir. Dağ etrafında yer alan yeşil alanda sık meşe ağaçlarını gözlemleyebilirsiniz. Dağın en yüksek zirvesi 2 bin 950 metre yüksekliğindeki Bilican Tepesi isimli noktadır. Diğer önemli zirveler ise Avni Kalesi Tepesi, Şeyhtokum, Karaburun ve Hasan Tepeleri olarak bilinmektedir.
- Adres: 49510 Yemişen/Bulanık/Muş
- Yol tarifi al >
-Göller
3- Hamurpet Gölü – (Akdoğan Gölü)
Burası Neresi? Hamurpet Gölü, volkanik oluşumlu iki gölden oluşmaktadır. Büyük ve küçük Hamurpet gölü şeklinde adlandırılan bu göller fotoğraf ve doğa meraklılarına muhteşem manzaralar hediye ediyor. Varto’nun kuzeybatısında bulunan Hamurpet Dağları’nın batısında yer almaktadır.
Kış aylarında donan gölün tüm yıl boyunca su seviyesinde bir değişim olmaz. Gölde yaşayan aynalısazan balığı ile Ördek, kaz, turna ve kunduz bulunur. Gölün bulunduğu yer volkanik özellikler taşır. Fazla olan suyu da yakınından geçen İskender çayına boşaltır.
Neden Gitmeliyiz? Yaz aylarında piknik ve doğa için ideal noktadır. Doğal ile iç içe olabileceğiniz yerin çevresinde ayrıca çadır kampı kurabilirsiniz. Sabahın ilk ışıklarında uyanıp güneşin doğuşu eşliğinde köy kahvaltısı mükemmel bir keyif verir.
- Adres: Varto/Muş
- Yol tarifi al >
4-Haçlı Gölü
Burası Neresi? Muş’un Bulanık ilçesinin güneyinde yer alan Haçlı Gölü, halk arasında Bulanık Gölü olarak da anılan etrafı volkanik kayaçlarla çevrili bir tatlı su gölü. İsmini hemen güneyinde yer alan Haçlı Köyü’nden alan göl, Kızılkopan Volkanı’nın yükselmesi sonucu oluşmuş. Kış aylarında donan göl muhteşem manzaralara ev sahipliği yapar. Diğer yandan gölde alabalık ve aynalısazan gibi balık çeşitleri yer almaktadır.
- Adres: Bulanık/Muş
- Yol tarifi al >
5-Kaz Gölü
Burası Neresi? Malazgirt ilçesine bağlı olup, Aktuzla Bucağı’na yakın bulunan karstik bir göldür. Kenarlarının sazlık alanlardan oluşması sebebiyle ilkbahar aylarında göçmen kuşlara ev sahipliği yapar. İnsanlara doğayı adeta yaşatan göl, yaz aylarında oldukça hoş bir görüntüye bürünür. Muş ziyaretiniz sırasında sessiz sakin kafanızı dinleyebileceğiniz bir ortam arıyorsanız gezi rotanıza ekleyebilirsiniz.
-Ova ve Vadiler
6-Muş Ovası
Burası Neresi? Türkiye’deki en büyük ovalardan biri olan Muş Ovası, 1650 km2’lik alanı kapsamaktadır. Uzunluğu 80 km genişliği ise 30 km’yi bulmaktadır. üç tarafı dağlarla çevrili ovanın, güneyinde Haçreş Dağları, kuzeyinde ise Şerafettin Dağları uzanırken doğu ucunda da Nemrut Dağı yer alır.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde, hayvancılık ile uğraşan insanlar her dönem farklı yerlere göç ederler ve yılın belirli aylarında yaşamlarını burada sürdürürler. Genellikle coğrafi yapısı, yüksek rakımı ve serin havası sebebiyle yaz aylarında Muş Yaylaları’nı tercih eden göçerler; hayvan sürülerinden elde ettikleri süt ile peynir ve tereyağı gibi ürünler yaparak mandıralara satarlar.
Kaçırmayın! Her yıl Mayıs ayında gelincikler açan ova, fotoğrafta da görebileceğiniz gibi kırmızıya bürünüyor. Doğa severler tarafından bu keyifli manzarayı fotoğraflamak için sıklıkla ziyaret ediliyor.
- Adres: 49602 Yayla/Varto/Muş
- Yol tarifi al >
7-Bulanık Ovası
8-Malazgirt Ovası
9- Liz Ovası
Burası Neresi? Bilican Dağları’nın güneyinden başlayan Liz Ovası, Murat Irmağı’na kadar devam etmektedir. 160 km2’lik yüz ölçümüne sahip olup yüzey şekli dalgalı bir yapıdadır. Murat Irmağı’na doğru gittikçe rakımı artan ovanın en geniş kesimi mera olarak kullanılmaktadır. Tahıl, koyun ve sığır yetiştiriciliği yapılmaktadır.
10-Murat Vadisi
Burası Neresi? Muş’un kuzey batısından başlayan vadi, kuzey ve güney olmak üzere iki koldan derin bir boğazı andıran biçimi sona doğru ilerledikçe batıya döner ve Bulanık Ovası’na karışır. Muş Ovası’nda genişleyen vadi, ovanın çıkış kısmında derinleşir. Vadi devamında Ulukaya Köyü‘nün güneyinden il sınırları dışına çıkar.
-Akarsular
11-Murat Irmağı
Burası Neresi? Van Gölü’nün kuzeyindeki Aladağ’dan doğan Murat Irmağı’nın uzunluğu 600 km’dir. Kuzey-güney yönünde akan ırmak bir süre sonra birkaç küçük dereye dökülerek, doğuda da Karakaya Deresi’yle birleşir. Irmağın debisi, 200–300 m3 olup kabardığı zamanlar 2500 m3’e kadar çıkmaktadır. Irmağı; Badişah, Şehit, Heftreng, Körsuyu, Liz, Köşker çayları besler.
12-Karasu
Burası Neresi? Güroymak’tan doğan Karasu, Muş iline güneyden girmektedir. Irmak, 68 km uzunluğunda olup, kuzeybatı-güneydoğu kollarından akar. Kaynağı 27 km uzunluğundaki Abdulbahar, Kazana Tepesi’nden doğan, 35 km uzunluğa sahip Kereş ile Çar ve Karni’dir.
-Yeşil Alan ve Parklar
13- Kale Parkı
Burası Neresi? Şehrin en eski yapılarından biri olan Muş Kalesi’nin bahçesi olarak tarif edebileceğimiz Kale Parkı, kentin ilgi gören turistik noktalarından biri. Çeşitli oturma alanları ve piknik noktalarını bulunduğu parkta aynı zamanda şehir manzarasının keyfini de çıkartabilirsiniz. Fotoğraf çekilmeyi ihmal etmeyin deriz.
- Adres: Kale, 128. Sk., 49100 Muş Merkez/Muş
- Yol tarifi al >
*Çocuklar İçin Uygun Yerler
-Eğlenceli Yerler
14- Güzeldağ Kayak Merkezi
Burası Neresi? Muş’ta kışları oldukça sert geçer. Kentte yaşanan dondurucu soğukları ve yoğun kar yağışını eğlence turizmine çeviren Muş Belediyesi, Güzeldağ Kayak Merkezi’ni açarak kış turizminde kentin nabzını tutmaya başlamıştır. Muş’a kış aylarında seyahat ediyorsanız, bu güzel kayak merkezini ziyaret etmenizi tavsiye ederiz.
*Muş’a Yakın Gezi ve Tatil Yerleri
15-Bitlis
Burası Neresi? Van Gölü’nün batısında bulunan Bitlis ilinin ismi, Makedonya Kralı Büyük İskender’in, şehirdeki kale inşa ettirdiği komutanlarından biri olan Bedlis’ten gelmektedir. Vadi içine kurulan yer, vadideki en güzel şehir olarak nitelendirilmektedir.
Neden Gitmeliyim? Bitlis’te aktif bir yanardağ olan Nemrut’u, Bitlis Kalesi’ni, İhsaliye Medresesi’ni, Şerefiye Camii’yi, Ahlat Müzesi’ni ve Çifte Kümbetler’i görme şansını elde edebilirsiniz. Bunların yanı sıra Van Gölü manzarası eşliğinde Nemrut Kayak Merkezi’nde kışın tadını çıkarabilirsiniz.
Ulaşım: Muş ile Bitlis arası 135 km olup 1 saat 59 dakikalık bir otobüs yolculuğunun ardında ulaşım sağlayabilirsiniz.
*Bitlis gezilecek yerler hakkında detaylı bilgi almak için…
16- Bingöl
Burası Neresi? Doğu Anadolu Yukarı Fırat Bölümü’nde yer alan Bingöl’ün, Erzurum, Erzincan, Elazığ ve Dersim gibi köklü geçmişe dayalı yerleşim yerlerinin arasında kalıp beyliklere ve hükümdarlara başkent otlak olarak tutulması tüm kültür yapısını olumsuz yönde etkilemiştir. Kaldı ki Bingöl içerisinde bir tarihi şehir kalıntısına rastlanmaması da buna kanıttır.
Neden Gitmeliyim? Volkanik bir dağ olan Sülbüs, Zağ Mağarası, Yüzen Ada, Kral Kızı Kalesi, Çir Şelalesi, Buban Bacaları, Vank Kilisesi, Kığı Kalesi, Ilıca Kaplıcaları ve Termal Tesisler ve Hesarek Kayak Merkezi Bingöl gezilecek yerler arasında yerini almaktadır.
Ulaşım: Muş ile Bingöl arası 114 km olup otobüs ile 1 saat 39 dakikada ulaşabilirsiniz.
*Bingöl gezilecek yerler hakkında detaylı bilgi almak için…
17- Batman
Burası Neresi? Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Batman, Dicle’nin yer aldığı topraklarda tarihi varlığını koruyan antik kenti Hasankeyf bin yılı aşkın geçmiş yaşantısıyla tam bir doğa harikasıdır diyebiliriz. Bu yerin tarihi Sümerlere kadar uzanıyor olup İluh Tepesi’nde kurulan Sümer şehir yerleşiminin bulunduğu arazinin bataklık olması nedeniyle şehrin zamanla yer altına gömüldüğü düşünülmektedir.
Neden Gitmeliyiz? Antik Kent Hasankeyf, Memikan ve Malabadi Köprüsü, Hızır Bey Camii, Mor Kiryakus Manastırı, Bozikan Kalesi, Hallan Çemih Kalesi, İmam Abdullah Zaviyesi, Zeynel Bey Kümbeti gibi listeyi daha da uzatabileceğimiz birçok görülmeye değer nokta mevcuttur.
Ulaşım: Muş ile Batman arası 181 km olup 3 saatlik bir yolculuk sonunda ulaşım sağlayabilirsiniz.
*Batman gezilecek yerler hakkında detaylı bilgi almak için…
18- Siirt
Burası Neresi? Türklerin Anadolu’daki ilk yerleşim noktalarından biri olan Siirt’in köklü bir tarihi geçmişi bulunmaktadır. Mezopotamya ve Anadolu uygarlıklarının etkisinde kalan Siirt’in gelişmesinde önemli katkısı olmuştur.
Neden Gitmeliyiz? Doğal güzellikleri arasında; Taşbaşı Deliklitaş, Sağlarca Kaplıcası, Siirt Mağaraları, Botan Vadisi, tarihi yerlerin arasında; Ulu Cami Veysel, Karani Türbesi ve Finik Kalesi bunlardan bazılarıdır. Farklı kültürlerin bir araya gelmesiyle muhteşem bir uyum yakalayan Siirt, ülkemizde ziyaret edilmesi gereken yerlerden biridir.
Ulaşım: Muş- Siirt arası otobüs ile 2 saat 37 dakikada ulaşım sağlayabilirsiniz.
*Siirt gezilecek yerler hakkında detaylı bilgi almak için…
*Tarihi Yerler
Muş Kalesi, Haspet Kalesi, Muş Ulu Cami, Arak Manastırı, Tarihi Murat Köprüsü, Yıldızlı Han, Kayalıdere Antik Kenti, Zafer Anıtı, Geleneksel Muş Evleri, Arakelot Manastırı ve daha birçok yeri Muş’un tarihi yerleri adlı yazımızda bulabilirsiniz.
*Alışveriş
Muş’a geldiğinizde; Muş evlerini süsleyen kilimleri, Selçuklu motifleriyle süslü halılar, çoraplar, lale figürlü hatıra eşyalarının yanı sıra Muş üzümü, eski kaşar peyniri, lahana, çiriş, helis otu, jağ ve sirmo gibi şifalı otlar, tereyağı, salça, peynir, tarhana ve ekmek satın alabilirsiniz.
*Gece Hayatı
Muş’un gece hayatı maalesef pek gelişmemiştir. Bu nedenle çay bahçelerinde, türkü barlarında veya cafelerinde arkadaşlarınızla ya da ailenizle eğlenceli dakikalar geçirebilirsiniz. Birkaç örnek verecek olursak; Türkü Cafe, Pera’ca Cafe&Bistro, Cafe Banoffe, Hancı Cafe&Bistro ve Kahve Durağı’nı tercih edebilirsiniz.
*Yapılacak Şeyler
-Yapmadan Dönme
- Arak Manastırı’nı, Muş Kalesi’ni, Ulu Cami’yi, Murat Paşa Köprüsü’nü ve Çengilli Kilisesini gezmeden,
- Yörenin kendine özgü el sanatları; halı, kilim, boncuk ve dantel işlemelerinden satın almadan dönmeyin.
*Şehir İçi Ulaşım
Muş şehir içi ulaşım otobüs, taksi ve minibüs ile sağlanmaktadır. İlçeler arası ulaşımda minibüsleri tercih etmenizi öneririm. Ücretler ise; yetişkin 1.40 TL, öğrenci 0.90 TL olarak belirlenmiştir.