Isparta Mutfak Kültürü
Isparta, geçiş yolları üzerinde olması ve birçok farklı medeniyetin izlerini taşıması nedeniyle oldukça zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Aynı zamanda tarım ve meyvecilik yönünden oldukça verimli topraklara sahip olan Isparta’da bu verimlilik yemeklere de yansımıştır. Güllerin anavatanı olarak bilinen şehrin mutfağında her yörede bulunan yemeklerin yanı sıra tamamen yöreye özgü yemekler de bulunmaktadır. Yemek çeşitliliği ise tarımsal yapı, göçebe kültürü, hayvancılık, çevre şehirlerden etkilenmeye bağlı olarak gelişme göstermiştir.
Isparta’da sadece yöreye ait; et, sebze ve tahıl kökenli yemekler, börek, tatlı ve ekmek çeşitlerinin yanı sıra, şehrin sembolü haline gelen gül ile yapılan birçok yemek vardır. Şehrin öne çıkan yöresel yemekleri arasında; top tarhana, oğmaç, fırın kebabı, sazan dolması, şalgam aşı, yalvaç güllacı ve daha birçok yemek, tatlı ve çorba bulunmaktadır.
Gelin yörenin damak zevkini yansıtan Isparta yöresel yemeklerine ve bölgeye giden turistlerin yemek kültürüne neler kattığına bir göz atalım.
Pratik Bilgiler
Isparta’dan Alınabilecek Yiyecekler: Isparta içerdiği zengin ürün çeşitliliği ile midesine düşkün ziyaretçilerine aralarından tercih edebilecekleri farklı tatlarda birçok yiyecek sunuyor. Şehri ziyaret ettiğinizde buradan hem kendinize hem de sevdiklerinize alabileceğiniz yiyecekler arasında hem mutfaklık hem de atıştırmalık ürünler bulunuyor. Eğer organik ürünler tüketmeye önem veriyorsanız buradan peynir ürünlerinden alabilir, tahin pekmezi, domates ve biber salçası, köy ekşisi ve tatar mantısı satın alabilirsiniz. Bununla birlikte şehrin meşhur güllerinden yapılan çay ve lokum gibi ürünleri de almayı düşünebilirsiniz.
Isparta’nın En Meşhur Tatlısı: Güller diyarı Isparta’da neredeyse her köşe başı dükkânda gülden yapılmış çeşitli tatlı ve şekerleme ürünlerine denk gelebilirsiniz. Listemizde de yer verdiğimiz tatlılardan özellikle güllaç tatlısını burada denemenizi tavsiye ederiz. Gülden imal edilmiş lokum ve diğer şekerlemelere ek olarak çayını da satın alabilirsiniz.
Isparta’dan Alınabilecek Doğal Ürünler: Isparta doğal ürünler açısından ziyaretçilerine zengin bir ürün çeşitliliği sunuyor. İlk olarak şehre özgü güllerden imal edilmiş doğal ürünlerden satın alabilir, yöresel ürünler satan dükkânlardan pekmez, peynir, reçel gibi kahvaltılık ürünler alabilir, kurutulmuş dolmalık biber, patlıcan, mantı, erişte gibi doğal yemeklik ürünleri de baharatçılar çarşısında bulabilirsiniz.
Ülkemizin birçok yöresinde yapılan Yufka ekmeği, Isparta yöresel yemekleri arasında yerini almaktadır. Ispartalı kadınların imece usulü açtığı ve yıl boyu tükettiği yufkaların özelliği odun ateşinde ve sac üzerinde pişirilmesidir. Eşit büyüklükte açılan yufkalar pişirilir. Nem almayan bir yerde muhafaza edilerek yıl boyu taze taze tüketilir.
Hazır yufkalar yıl boyu istenildiği zaman ısıtılarak tüketilir. Kahvaltıda çayın yanında tereyağı ve peynirle çok iyi giden yufkalar, evde ekmek kalmadığında ise akşam yemeklerinde kurtarıcı oluyor. Yapım aşamasından tüketilmesine kadar oldukça ilgi çeken Yufka ekmeği, akrabaları, komşuları, arkadaşları bir araya getirerek sosyal ilişkileri de sağlamlaştırıyor. Isparta’ya yolunuz düşerse bu farklı ve lezzetli ekmeği mutlaka deneyin.
Isparta geleneksel mutfağının en meşhur et yemeğidir. Oldukça bereketli bir yemek olan Banak, kalabalık misafir sofralarının vazgeçilmez yemeğidir. Et yemeği sevenlerin mutlaka denemeleri gereken bu yemeği tadanlar bir daha vazgeçemiyor. Tercihe göre kuzu, koyun veya dana eti gibi etler kısık ateşte ağır ağır pişirilir ve etler yumuşacık, tel tel ayrılan bir kıvam alır.
Tıpkı İskender gibi tabağın veya tepsinin altına pideler dilimlenir. Üzerine de lokum gibi pişmiş etler yerleştirilir. Ortaya hem lezzetine doyum olmayan hem de görüntüsüyle büyüleyen bir lezzet çıkar. Yanında bir de pilav ve ayran varsa sofra tam bir ziyafet sofrası olur. Isparta’da özel misafirlere yapılan bu eşsiz yemeği denemeden şehirden ayrılmamanızı tavsiye ederiz.
Isparta mutfağında et yemekleri kadar sebze yemekleri de önemli bir yer tutuyor. En çok yapılan sebze yemeklerinin başında da hem sağlıklı hem de lezzetli olmasıyla dikkat çeken Bakla Borani yer alıyor. Isparta sofralarında özellikle et yemeklerinin yanına mutlaka yapılan Bakla borani, sebze yemeği sevenlerin zevkle yediği bir yemektir. Hatta bakla sevmeyenleri bile lezzetiyle büyüler.
Bakla, soğan, bulgurun zeytinyağında pişirilmesi, daha sonra da yoğurtlanması ile hazırlanan yemek. Genellikle meze olarak kullanılıyor. Isparta sofralarında sıklıkla yerini alan Bakla borani, baklaya karşı ön yargılı olanların bile favori yemekleri arasına giriyor. Eğer Isparta’ya yolunuz düşerse bakla sevmiyorsanız bile bu lezzeti mutlaka deneyin.
Isparta’nın en meşhur yemeği olan Isparta Fırın kebabı, Isparta’da mutlaka denemeniz gereken lezzetlerin başındadır. Şehre misafirliğe giderseniz size ilk tavsiye edilen yemeklerden biri olan Fırın kebabı, Isparta’daki tüm kebapçı menülerinde ilk sırada yer alır.
Tam bir lezzet bombası olan kebap, Nisan ve Mayıs aylarında sür kuzusu, Haziran sonunda oğlak, Eylül aylarında da erkeç etinden hazırlanır. Hangi etten yapılırsa yapılsın ortaya yiyenlerin bir daha yemek istediği, parmak ısırtan bir lezzet çıkar. Yapımı uzun süren yemeğin en önemli özelliği şişe takılan etlerin en az 3-4 saat fırında yavaş yavaş pişirilmesidir. Kebapçılarda önceden pişirilen etler sipariş alındıktan sonra farklı pişirme yöntemlerinden geçerek bakır sahanlarda servis edilir. Isparta’da tüm kebapçılarda bulabileceğiniz Fırın kebabını mutlaka deneyin.
Üç tarafı denizlerle çevrili olan ülkemiz balık çeşitliliği açısından oldukça zengindir ve her çeşit balığın ayrı bir yeri vardır. Etten sebzeye, bakliyattan meyveye kadar birçok üründen yapılan Isparta yöresel yemekleri arasında balık yemeği olmazsa olmazdır. Isparta’ya ait yöresel bir balık yemeği olan Sazan Dolması, farklı lezzetiyle deniz ürünleri sevenleri kendine hayran bırakıyor.
Yapımı titizlik ve maharet isteyen Sazan Dolması, farklı lezzeti ve sunumuyla dikkat çekiyor. Balığın içi iyice temizleniyor ve üzerine sos dökülüyor. Daha sonra bulgur, çam fıstığı ve kuş üzümünden hazırlanmış iç pilav balığın içine dolduruluyor. Balık iğne iplikle dikilerek tekrar üzerine sos dökülüyor ve fırına veriliyor iyice kızardıktan sonra servise hazır hale geliyor. Balık seviyorsanız Isparta restoranlarında sıklıkla rastlanan bu farklı yemeği mutlaka denemelisiniz.
Osmanlı mutfağının klasikleşmiş lezzetlerinden biri olan şalgam aşı, günümüzde başka şehirlerde çok fazla bilinmese de Isparta’nın yöresel yemekleri arasında önemli bir yeri vardır. Bir çeşit sulu yemek olan Şalgam aşı, Isparta mutfaklarında günlük yemek olarak sıklıkla pişer ve sofralarda sevilerek tüketilir.
Patates şeklinde dilimlenen şalgamlar haşlanır. Ayrı bir yerde kıymalı, soğanlı harç hazırlanır ve haşlanan şalgamlarla karıştırılarak pişirilir. Her ne kadar klasik Türk yemeklerine benzese de Isparta usulü bu yemeğin kendine has bir özelliği vardır. Yemeğin içerisine eklenen börülce farklı aromasıyla yemeğe asıl lezzetini verir. Birçok kişinin varlığından bile haberdar olmadığı Şalgam aşı yemeğini Isparta da mutlaka deneyin.
Isparta usulü bir çeşit karnıyarık olan Yatırtma, adını tüm sebzelerin tepsiye yatırılarak pişirilmesinden alır. Özellikle de patlıcan seviyorsanız tadına doyamayacağınız yemek damaklarınızı şenlendirecek. Yemeğin başkahramanı olan kıyma ve patlıcanın bir araya gelmesinden lezzetsiz bir yemeğin ortaya çıkması zaten beklenemezdi. İçerisine konulan ekstra malzemeler de yemeğin lezzetini taçlandırıyor.
Patlıcanlar yağda hafif kızartılır ve ortaları açılır. Soğan, sivri biber, domates, sarımsak, kıyma ve baharatlarla hazırlanan iç harç patlıcanların içine doldurulur. Üzerine salçalı sos döküldükten sonra dilimlenmiş domates ve biber ile süslenerek fırına verilir. Ortaya reddedemeyeceğiniz bir yemek çıkar. Isparta’nın simge yemeklerinden biri haline gelen Yatırtma, şehirde birçok lokantada yapılır ve misafirlere sunulur.
Türk mutfağında mantının ayrı bir yeri vardır. Her yörede birçok farklı şekilde yapılsa da hepsi de birbirinden lezzetli olur. Mantı denilince insanın aklına ilk olarak Kayseri gelse de Isparta yöresel yekleri arasında yer alan Tatar mantısı da en az kayseri mantısı kadar özel bir mantı.
Hem şekliyle hem de içerisindeki malzemelerle bildiğimiz mantılara pek benzemeyen Tatar mantısı, görüntüsüyle olduğu kadar tadıyla da fark yaratıyor. Genellikle patatesli iç harç ile yapılan mantı tercihe göre kıymalı harç ile de yapılabilmektedir. Bildiğimiz mantı hamuru açılır ve kare şeklinde kesilir. İç harcı doldurulduktan sonra üçgen şeklinde kapatılır. Haşlandıktan sonra üzerine sarımsaklı yoğurt ve tereyağlı sos döküldükten sonra servis edilir. Hem Isparta halkının hem de şehre gelen misafirlerin severek tükettiği bu farklı mantıyı mutlaka deneyin.
Isparta mutfağında ayrı bir yere sahip olan Dirgit, yıllardır yapılan oldukça geleneksel bir yemektir. Özellikle de çocukların ilk dişi çıktığında yapılarak gelen misafirlere ve komşulara dağıtılır. Bu açıdan mutfak kültürü yönünden de önemlidir. Farklı yörelerde diş buğdayı olarak anılan yemek Isparta’da Dirgit olarak adlandırılır.
Buğday, fasulye, nohut gibi malzemelerle yapılan yemek besleyici özelliğiyle de dikkat çekiyor. Isparta mutfağının temel taşlarından birini oluşturan yemek kış aylarında akşam yemeklerinin baş tacıdır. Yapımı kolay olan bu yemek, üzerine şeker ve tuz eklenerek tüketiliyor. Görünüş olarak aşureyi andırsa da lezzeti oldukça farklıdır. Ama aşure gibi tatlı olarak tüketmek isteyenler içerisine kuru yemiş de ekleyebilirler.
Isparta’nın Yalvaç ilçesine özgü geleneksel bir yemek olan Hamursuz, Isparta fırınlarının olmazsa olmazı olan bir ekmek çeşididir. Özellikle kahvaltılarda çayın ve peynirin yanına çok yakışan Hamursuz, sabahları sıcak sıcak fırından alınır ve kahvaltı sofralarını şenlendirir.
Buğday unu, kaymak yağı, yumurta ve tuz ile hazırlanan hamurun içerisine haşlanmış ve püre haline getirilmiş patates ilave edilir ve hamur yoğrulur. Ekmeğin lezzeti de buradan gelir. Hamuru açarken üzerine sürülen tahin ve tereyağı da ekmeğin damaklarda bıraktığı tadı taçlandırır. Yapımı kolay gibi gözükse de maharet ister bu nedenle de evlerde çok yapılmaz. Yöre halkı tarafından fırınlardan alınarak afiyetle tüketilir. Sizin de Isparta’ya yolunuz düşerse her fırında bulabileceğiniz bu farklı ekmeği mutlaka deneyin.
Isparta mutfağına ait harika bir sebze yemeği daha! Yoğun bir günün ardından yemek yapmaya vakit bulamayanların kısa bir sürede hazırlayıp hem kendine hem de ailesine harika bir öğün olarak sunabileceği Sap Aşı, pratikliğiyle dikkat çekiyor. Üstelik ıspanaklı bir yemek olmasına rağmen tek tek ıspanak yapraklarını yıkamaya da gerek yok. Çünkü adından da anlaşıldığı gibi bu yemek sadece ıspanakların sapından yapılıyor.
Haşlanan ıspanak sapları ince ince doğranır. Sıvı yağda kavrulan kıyma ve soğanın üzerine ilave edilir. Biraz pişirildikten sonra pişmeye yakın üzerine yumurta kırılır. Tuz ilave edilerek biraz dinlendirilir ve servis edilir. Üzerine sarımsaklı yoğurt eklendiğinde ise tadından yenmez. Kısa sürede hazırlanan besleyici ve vitaminli bu yemeği mutlaka denemelisiniz.
Ne şekilde yapılırsa yapılsın börek sevmeyen yoktur. Ülkemizde de her yörede yapılan birçok börek çeşidi vardır. İçerisindeki malzemelerin damak zevkine göre değiştirilebilmesi ise böreği herkes için cazip bir yiyecek haline getirmiştir. Isparta yöresine ait Kulak Böreği de enfes börek çeşitlerinden biridir. Yağda kızartılarak yapılan bu böreğe yanında bir de çay varsa kimse hayır diyemez.
Un, yumurta, tuz ve su ile yoğrulan hamur açılarak içine ister kıymalı, ister peynirli, ister patatesli iç harç konulur ve yağda kızartılır. Kısa sürede yapılıp günün her saatinde tüketilen Kulak Böreği yetişkinlerden çocuklara herkes tarafından çok sevilir. Favori böreğiniz olmaya aday Kulak böreği denemeniz gereken lezzetlerden biridir.
Gül kokulu şehrimiz Isparta’nın pratik ve bir o kadar da lezzetli bir tarifi var sırada. Adından da anlaşıldığı gibi bir çeşit hamur işi olan Hamur Aşı, Isparta mutfaklarında sıklıkla yapılan oldukça basit bir tarif. Hem ana yemek olarak tüketilebilen hem de yemeklerin yanında meze olarak yerini alan yemek, doyurucu olması nedeniyle çoğu zaman ana yemek olarak tüketiliyor.
Yapılması gereken sadece hazır bir şekilde bulunan hamurları kaynamış suya atıp haşlamak. Sonra da pişen hamurları yoğurtlamak ve üzerine tereyağlı pul biberli sos dökmektir. Kısa sürede yapılabilen besleyici ve doyurucu bu tarif, kısıtlı zamanlarda mantının yerini bile alabilir. Hatta daha çok mantıya benzetmek isterseniz üzerine kıymalı sos yaparak lezzetine lezzet katabilirsiniz.
Bereketli topraklarında her türlü sebze ve ot çeşidinin yetiştiği Isparta’da bu otlardan yapılan yemekler önemli bir yer tutar. Ağır et yemeklerinin yanında hafif aperatifler isteyenler için çok iyi bir seçenek olan Sığırdili Boranisi, Isparta sofralarında sıklıkla yerini almaktadır. Isparta topraklarında yetişebilen ‘hodan’ diye de bilinen Sığır Dili otundan yapılan yemek oldukça basit ve pratik bir yemek.
Sığırdili bakımından çok zengin olan ülkemizde yaklaşın 200 tür bulunur. Hepsi de birbirinden faydalı olan ve vücuda faydaları saymakla bitmeyen otun en güzel hali ise boranidir. İnce ince doğranarak hafif yağda kavrulan otlar sarımsaklı yoğurt ile karıştırılır ve isteğe göre üzerine tereyağında kavrulmuş salça gezdirilir. Isparta da pazarlarda bulabileceğiniz sığırdili otu ile yapılan bu yemeği mutlaka denemelisiniz.
Yaz sebzelerini kışın kullanmanın en sağlıklı yolu kurutmaktır. Eskiden derin dondurucuların olmadığı zamanlar sebzeler ve meyveler kurutularak kış aylarında sağlıklı bir şekilde tüketilirdi. Günümüzde de nem yoğunluğunun olmadığı birçok yörede sebzeler yazın kurutularak saklanır. Isparta’da sebze kurutmak için oldukça elverişli iklime sahip olan bir şehirdir.
Isparta mutfağına ait olan geleneksel bir yemek olan Cifne, kurutulmuş domates ve taze fasulyeden yapılan bir yemektir. Yapımı oldukça kolay olan yemek, içerisindeki kıyma ile de besleyici bir yemek olur. Kıyma, soğan ve salça kavrulduktan sonra haşlanmış domates ve fasulye kuruları eklenir ve özdeşleşene kadar pişirilir. Yufka ve kuru soğan ile tüketilir. Herkes tarafından çok bilinmeyen bu yemek deneyenlerin ise favori yemeklerinden biri olur.
Ülkemizin mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olan keşkek hemen hemen her yörede farklı şekillerde ve farklı malzemelerle yapılır. Yapıldığı yöreye has bazı malzemeler değişse de ana malzemeleri her zaman aynıdır. Hangi yörede olursa olsun düğün, bayram ve özel günlerin vazgeçilmez yemeği olan keşkek, Isparta’da da yapılış şekli ve malzemeleriyle diğer keşkeklerden ayrılır.
Özel günlerde köylerde imece usulü kazanlarda yapılana Yalvaç keşkeğinin özelliği taş fırında ağzı kapalı bir küp içinde hava almadan uzun süre pişirilmesidir. Genel olarak tuzlu kuru et ile yapılan Yalvaç keşkeği, kemikli kuzu eti ile de yapılabilir. Malzemeler küp içine konulduktan sonra taş fırının kenarında yaklaşık 8 saat kadar pişirilir. Sonra da afiyetle yenir.
Kış aylarının vazgeçilmezi olan tarhananın klasik halini sevmeyenlerin müdavimi olacağı bir çorbadır. Isparta yemeklerinden önce içinizi ısıtacak çorbaların başında gelen Top tarhana çorbası, tarhana sevmeyenlerin bile favorisi olacak. Isparta usulü top tarhana çorbasını diğerlerinden ayıran özelliği içine katılan malzemeler. Herkes tarafından bilinen tarhanadan farklı olarak bu tarhananın içinde salça ve nohut bulunuyor.
Yapımı oldukça kolay, bir o kadar da besleyici olan top tarhana çorbası kış aylarında hastalıklardan korunmanın da en lezzetli yöntemi. Geceden ıslatılan tarhana ertesi gün tencereye alınarak nohut eklenir. Ara ara karıştırılarak pişirilir ve üzerine tereyağında kızdırılmış salça ilave edilir. Akşam yemeklerinde sofraları taçlandıracak harika bir lezzet çıkar ortaya. Isparta’ya yolunuz düşerse bildiğiniz tarhanaları unutun ve bir lokantaya giderek Isparta usulü top tarhana çorbasını deneyin.
Isparta usulü Oğmaç çorbası çorba menülerinizi zenginleştirecek bir lezzet. Isparta’nın meşhur yemeklerinden biri olan Oğmaç Çorbası, yapanı az olsa da seveninin çok olduğu bir çorba. Oldukça pratik bir şekilde yapılan tadı da bir o kadar enfes olan çorba yemeğe güzel bir çorba ile başlamak ve keyifli bir akşam yemeği yemek için en güzel başlangıçlardan bir tanesi.
Hem lezzetli hem de doyurucu çorbanın içinde domates, soğan, tereyağı, salça ve çeşitli baharatlar bulunuyor. İçerisindeki şehriyeye benzeyen küçük küçük hamurlar da çorbanın görüntüsünü şenlendiriyor. Özellikle kış aylarında içinizi ısıtacak en güzel çorbalardan biri olan Oğmaç Çorbasını çorba menünüze mutlaka ekleyin.
Anadolu’nun birçok yöresinde yapılan Doğga Çorbası, Isparta yöresel yemekleri arasında da yerini almaktadır. Soğuk kış akşamlarında içinizi ısıtacak çorba, yemeklerden önce de harika bir başlangıç. Isparta mutfaklarında sıkça yapılan bu çorbayı özellikle çocuklar çok seviyor. Isparta’nın en lezzetli çorbalarından biri olan Toyga Çorbası, içerisinde bulunan bulgur nedeniyle de oldukça doyurucu bir özelliğe sahip.
Oldukça pratik olan ve kısa sürede yapılabilen çorba, besleyici ve faydalı olmasıyla da dikkat çekiyor. Yıkanan bulgurlar su da haşlanır. Tavuk suyu ya da et suyu ile haşlanırsa lezzetine lezzet eklenir. Ayrı bir kapta çırpılan yumurta, yoğurt ve un çırpılarak kaynatılır bulgurlar eklenir ve iyice özdeşleşene kadar pişirilir. Üzerine tereyağında kızdırılmış pul biber ve nane eklenirse de tadından yenmez.
Isparta yemeklerinden önce harika bir başlangıç olan irmik çorbası, koyu kıvamı ile oldukça doyurucu bir çorbadır. Şunu da belirtmeliyiz ki bu çorbada kullanılan irmik, bildiğimiz helva da kullanılan irmik değildir. Çorbaya özel say buğdaydan elde edilen irmik kullanılır. Bu nedenle de irmik çorbası oldukça faydalı bir çorbadır. Hatta Isparta’da bebeklere ilk gıdaları olarak yedirilir.
Yapımı oldukça pratik olan bir o kadar da besleyici olan çorbayı daha da faydalı hale getirmek için et suyu ve zeytinyağı ile pişiriliyor. İçerisine eklenen baharatlarla lezzetine lezzet eklenen İrmik çorbasını Isparta’da mutlaka denemelisiniz. Birçok lokanta ve restoranın çorba menüsünde yerini alan İrmik çorbasını emin olun çok seveceksiniz.
Isparta yöresel yemekleri listesine Isparta’nın meşhur tatlıları ile devam ediyoruz. Sadece Isparta’da değil ülkemizin her yerinden kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi olan reçelin en güzel hali kiraz reçeli. Isparta’nın bereketli topraklarında yetişen kirazlardan yapılan kiraz reçeli, kiraz mevsimi geldiğinde evlerin bahçelerinde kazanlarda kaynatılır.
Isparta halkının her yaz mutlaka yaptığı kiraz reçeli, çekirdekleri alınmış kirazların şeker ile birlikte pişirilmesiyle hazırlanır. Komşular veya akrabalar birleşerek kış boyunca yetecek kadar reçeli pişirir ve kavanozlara doldurur. Hazırlanan reçeller kış boyunca kahvaltı sofralarında yerini alır. Isparta şehir merkezinde kahvaltı servisinin yapıldığı her yerde bulabileceğiniz kiraz reçeli sizin de favori reçeliniz olacak.
Akdeniz Bölgesinde neredeyse bütün illerde yapılan tatlılar oldukça hafiftir. Akdeniz illerinden biri olan Isparta tatlıları arasında lezzeti ve hafifliğiyle kendini öne çıkaran bir lezzet olan Su Peltesi ağır yemeklerin en güzel tamamlayıcısı. Hafif tatlı sevenlerin bir daha vazgeçemeyeceği lezzet yapımı kolay olması nedeniyle de tatlı krizlerinin en güzel kurtarıcısı oluyor.
Mısır ve su ile hazırlanan tatlının içerisinde şeker yoktur. Tatlandırmak için pekmez kullanılır. Koyulaşana kadar karıştırılan nişasta ve su karışımı rengi cam gibi olunca tepsiye dökülür ve donması beklenir. Küçük kare şeklinde kesildikten sonra üzerine pekmez dökülür ve servis edilir. İçerisinde şeker olmaması ve pekmezle tatlandırılması nedeniyle de sağlığa faydalı bir tatlı olan Su peltesini Isparta’da birçok restoranda sipariş verebilirsiniz.
Ramazan tatlısı olarak bilinen güllaç, Isparta’da çok farklı bir şekilde yapılıyor. Isparta’nın Yalvaç ilçesine özgü tatlıyı diğer güllaçlardan ayıran özellik sütten yapılmış lor peynirine benzer bir peynirin güllacın yapım aşamasında kullanılması. Diğer adı da kesmik güllacı olan tatlı Isparta’nın sembolü haline gelen gül şeklinde sarılarak yapılır.
Isparta’nın şirin ilçesi Yalvaç’ın sembolü haline gelen tatlı, hem lezzetiyle hem de hafifliğiyle damakları şenlendiriyor. Tüm işlemler bittikten sonra da tatlıya Isparta’ ya yakışır bir şekilde gül suyu dökülür ve bu şekilde servis edilir. Özellikle ramazan sofralarının vazgeçilmez tatlısı olan Yalvaç güllacı Isparta’da ilk denemeniz gereken tatlıların başında gelmektedir.
Her köşesinden burnunuza gül kokusunun geldiği, güller şehri Isparta’da güllerin tatlılarda ve içeceklerde kullanımı oldukça yaygındır. Dünyanın gül ihtiyacının % 65’ini karşılayan Isparta’da güller yiyeceklerde, içeceklerde, kokularda ve daha birçok alanda kullanılmaktadır. Güller ile yapılan içeceklerin en lezzetlisi olan gül şerbeti özellikle rengi ile görenleri kendine hayran bırakıyor.
Sıcak yaz günlerinde soğuk soğuk içilen ve içinizi serinleten şerbetin yapımı biraz uzun sürse de hazır olunca beklemesine değiyor. Şerbet pembe gül yapraklarından hazırlanıyor. Aynı zamanda içerisine gelincik çiçeğinin renkli dip kısımları da ekleniyor. Ağzı kapalı kavanozlarda 1,5-2 ay bekletilen ve sonrasında içmeye hazır hale gelen şerbet, Isparta’da deneyebileceğiniz en özgün lezzetlerden biri.
Isparta’nın meşhur güllü içeceklerden biri olan Gül Çayı, isminden de anlaşıldığı gibi gül yapraklarından hazırlanır. Isparta’da kış aylarında en çok tüketilen içeceklerden biri olan gül çayı akşam yemeklerinden sonra keyif yaparken size eşlik eder. Kurutulmuş gül yapraklarının kaynar suya atılmasıyla demlenen gül çayı, demlenirken kokusuyla herkesi büyülüyor.
Rengiyle ve tadıyla da bir defa içeni kendine bağımlı hale getiren gül çayı, Isparta’da aniden gelen misafirlere ikram edilerek sohbetlere de eşlik ediyor. Isparta’da paketler halinde her yerde bulabileceğiniz Gül çayını, Isparta’ya yolunuz düşerse paket paket alarak hem sevdiklerinize hediye edebilir hem de kendiniz tüketerek Isparta’nın kokusunu evinizde hissedebilirsiniz.
Tatlılardan içeceklere birçok yerde kullanılan güllerden lokum yapılmaması beklenemezdi. Ülkemizin her köşesinde birçok yerde gül lokumu satılsa da asıl gül lokumunu sadece Isparta da bulabilirsiniz. Isparta’da yapılan gül lokumu %100 doğal gül suyu ile hazırlanır. Gülle yapılan diğer tatlılarda oldu gibi lokuma da muhteşem bir lezzet ve aroma verir.
Lezzetiyle herkesi büyüleyen lokumun içerisinde gül suyu, gül yaprağı, pancar ve kırmızı havuç bulunuyor. Tadı, kokusu ve rengiyle yapay gül suyu kullanılarak yapılan gül lokumlarından hemen ayırt edilebilen Isparta gül lokumu, misafirlerinize kahvenin yanında ikram edebileceğiniz en güzel tatlılardan biri. Isparta’dan ayrılırken sevdiklerinize kutu kutu gül lokumu alabilirsiniz.
Isparta mutfağının oldukça geniş bir tatlı menüsü vardır. Ağır şerbetli tatlıların pek olmadığı, genellikle hafif, sütlü tatlıların yapıldığı Isparta’da pekmezli tatlılar da önemli bir yere sahiptir. Adı her ne kadar kulağa tuhaf gelse de yapılan en pratik tatlılardan biri olan Derdimi Alan, Isparta mutfaklarında sıklıkla yapılır.
Adını duyanlar başta ön yargılı yaklaşsa da tadına baktıktan sonra fikirleri mutlaka değişir. Ülkemizdeki en ilginç isimli tatlıyı yapmak için gereken malzemeler de çok kolay. Pekmez, tereyağı ve kuru yufka. Tereyağı kızdırılır ve pekmez ilave edilip kaynatılır. Yufkalar küçük parçalara bölünerek pekmezin içine eklenir ve tatlınız hazır. Tüm dertlerinizi alıp götürecek bu tatlıyı sevdiklerinizle paylaşabilirsiniz. Isparta’nın en farklı tatlısını denemeden şehirden ayrılmayın.
Isparta mutfağının sevilen tatlılarından biri olan Sırma, pestil benzeri oldukça hafif ve besleyici bir tatlıdır. Mevsiminde, olgunlaşmış ve iyice tatlanmış meyvelerden yapılan sırma hem çok kolay hem de bir o kadar lezzetli bir tatlıdır. Malzeme olarak sadece meyve kullanılır. Başka bir katkı maddesi bulunmadığı için meyvenin asıl tadı alınır ve damaklar şenlenir.
Özellikle de şekerden uzak duranların çok seveceği sırma, kahvaltılarda tatlı sevenlerin, akşam yemeğinden sonra tatlı isteğini bastırmak isteyenlerin ve çayın yanında hafif bir tatlı isteyenlerin favorisi olacak. Meyveler marmelat şeklinde kaynatılıp iyice püre haline getirilir. Daha sonra bir tepsiye dökülerek kaşıkla iyice yayılır. Birkaç gün sonra kuruyan marmelat kesilerek sarma şeklinde sarılır. Uzun süre tazeliğini koruyan Sırma, yem yetişkinlerin hem de çocukların çok seveceği bir lezzet.
Tatlı menüsü oldukça geniş olan Isparta mutfağının ilginç isimli tatlılarından biri daha! Tatlının kaynağının zamanında şehre gelen Selanik göçmenleri olduğu bilinir. Zamanla Isparta halkı tarafından da benimsenen ve Isparta yöresel tatlıları listesinde yerini alan Kaçamak, Isparta’nın pekmezle tatlandırılan şekersiz, sağlıklı tatlılarından biri.
Canınız tatlı çektiğinde tatlı kaçamaklarınıza eşlik edecek olan tatlıyı kısa sürede yaparak tatlı krizlerinize son verebilirsiniz. Yapımı oldukça kolay olan tatlının içerisinde un, kızartılmış kaymak yağı, su, tuz ve pekmez bulunuyor. Yağ ve un kek hamuru kıvamına gelene kadar kısık ateşte pişirilir. Kaşıkla şekil verilerek tepsiye dizilir ve üzerine kızartılmış kaymak yağı dökülür. Son olarak sulandırılmış pekmez üzerine gezdirilir ve tatlı bir süre dinlendikten sonra servis edilir. Tatlı zevkinizi gözden geçirmenize neden olacak hafif, besleyici ve lezzet bombası tatlıyı mutlaka deneyin.
Isparta Mutfağı, Akdeniz ve Anadolu esintileri taşıyan leziz bir mutfak… Akdeniz Bölgesi’nde denize kıyısı olmayan illerden biri olan Isparta, aynı zamanda Konya ve Afyon gibi İç Anadolu şehirleri ile de komşu. Coğrafi konumunun yansımasını Isparta’nın mutfağında da görebilmek mümkün. Hamur işi, et ve sebze yemeklerinin yanı sıra; şehrin sembolü haline gelen gül ile hazırlanan yemeklerle, Isparta’da bambaşka bir lezzet deneyimi yaşayacaksınız.
Isparta’nın yöresel yemekleri listemize sizler de önerilerinizi aşağıda yer alan yorumlar kısmından yazarak bizlerle paylaşabilir ve yazımıza katkıda bulunabilirsiniz.
Hamburg Nerede? Hamburg, Avrupa’nın Almanya şehrinde bulunmaktadır. Ülkenin Berlin’den sonra ikinci büyük şehridir. Hamburg Hakkında: Almanya’nın…
İstanbul’un Anadolu yakası Karadeniz kıyısında bulunan Şile, şehir merkezine yaklaşık 80 kilometre uzaklıktadır. İstanbul’un en…
Tiran Nerede? Hangi Ülkede? Tiran, Balkanlar’da bulunan Arnavutluk’un başkenti, aynı zamanda en büyük şehridir. Arnavutluk…
Arnavutluk'un başkenti Tiran'ı ziyaret ettiğinizde, yoğun kargaşa yaşayan bir ülkenin geçmişini ve bugününü keşfedeceksiniz. Gelin…
Bir peri masalı için adeta bir fon gibi duran romantik ve ilham verici bir şehirden…
Napoli nerede? & Hangi ülkede? İtalya Yarımadası'nın batı kıyısında Roma'nın 120 mil güneydoğusunda bulunan Napoli,…