Dünyanın en güzel vadilerinden biri olan Ihlara Vadisi’nin içerisinde yer alan mistik kiliselere ve antik kentlere ev sahipliği yapan Aksaray, birbirinden etkileyici tarihi yerleriyle oldukça etkileyici bir gezi listesine sahip. İşte merak edenler için hazırladığımız Aksaray tarihi yerler listemiz sizlerle;
Aksaray tarihi hakkında; Aksaray’a ait tarihteki ilk izler MÖ 7.000 ile 6.000 tarihlerine denk gelmektedir. Çatalhöyük’te gerçekleştirilen araştırmalar neticesinde Anadolu’daki ilk medeniyet kalıntılarının burada ortaya çıkmıştır.
MÖ 3.000’li yıllara gelindiğinde bölgede Hatti kavminin yaşadığına dair ipuçları bulunmuştur. Bölge, Asurlu tüccarlar sayesinde çok önemli bir ticaret merkezi haline gelmiştir. MÖ 13. yüzyıla kadar bölgede Hititlerin egemenliği devam etmiştir. 7. yüzyıldan itibaren Müslümanların İstanbul’a gerçekleştiği seferlerden dolayı pek çok Hristiyan Aksaray’a yerleşmiştir. Bölgenin tüflü yapısından dolayı kolay bir şekilde işlenebilmesinin de avantajıyla Aksaray ve çevresinde birçok kilise kalıntısına rastlanmasının sebebi de budur.
1080 senesinden itibaren Türklerin hakimiyeti başlayan bölgede birçok Türk beyliği ve topluluğu egemenlik kurmuştur. 1470 senesinde ise Osmanlılar bölgeyi ele geçirmiştir. Osmanlı döneminde Konya’nın bir sancağı olan bölge, Cumhuriyetin ilanından hemen sonra vilayet statüsü kazanmıştır. 13 yıl vilayet olarak kalan bölge, 1933 senesinde Niğde’ye bağlanmış ve 1989 senesinde tekrar vilayet ilan edilmiştir.
Aksaray’ın en ünlüleri; Kapadokya’ya yakın bir konumda bulunan Aksaray’daki Ihlara Vadisi, bölgenin en önemli tarihi yerlerinin başında gelmektedir. Vadi içinde bulunan kayalar içinde oyulmuş özellikle kilise kalıntıları kesinlikle görülmeye değer. Eğer kapsamlı bir Aksaray gezisi planlamayı düşünüyorsanız Aksaray gezi rehberi sayfamızı mutlaka incelemenizi öneriyoruz.
Aksaray gezi tavsiyesi; Aksaray gezinizde mümkünse kendi aracınızla yolculuk yapmanızı öneriyoruz. Özellikle vadi içindeki gezinizde ulaşım aracı konusunda sıkıntı yaşayabileceğiniz için özel araç çok önemli olmaktadır.
Müzekart; Aksaray’da bulunan tarihi yerler ücretsiz bir şekilde ziyaret edilebilmektedir. Ihlara Vadisi ve buradaki tarihi noktaları ziyaret etmek için ise Müzekart çıkartarak ek ücret ödemekten kurtulabilirsiniz.
Burası neresi? İlk olarak Rumların yaşamış olduğu Güzelyurt Evleri, mübadele sonrasında Türkler tarafından yaşamıştır. Bölgedeki evlerin kapılarında her eve ait yapım yılı bulunmaktadır. Evlerin en büyük özellikleri ise bir kısmının kayaya oyularak yapılmış olmasıdır. Bu da evlerin ısı yalıtımı konusunda çok başarılı olmasını sağlamıştır. Oldukça sağlam bir yapıda bulunan evler, 200 yıla kadar sağlam bir şekilde durabilecek şekilde inşa edilmiştir.
Neden gitmeliyim? Günümüzde Güzelyurt Evleri restore edilerek bölgede butik otel olarak konaklama amacıyla değerlendirilmektedir ve toplamda yatak kapasitesi 250’yi bulmaktadır. Eğer tarihi bir bölgede konaklamak isterseniz de bu evleri seçenekleriniz arasına alabilir, bölgedeki ev mimarisini yakından inceleme fırsatını bulabilirsiniz. Otel olarak değerlendirilen evlerden rezervasyon için burayı inceleyebilirsiniz.
Burası neresi? Karamanoğulları döneminde Yahşi Bey tarafından 1336 senesinde yaptırılan Zinciriye Medresesi, açık avlulu bir medrese planı ile inşa edilmiştir. Medresenin süslemelerinde Selçuklu geleneğine uygun yöntemler ve motifler kullanılmıştır.
Medrese dört eyvana sahiptir ve 8 bölmeli bir yapıya sahiptir. Çeşitli büyüklüklerde 6 odaya sahip olan Zinciriye Medresesi, İç Anadolu’daki en önemli eğitim merkezlerinden biri olmuştur ve burada yetişen pek çok ilim irfan sahibi zat, Anadolu’nun çeşitli noktalarına dağılarak bu topraklarda insanların yetişmesine vesile olmuştur.
Osmanlı zamanında hapishane olarak kullanılan yapı, 1985 senesinde müze olarak değerlendirilmiş ve sonrasında belediye tarafından sosyal ve kültürel etkinlikler için kullanılmaya başlanmıştır.
Neden gitmeliyim? Aksaray’daki bu ilim yuvası, günümüze kadar sağlam bir şekilde ulaşabilmiş ve gelecek nesillere ilham kaynağı olmaya üstlendiği farklı misyonlarla devam etmektedir.
Burası neresi? İlk olarak Zinciriye Medresesi içinde müze olarak hizmet vermeye başlayan oluşum, 2006 senesinde yeni binasının tamamlanmasının ardından ziyaretçilerini bu binada kabul etmeye başlamıştır. Müzedeki düzenleme çalışmaları ise 2014 senesinde tamamlanmıştır. Müzenin şu anki binası bölgedeki peribacalarından ve Selçuklu mimarisinden esinlenilerek inşa edilmiştir.
Neden gitmeliyim? Toplamda 6.000 kalemin üstünde eserin bulunduğu Aksaray Müzesi, tarihi eserler konusunda oldukça zengin olan şehrin geçmişine yolculuk yapmak için en iyi başlangıç noktalarından biri olarak kabul edilmektedir.
Burası neresi? Aksaray tarihi yerler listemize, şehrin önemli hanlarından Alay Han ile başlıyoruz. 13. Yüzyılda Anadolu Selçukluları döneminde inşa edilen han, Türk-İslam eserleri mimarisinin izlerini taşıyor. II. Kılıçaraslan’ın isteği üzerine yapılan han, Alahan Köyü’ne 4 km mesafede yer alıyor. İlk yapıldığı dönemde asgari amaçla inşa edilmiş ancak daha sonradan bölgeye gelenlerin konaklayabilmesi için kervansaray olarak kullanılmış. Yakın zamanda restore edilen hanı, Aksaray geziniz sırasında ziyaret edebilirsiniz.
Neden gitmeliyim? Hanın inşası esnasında kullanılan farklı renklerdeki kesme taşlar, Selçuklu mimarisinde eşine çok fazla rastlanmayan farklı bir özelliktir. Han, Selçuklu dönemindeki benzer hanlardan daha stratejik bir konumda bulunmaktadır. Bunu sağlayan en önemli özelliği ise hanın yanında bir külliyesinin bulunmasıdır.
Burası neresi? Aksaray’ın aynı isimli Sultan Hanı Kasabası’nda yer alan tarihi han, Anadolu Selçukluları döneminden şehre kalan oldukça önemli tarihi mimari yapılardan biri. Dönemin Selçuklu hükümdarı I. Alaeddin Keykubad’ın isteği üzerine 1229 yılında yapılan han, Aksaray şehir merkezine 33 km mesafede yer alıyor. Dikdörtgen mimariye sahip olan han, kesme taş ve molozdan inşa edilmiş.
Neden gitmeliyim? Türkiye’nin en büyük hanlarından biri olarak kabul edilen yapı, Sivas’ta yer alan Gök Medrese’yle olan benzerliğiyle de dikkat çekiyor. Kemerin hemen altındaki “Kudret Allah’ındır” anlamına gelen ya da ziyaretçiler tarafından ilgi görmektedir. Kubbenin külahı ise ne yazık ki günümüze kadar ulaşamamıştır. Buna rağmen han, 2014 senesinde UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil ederek dünya genelinde ne denli önemli bir miras olduğunu kanıtlamıştır.
Burası neresi? Türbesinin farklı şehirlerde olduğu konusunda iddialar bulunduğu ve asıl adı “Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri” olan Somuncu Baba’ya ait türbenin bulunduğu külliye, Aksaray’ın manevi anlamda görülebilecek önemli noktalarından biridir. Somuncu Baba, Bursa’da yaptığı somun ekmekleri müminlere dağıtmasıyla bilinmiş ve kimliğini gizlemek için Aksaray’a gelmiştir ve 1412 senesinde buraya defnedilmiştir. Külliye içinde bulunan fırında sembolik olarak somun ekmek pişirilerek ziyaretçilere dağıtılmaktadır.
Neden gitmeliyim? Külliye içinde Somuncu Baba’nın türbesi ve mescidi bulunmaktadır. Özellikle Somuncu Baba’nın çilehanesi ziyaretçilerin duygulanması ve manevi anlamda oldukça etkilenmesini sağlayan bir nokta. Külliyeye gelenler için çok kapsamlı olmasa da külliye içindeki minyatür müzesi de es geçilmemesi gereken yerler arasında bulunmaktadır.
Burası neresi? Aksaray’ın şehir merkezine sadece 18 km mesafede yer alan antik höyük, eski adıyla Puruşhuttam olarak biliniyor. 4 bin yıllık tarihiyle oldukça etkileyici bir görünüme sahip olan tarihi alandan, Akad ve Hitit yazılarında da bahsediliyor. Yeşilova beldesi sınırları içinde yer alan höyük, Asurlar döneminde ticari açıdan en parlak dönemini yaşamış. Uzun yıllar yaşam alanı olarak kullanılan antik şehirde, MÖ 18. Yüzyılda çıkan ve nedeni bilinmeyen yangın sonrasında şehrin tamamı yandığı için terk edilmek zorunda kalınmış.
Uzun yıllardan sonra küçük bir bölümüne yeniden yerleşim başlamış ve Roma dönemine kadar da devam etmiş. Son olarak Osmanlı Dönemi’nde, dönemin padişahı Yavuz Sultan Selim’in Çaldıran seferinin dönüşünde bölgeye üç ayrı oba yerleştirilmiş ve bugün Yeşilova ilçesinde yaşayanları oluşturmuş.
Neden gitmeliyim? Acemhöyük, Anadolu’nun en büyük höyüklerinden biridir ve Aksaray’ın antik kentleri içinde şehrin geçmişine dair pek çok sırrı bünyesinde barındıran önemli tarihi noktaların başında gelmektedir.
Burası neresi? Aksaray tarihi yerler listemizde yerini alan bir diğer önemli höyük de, Gülağaç ilçesinde yer alan Kızılkaya Köyü’ndeki tarihi Aşıklı Höyüğü. Göçebe yaşam anlayışından yerleşik hayat geçen halkın, dörtgen mimari evler inşa ederek yaşamaya başladığı höyük alanında, kerpiçten evler kazı çalışmalarında birer birer ortaya çıkarılıyor. Aşıklı Höyük’te ortaya çıkarılan en önemli şeylerden biri ise, dünyada bilinen ilk beyin ameliyatı olarak kabul edilen, beyin ameliyatı yapılmış genç bir kadına ait kafatası bulunması.
Neden gitmeliyim? Oldukça ilginç kalıntılara ulaşılan höyük alanında, tarıma dair izler yer alıyor. Bakla yetiştiriciliği yapmış olan yerel halkın günümüze ışık tutan yaşam alanına kendi gözlerinizle tanıklık etmek ve yaklaşık 10.000 yıllık evlere ait kalıntıları görmek isterseniz, şehir merkezinden belli saatlerde Kızılkaya Köyü’ne giden araçlarla gidebilirsiniz.
Burası neresi? Helvadere kasabasında bulunan Nora Antik Kenti, geçmişte askeri bir merkez olarak değerlendirilmiştir ve özellikle Roma ile Bizans dönemine ait kalıntılara rastlanmaktadır. Kentin kurulduğu tarih net olarak bilinmese de MÖ 4. yüzyılda kurulduğu tahmin edilmektedir. Şehir geçmişte Viranşehir ve Mokisos isimleriyle de anılmıştır. Etkileyici fresk kalıntılarına rastlanan bölgede özellikle kilise kalıntılarına çok fazla denk gelinmiştir.
Antik kente ulaşmak için köye ulaşmanız ve buradan itibaren araçlardan inerek yaklaşık 10 dakikalık dik bir yamaçta yürüyüş yapmanız gerekmektedir. Kentin kurulduğu yerin yüksekliği ise yaklaşık olarak 1300-1400 metredir.
Neden gitmeliyim? 1998 yılında 1. derece arkeolojik sit alanı olarak kabul edilen Nora Antik Kenti, geçmişin izlerini bolca taşıyan ve Aksaray’da mutlaka görülmesi gereken tarihi yerler arasında bulunmaktadır.
Burası neresi? Aksaray’ın şehir merkezinde, çarşıya 400 metre kadar yakın bir yürüme mesafesinde yer alan tarihi minare, 1221 yılında Anadolu Selçuklu hükümdarı I. Alaeddin Keykubat’ın döneminde inşa edilmiştir ve Selçuklu cami mimarisinin Aksaray’daki en güzel örneklerinden biridir. Caminin minaresi 30 metre yüksekliğe ve tek şerefeye sahiptir. Yapıldığı zamandan sonra belli bir seviye eğrilen minare, halk arasında eğri minare ismini almış. Kırmızı renkli taşları nedeniyle, Kızıl Minare adıyla da anılan yapıyı, güzel bir şehir yürüyüşünüz sırasında keşfedebilirsiniz.
Neden gitmeliyim? Üç farklı noktadan eğikliğe sahip olmasıyla dikkat çeken minarenin neden eğik olduğu konusunda çeşitli düşünceler mevcut olsa da en kabul gören düşünce minareyi yapan ustanın tercihen bu şekilde yaptığı yönündedir.
Burası neresi? Kılıçarslan’ın oğlu Rükneddin Mesud tarafından 811 senesinde inşa edilmiş olan Ulu Camii, Aksaray camileri içinde Selçuklu mimarisini en güzel şekilde yansıtan eserlerin başında gelmektedir. Kare planlı bir şekilde inşa edilmiştir. Kesme taşın yoğun bir şekilde kullanıldığı cami, Karamanoğulları döneminde tadilattan geçmiştir. Muhteşem bir ahşap işçilikle ortaya çıkarılmış minber caminin en dikkat çeken unsurlarındandır.
Neden gitmeliyim? Osmanlı ve Selçuklu dönemine dair Aksaray’da görebileceğiniz en etkileyici yapılardan biri Ulu Camii. Bu nedenle bu özel camiye mutlaka zaman ayırmanız gerektiğini düşünüyoruz. Caminin fotoğraf tutkunları için de çok ideal bir nokta olduğunu söyleyebiliriz. Ziyaretiniz sırasında caminin çok etkileyici fotoğraflarını çekebilirsiniz.
Burası neresi? Aksaray tarihi yerler yazımıza, şehrin en güzel ilçelerinden birinde yer alan tarihi kilise Aziz Gregorius Kilisesi’yle devam ediyoruz. Şehir merkezine 45 km mesafede bulunan Yeşilyurt ilçesindeki tarihi kilise, MS 385 yılında kapalı haç planı ile inşa edilmiştir. İmparator Theodosius’un isteği üzerine yapılan tarihi yapı, Ermeni kiliselerinin mimari özelliklerini taşıyor. 8 köşeli kubbesi ve içerisinde bulunduğu tarihi ilçeyle dikkat çeken yapı, Osmanlı döneminde camiye çevrildikten sonra, günümüzde cami olarak hizmet veriyor.
Neden gitmeliyim? Aksaray kiliseleri içinde günümüzde en ilgi çeken yapıların başında Aziz Gregorius Kilisesi gelmektedir. Aksaray’daki Hristiyanlık döneminden kalma bu önemli eser, Ortodoks dünyası için de büyük ehemmiyete sahiptir.
Burası neresi? İçerisinden çıkan mumyalardan, mezarlara kadar tarihi kalıntılarla donatılmış bu harika kilise, Aksaray’a 17 km mesafede yer alan Akhisar Köyü’nün sınırları içerisinde yer alıyor. Köye 4 km mesafedeki kilise, üzerinde herhangi bir kitabeye sahip olmadığı için kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığı net olarak bilinmiyor. Kilisenin çevresinde ise 10 ile 14. yüzyıllar arasında inşa edilmiş evlere ait kalıntılar yer almaktadır.
Neden gitmeliyim? İçerisinde Hz. İsa’nın ve havarilerinin fresklerinin yer aldığı tarihi kilise, karşısında yer alan Hasandağ manzarasıyla da büyüleyici bir noktada yer alıyor. Sahip olduğu freskler bizce kiliseyi en cazip kılan detayların başında gelmektedir ve bizce Aksaray’da gezilip görülmesi gereken yerler arasında bulunmaktadır.
Burası neresi? Aksaray tarihi yerler listemizde yerini alan diğer tarihi kilise ise, Belisırma Köyü sınırları içinde yer alan Bahattin Samanlığı Kilisesi. Üzerinde herhangi bir kitabe bulunmadığı için ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı net olarak bilinmeyen kilisenin, 11. Yüzyılda yapılmış olunabileceği düşünülüyor. Kilisenin içerisinde yer alan İsa’nın yaşamı ile ilgili sahnelerin olduğu ve Cebrail ve Petrus’un tasvir edildiği freskler hala varlığını koruyor. Tarih severlerin ilgi gösterdiği yapı Kapadokya bölgesinin en çok ziyaret edilen yapılarından biri olan tarihi Çanlı Kilise’yi, ziyaret etmeyi unutmayın.
Ihlara Vadisi’nde yer alan tarihi kiliseleri gezebilmeniz için vadiye girişte 20₺ değerinde tek bir giriş ücreti ödemeniz gerekiyor. Ihlara Vadisi gibi Aksaray’ın gezilecek diğer vadilerini ve gezi noktalarını merak ediyorsanız, Aksaray gezilecek yerler listemizi okuyabilirsiniz.
Burası neresi? Adını, duvarlarındaki yılan fresklerinden alan Yılanlı Kilise, serbest Yunan haçı planına göre inşa edilmiştir. Kilise’nin MÖ 9. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Kilise üzerindeki motiflerin 11 ve 12. yüzyıla kadar tarihlendiği bilinmektedir.
Neden gitmeliyim? Yılanlı Kilise, Ihlara Vadisi’ndeki konumundan dolayı ziyaretçiler tarafından en fala görülen tarihi noktaların başında gelmektedir.
Yılanlı Kilise Efsanesi; Yılanlı Kilise’nin batı duvarındaki dört kadın freski bir efsaneyi anlatmaktadır. Söylenene göre kadınlardan biri çocuklarına bakmadığı için 8 yılan tarafından sokulmuştur. Diğer kadın çocuklarını emzirmediği için iki göğsünden iki yılan tarafından sokulmuştur. Diğer bir kadın etrafındakilere iftira ettiği için dilinden ve son kadın ise itaat etmediği için yılanlar tarafından sokulmuştur.
Burası neresi? Ihlara Vadisi’nde yer alan tarihi miraslardan bir diğeri de, Ağaçaltı Kilisesi. Ihlara Vadisi’ne girişte yer alan merdivenlere oldukça yakın bir alan bulunan kilise, dönemin Hristiyanlarının sığınmak için en çok kullandığı yerlerden biriymiş. Üzerinde herhangi bir kitabe yer almadığı için kim tarafından ve ne zaman yapıldığı net olarak bilinmese de, IX.-XI. Yüzyıllarında yapıldığı tahmin edilen kiliseyi, Ihlara Vadisi gezinizde mutlaka ziyaret ederek, fresklerin ve yapının tarihi dokusunu keşfetmelisiniz.
Burası neresi? Ihlara Vadisi’nde yer alan tarihi bir diğer kilise de, dikdörtgen yapısıyla dikkat çeken tarihi Sümbüllü Kilisesi. İki katlı olarak yapılan kilise, enine yapısı ve freskleriyle turistlerin mutlaka ziyaret ettiği noktalardan biri. Üzerinde kitabe bulunmayan kilisenin, 10 veya 12. Yüzyılda inşa edilmiş olabileceği düşünülüyor. Kesme taş ve molozdan inşa edilen kiliseyi, Ihlara Vadisi’nde ziyaret edebilirsiniz.
Burası neresi? Aksaray’ın tarihi eserlerle dolu Güzelyurt ilçesinde yer alan Kızıl Kilise, Aksaray’ın Güzelyurt ilçesinde yer alıyor. İlçeden 3 km uzaklıkta bulunan tarihi kilise, Kızlar Manastırı adıyla da anılıyor. Yüksek bir tepede dik kayaların üzerinde yer alan eski bir Bizans şapelinin üzerine inşa edilen kilisenin serbest haç planına uygun bir şekilde 5. yada 6. yüzyılda yapıldığı düşünülüyor. Kilisenin Hristiyanlık için çok önemli üç azizden biri olarak kabul edilen Nazianzlı Gregoirus’a ait adandığı tahmin edilmektedir.
Ancak kilisenin bulunduğu çevrede yapılan kazı çalışmaları sonucunda kilisenin bulunduğu alanın 5 bin yıllık geçmişe dayandığı ortaya çıkarılmış. Kırmızı kesme taştan yapılan bu harika Ermeni kilisesini ziyaret etmek isterseniz, Sivrihisar Köyü’ne gitmeniz gerekiyor.
Burası neresi? Aksaray tarihi yerler listemize Karagedik Kilisesi ile devam ediyoruz. Dik bir kaya üzerine yaslanmış tepenin üzerinde yer alan Karagedik Kilisesi, Aksaray için önemli tarihi yapılardan biri. “Saint Ermolaos” ismiyle de anılan kilisenin 11. yüzyılda inşa edildiği bilinmekle birlikte içerisinde yer alan fresklerin, Bizans’ın mimari bakış açısından yararlanılarak tasarlandığı anlaşılıyor ancak günümüzde ne yazık ki harap durumda bulunmaktadır. Kilise, Ihlara Vadisi’nin içerisinde yer aldığı için, şehir merkezinden kalkan vadi araçlarına binerek ulaşabilirsiniz.
Burası neresi? Aksaray tarihi yerler listemizin son maddesin yer alan Kırkdamaltı Kilisesi, Ihlara Vadisi’nde girişe oldukça yakın bir bölgede yer alıyor. Üzerinde yer alan kitabesinde yazana göre, 1283-1295 yılları arasında yapılan kilise, oldukça dik bir tepeye inşa edilmiş. Cenaze merasimleri için kullanılan kilise, birbirinden güzel fresklere ev sahipliği yapıyor. Yaşadığı dönemde Hristiyanlara kucak açan Selçuklu Sultanı II. Mesud’a övgülerin de yer aldığı kiliseyi, Aksaray gezi listenize mutlaka eklemelisiniz.
Neden gitmeliyim? Ihlara Vadisi içindeki en büyük kiliselerden biri olması ve etkileyici freskleri ile “Aksaray’ın tarihi yerleri nerelerdir?” sorusuna verilebilecek en önemli cevapların başında gelmektedir.
Hamburg Nerede? Hamburg, Avrupa’nın Almanya şehrinde bulunmaktadır. Ülkenin Berlin’den sonra ikinci büyük şehridir. Hamburg Hakkında: Almanya’nın…
İstanbul’un Anadolu yakası Karadeniz kıyısında bulunan Şile, şehir merkezine yaklaşık 80 kilometre uzaklıktadır. İstanbul’un en…
Tiran Nerede? Hangi Ülkede? Tiran, Balkanlar’da bulunan Arnavutluk’un başkenti, aynı zamanda en büyük şehridir. Arnavutluk…
Arnavutluk'un başkenti Tiran'ı ziyaret ettiğinizde, yoğun kargaşa yaşayan bir ülkenin geçmişini ve bugününü keşfedeceksiniz. Gelin…
Bir peri masalı için adeta bir fon gibi duran romantik ve ilham verici bir şehirden…
Napoli nerede? & Hangi ülkede? İtalya Yarımadası'nın batı kıyısında Roma'nın 120 mil güneydoğusunda bulunan Napoli,…