Urartu, Pers, Arap, Selçuklu ve Osmanlı gibi pek çok medeniyete ev sahipliği yapan Hakkari’nin tarihi yerleri ile şehrin köklü geçmişine yolculuk yapmaya ne dersiniz?
Hakkari tarihi hakkında; Dağlık bir bölgede bulunan Hakkari, ülkemizin de en doğusunda bulunan şehridir. Coğrafi açıdan zorlu bir bölgede olması nedeniyle Anadolu’nun diğer noktalarına kıyasla Hakkari’de hakimiyet kuran medeniyet sayısı daha az olmuştur ve şehrin geleceği genellikle o bölgeyi yakından tanıyan aşiretler tarafından şekillenmiştir.
Hakkari’nin tarihinin yaklaşık 1700 yıl öncesine dayandığı düşünülmektedir ancak şehirle ilgili kaynaklar 10. yüzyıla kadar götürmektedir ve bu tarihten önceki zaman dilimiyle ilgili çok sağlıklı bilgilere ulaşılamamaktadır. Şehrin Osmanlı topraklarına katılması ise 1514 senesinde Osmanlı’nın zaferiyle sonuçlanan Çaldıran Savaşı sonrasında gerçekleşmiştir.
Şehir 1915 senesinde Ruslar tarafından işgal edilmiş ve 1918 senesinde işgalden kurtarılmıştır. Şehir, 1933 senesinde Van’ın bir ilçesi olmuş ve 1936 senesinde il statüsüne kavuşmuştur.
Hakkari’nin en ünlüleri; Antik kaya resimleri, koç heykeli, dirheler gibi geçmişten günümüze ulaşabilmiş önemli tarihi eserler Hakkari’nin tarihi yerleri arasında en önemli noktalardandır.
Hakkari gezi tavsiyesi; Hakkari’deki önemli tarihi yerler için 1 günlük bir gezi planı yeterli olacaktır. Eğer daha uzun süre kalmayı planlıyorsanız listenize Hakkari gezilecek yerler yazımızda bahsettiğimiz doğal güzellikleri de eklemeniz gerekebilir.
Müzekart; Hakkari ziyaretiniz sırasında Müzekart kullanmanızı gerektirecek herhangi bir tarihi nokta bulunmadığı içi Müzekart temin etmenize gerek yok.
Burası neresi? Tarih öncesinde yaşayan insanların bıraktığı eserlerdir. Kaya resimleri Cilo, Sat Dağları’nın Gevrek Vadisi’ndeki, Sarp kayalıklara çizilmiş insan suretlerinden, çeşitli sembollerden ve hayvan şekillerinden meydana gelmektedir. Tirşin yaylasında da pek çok benzer kaya resmine rastlanmıştır. Dönemine ilişkin içerisinde ipucu barındırmaktadır. 1938 yılında ortaya çıkan bu nadide eserler, 7500 yıllık bir tarihi geçmişe sahip olduğu düşünülmektedir ancak bir başka görüşe göre de birkaç yüz yıl öncesine ait de olabilir.
Resimler arasında özellikle yabani koyun ve keçi resimlerinin olması, tarih öncesi dönemlerde avcılık ve toplayıcılıkla yaşamını devam ettiren toplulukların avladıkları hayvanların resimlerini hikayeleştirerek kayalara yaptığı fikrinin ağırlık kazanmasını sağlamıştır.
Neden gitmeliyim? Hakkari’nin tarih öncesi dönemine ait en önemli buluntuların bu kaya resimleri olması nedeniyle şehre gelenlerin mutlaka görmesi gereken yerler arasında bulunmaktadır.
Burası neresi? Geveruk Kaya resimlerinin yakınlarında yer almaktadır. İlk bakışta üzerinde özenle çalışıldığını anlayacaksınız. Koç Heykeli, bir kaya kütlesinin oyulmasıyla elde edilmiştir. Koçun boynuzları yuvarlak bir formdadır. Koçun vücut yapısı derin yarıklarla belirginleştirilmiştir.
Burası neresi? Yüksekova’nın Tirşin Yaylası’nda bulunan Dev Evleri, zamanında Asur Devleti’nin saldırılarını önceden haber almak için yapılmış. Yaylanın güvenliği kayalara oyulmuş dev boyutlu evler tarafından sağlanmaktaydı. Savunmaya önem veren Hakkarlar bu işçilik sayesinde hayvancılığı da ilerletmiştir.
Burası neresi? Bu önemli eserler 1998 senesinde bir okul inşaatının kazı çalışmaları esnasında bulunmuştur. Kaledibi’nden çıkarılan eserler Hakkari’nin tarihi için çok önemli aydınlatıcı düzeyde bir keşif olarak kabul edilmektedir. Stellerin boyları 80 cm’den 330 cm’ye kadar ulaşmaktadır. İnsan figürleri işlenmiş 13 mezar taşı özenle yapılmış. Yüzyıllar önce bu bölgede yaşayan insanlar kabartma ve kazıma tekniği ile insan, hayvan ve savaş aletleri gibi unsurlar yaparak tarihte iz bırakmış.
Steller günümüzde Van Müzesi içinde sergilenmektedir. Van Müzesi ile ilgili ziyaret bilgileri ise şu şekilde;
Burası neresi? Hakkari Üniversitesi’nin yürüttüğü araştırmalar sırasında Urartuların mezarları bulunmuştur. Bu üç odalı mezarlığın MÖ 1000’li yıllara ait olduğu tahmin edilmektedir. Milattan önce binli yıllarda oluşturulan mezarlık Erken Demir Çağı ile benzerlik gösteriyor. Buradaki mezar odasına benzer planlar Van Karagündüz Nekropolü kazılarında da çıkmıştır. Mezarlık “Hergöl Kaya Mezarlığı” olarak yayınlanmıştır.
Burası neresi? 1700 yıllık köklü bir tarihe sahip Hakkari’nin en eski medresesidir ve şehrin düzlük bir noktasında inşa edilmiştir. Mimari yapısı oldukça ihtişamlıdır ve avlulu medrese planına göre yapılmıştır. Bir eğitim yuvası olan medresede Türkçe, Arapça, Farsça ve Fransızca dersleri öğretilmiştir. Medrese içinde bir tanesi mescit olarak kullanılmış toplam 14 oda bulunmaktadır. Meydan Medresesi’nde şehri kuş bakışı izleyebilirsiniz. 1700 yılında inşa edilen Meydan Medresesi, 1984 yılındaki onarım çalışmasının ardından son halini almıştır. İki katlı mimarisi ve avlusuyla, Hakkari’deki görülmesi gereken tarihi yapılardan biridir.
Neden gitmeliyim? 3 asırdan fazla zamandır ayakta kalmayı başaran Meydan Medresesi, şehirdeki en eski medrese olması nedeniyle şehre gelenlerin mutlaka ziyaret etmesi gereken Hakkari’nin en önemli tarihi yerleri arasında yer almaktadır.
Burası neresi? Biçer Mahallesi’nde dere kenarında yer alan Zeynel Bey Medresesi, Hakkari Beylerinden biri olan Zeynel Bey tarafından yaptırılmış oldukça eski bir tarihi yapıdır. 1560 yılında yapımına başlanan medresenin bitiş tarihi ise 18 yıl sonradır. Dikdörtgen bir planla yapılmış olan medrese kuzey-güney yönünde uzanmaktadır. Bahçeler içinde yer alan ve büyük ölçüde yıkık medreseden geriye kısmi duvarlar ve oyuklar kalmıştır. Medresenin inşasında çoğunlukla moloz taş kullanılmıştır.
Medresede bulunan mezarın III. Murad zamanında Tebriz seferine katılan ve bu sefer esnasında şehit düşen Zeynel Bey’e ait olduğu düşünülmektedir ve padişahın emri sonucunda buraya defnedildiği tahmin edilmektedir. Medresenin hatlarının ortaya çıkarılması adına 2005 ve 2006 yıllarında inceleme çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
Burası neresi? Günümüzde müzeye çevrilme çalışmaları süren Kayme Sarayı, Şemdinli ilçesine 15 kilometre mesafedeki Bağlar Köyü’nde yer alan tarihi bir yapı. Saray hakkında dikkat çeken şeylerden biri de etrafındaki arazide pek çok tarihi mezarlığın bulunmasıdır. Saray içinde geçmişte çok önemli din alimleri yetişmiştir.
Kitabesine göre 1900’lü yıllarda Seyit Ubeydullah’ın oğlu Seyit Muhammed Sıddık tarafından yaptırıldığı düşünülen sarayın restorasyonu 2016 yapılmış olup bugün Seyyid Taha İslam Hakkari Müzesi olarak hizmete açılması bekleniyor.
Burası neresi? Şemdinli ilçesine 17 km mesafede yer alan Kelat Sarayı, bazı kaynaklara göre Seyid Muhammed Sıddık tarafından yaptırılmış tarihi bir yapıdır. Saray büyük ölçüde yıkılmış olup ayakta kalan kısımları iki kemeri ve bir duvarı olarak gözükmektedir. Dikdörtgen planı ve üç katlı olduğu bilinen yapının tam olarak yapım tarihi bilinmemektedir.
Burası neresi? Şemdinli Nehri’nin üzerinde bulunmaktadır ve Bağlar Köyü’ne 4 km mesafede yer almaktadır. Hayranlık uyandıran bir mimari dokusu vardır. Taş Köprü’nün üzerinde yer alan kitabe geçmişe dair açıklamalar barındırır. Şemdinli Taş Köprü, 1898 yılında şehrin önemli mimari yapılarına imza atmış Şeyh Muhammed Sıddık tarafından yaptırılmıştır.
Zamanın yıpratıcı etkisinden dolayı son görünümüne restore edilerek ulaştı. Irak yolu üzerinde bulunan köprü 17 metre uzunluğu ile hala varlığını koruyan yapılar arasındadır. Köprü, tek gözlüdür ve orta kısımda suya olan yüksekliği 11 metreyi bulmaktadır. Köprünün yapımında düzgün kesme taşlar kullanılmıştır. Köprüde son olarak 2002 senesinde restorasyon çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
Burası neresi? Kayaların oyulmasıyla yapılmış olan bir kilisedir. Eski Hakkari’de yaşamış olan Nasturi halkının ibadet etmesi için büyük öneme sahipti. Nasturi Kilisesi günümüzde ne yazık ki harabeyi andırmakta.
Burası neresi? 2008 yılında Hakkari’nin ilk ve tek müzesi olarak hizmet vermeye başlayan Hakkari Kilim Müzesi, kentin geleneksel el sanatlarından oluşan kilimlerin sergilendiği etkileyici bir müze. El emeği göz nuru kilim dokumalarını gözlemleyebileceğiniz müzede yer alan 3 atölyede toplamda 170 genç kız kilim dokuyor.
Burada dokunan kilimler ise Türkiye’nin pek çok şehrine satılmak üzere gönderiliyor. Vitrinlerde sergilenen halılar kentin kültürel dokusunu gözlemlemek için de biçilmiş kaftan. Dilerseniz müze içerisinde yer alan kilimlerden beğendiklerinizi satın alabiliyorsunuz. Kent merkezindeki müzeye pek çok noktadan yürüyerek ulaşım sağlayabilirsiniz.
Hamburg Nerede? Hamburg, Avrupa’nın Almanya şehrinde bulunmaktadır. Ülkenin Berlin’den sonra ikinci büyük şehridir. Hamburg Hakkında: Almanya’nın…
İstanbul’un Anadolu yakası Karadeniz kıyısında bulunan Şile, şehir merkezine yaklaşık 80 kilometre uzaklıktadır. İstanbul’un en…
Tiran Nerede? Hangi Ülkede? Tiran, Balkanlar’da bulunan Arnavutluk’un başkenti, aynı zamanda en büyük şehridir. Arnavutluk…
Arnavutluk'un başkenti Tiran'ı ziyaret ettiğinizde, yoğun kargaşa yaşayan bir ülkenin geçmişini ve bugününü keşfedeceksiniz. Gelin…
Bir peri masalı için adeta bir fon gibi duran romantik ve ilham verici bir şehirden…
Napoli nerede? & Hangi ülkede? İtalya Yarımadası'nın batı kıyısında Roma'nın 120 mil güneydoğusunda bulunan Napoli,…