Kayısı cenneti Malatya, tarihi açıdan da büyük bir öneme sahiptir. Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan şehirdeki en önemli tarihi durakları Malatya tarihi yerler listemizde sıraladık…
Malatya tarihi hakkında; Geçmişte Malatya için Maldia, Milid ya da Meliddu denmekteydi. Bronz Çağı’ndan itibaren yerleşimin olduğu bölge, Ishuwa Krallığı’nın merkezi olarak güçlü bir konuma ulaşmıştır. MÖ 14. yüzyılda şehir Hititler tarafından kuşatılarak Hititlerin önemli şehirlerinden biri haline gelmiştir.
MÖ 1115 ile 1077 yılları arasında Asurluların istilasına uğrayan Malatya, Asurlulara vergi vermeye mecbur kalmıştır. Anadolu’nun Kimmerler ve İskitler tarafından istila edilmesi, Malatya’daki Asur hakimiyetini sekteye uğratmış ve şehir gerilemiştir.
Roma döneminde şehir Melitene ismiyle bilinmekteydi. MS 1. yüzyılda Malatya, şehir statüsüne kavuşmuştur ve Roma’nın Asya Kıtası’ndaki başkenti olma yolunda ilerlemiştir. Bir süre sonra Bizanslılar tarafından yok edilen şehir, daha sonra Abbasiler tarafından yeniden inşa edilmiştir.
12. yüzyılda ise Selçuklular tarafından ele geçirilen Malatya’daki Türk varlığı hissedilmeye başlamıştır. 300 yıl sonra ise şehir, Osmanlı topraklarına dahil olmuştur. 1838 senesinde modern Malatya’nın temelleri atılmış ve günümüze dek gelişerek ve genişleyerek varlığını sürdürmüştür.
Malatya’nın en ünlüleri; Şüphesiz inanç turizmi açısından çok önemli bir değer olan Somuncu Baba Türbesi, Malatya’nın en ünlü tarihi yerleri arasında bulunmaktadır. Aslantepe Ören Yeri ise hem Malatya hem de Türkiye’nin en önemli arkeolojik kazı alanlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Malatya gezi tavsiyesi; Öncelikle sindirim yollarında sorun yaşamak istemiyorsanız Malatya’nın meşhur kayısısını yemeği çok abatmamalısınız 🙂 Bakırcılar Çarşısı’nı gezmeyi, çay ocaklarında vakit geçirmeyi de ihmal etmeyin. Arapgir bölgesini mutlaka gezmenizi öneriyoruz. Günpınar Şelalesi, şehre gelenlerin görmeden dönmemesi gereken en önemli doğal güzellikler arasında bulunuyor.
Müzekart; Malatya Arkeoloji Müzesi girişi için Müzekart geçerlidir ancak sadece burası için Müzekart satın almak çok ekonomik olmayacaktır. Şayet civardaki diğer şehirleri de gezmeyi planlamıyorsanız Müzekart sizin için çok da gerekli değil.
Burası neresi? Malatya yazımıza, Türkiye‘nin en değerli tarihi noktalarından Aslantepe Ören Yeri ile başlıyoruz. Aslantepe Höyüğü olarak da bilinen tarihi alan, bölgede yer alan ve MÖ 5 bin yılından beri yaşantının sürdüğü önemli bir nokta. Binlerce yıllık tarihi kalıntılara ev sahipliği yapan höyük, Neolitik çağ eserlerinden, kök boya duvar resimlerine, Bizans mezarlarından Roma heykelciklerine kadar pek çok önemli eseri bünyesinde barındırıyor.
Malatya gezinizde mutlaka uğramanız gereken tarihi yerlerin başında gelen höyük, Malatya’nın Battalgazi ilçesinin sınırlarında yer alıyor. Batısında yer alan Fırat Nehri’ni de düşünürsek coğrafi konumu nedeniyle de geçmişte önemli bir politik yer olduğu anlaşılabiliyor. Günümüzde kazı çalışmalarının halen devam etiği höyükte, Hititlerden, Bizanslardan ve daha pek çok medeniyetten kalan izleri gözlemleyebilirsiniz.
Neden gitmeliyim? Malatya’nın antik kentleri arasında çok önemli bir yere sahip olan Aslantepe Höyüğü, medeniyetin başladığı noktalardan biri olarak kabul edildiğinden şehre gelen tarih seven ziyaretçilerin mutlaka görmesi gereken bir durak olarak karşımıza çıkmaktadır.
Burası neresi? Malatya’nın Arapgir ilçesinde yer alan tarihi Taş Köprü, yapım tarihi ve kim tarafından yaptırıldığı net olarak bilinmese de, MS 3. yüzyıldan günümüze kalmış önemli bir eser. Malatya il merkezine 30 km uzaklıkta bulunan köprü, Kozluk Çayı’nın üzerinde yer alıyor.
Roma Dönemi mimarisinin izlerini taşıyan köprü kesme moloz taşından inşa edilmiştir. Horasan harcı kullanılarak yapıldığı bilinen yapı, binlerce yıl geçmesine rağmen hala sapasağlam ayakta ve kullanılabiliyor. Köprünün uzunluğu 19 metre, yüksekliği ve kemer açıklığı 14 metre ve kemer yüksekliği ise 8 metredir. Yapılan incelemeler neticesinde zamana meydan okuyan köprünün artık çok yorulduğu ve en kısa sürede restore edilmesi gerektiği yapılan tescil sonucu ortaya çıkmıştır.
Burası neresi? Bir yerin tarihi dokusunu en çok hissettiğimiz yapılardan biri olan kale ve surlar, Malatya gibi pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış bir şehirde de karşımıza çıkıyor. Malatya’nın Battalgazi ilçesinde, şehre 11 km mesafede yer alan tarihi kale ve sur, MS. 98-117 yılında dönemin Roma İmparatoru Trajanus’un isteği üzerine yaptırılmış. İlerleyen tarihlerde pek çok defa farklı imparatorlar tarafından yenileme ve genişletme sürecine giren kale, genellikle Türklerin baskılarından korunma işlevi görmüş. Kale, özellikle Sasaniler ile Bizanslılar arasında çıkan mücadelelerde önemli bir işleve sahip olmuştur.
Evliya Çelebi’nin de seyahatnamesinde ”Rakabe Kalesi” olarak bahsettiği kale, son olarak 1112’de Türklerin eline geçtiğinde yeniden düzenlenmiş. Günümüze kadar olan süreçte neredeyse harabe haline gelen kaleler, binlerce yıldır korunma ve savunma işlevini yerine getirebilmiş. 2011 senesindeki restorasyon çalışmaları ile kalenin kapı kısmının onarımı tamamlanmıştır.
Neden gitmeliyim? Malatya Kalesi, Malatya’nın simge tarihi yerleri arasında bulunduğu içinde şehre gelenler için görülmesi gereken önemli bir eserdir.
Burası neresi? Malatya’nın Arapgir ilçesinde yer alan kale, Kozluk Çayı’nın üst kısmında yer alıyor. Oldukça dik bir yamaçta yer alan kaleye ulaşım oldukça zorlu. Neredeyse harabe haline geldiğinden üzerinde herhangi bir kitabe de kalmamış ancak, yapının mimari izlerinden dolayı XIV. yüzyılda yapılmış olabileceği tahmin ediliyor. Kesme moloz taştan yapılan kalenin etrafında ve yolunda pek çok gözetleme kulesi de yer alıyor ancak kulelerle ilgili de herhangi bir tarihi bilgi yok.
Kalenin olduğu alanda ne yazık ki bugüne kadar herhangi bir arkeolojik kazı çalışması başlatılmamış. Ancak kalenin ve gözetleme kulelerinin yer aldığı bölgeye göre Selçuklu Devleti’nin inşa ettirmiş olabileceği iddialar arasında yer alıyor ancak bazı kaynaklar ise Roma döneminde yapılmış olabileceğini belirtmektedir.
Burası neresi? Farsça taş kale anlamında kullanılan Sengbar adıyla da anılan kalenin, herhangi bir kitabesi bulunmadığı için net bir tarihi bilgiye ulaşılamıyor. Günümüzde sadece kaleye giriş kapısının kaldığı yapı, Tohma Çayı’nın batısında yer alan dik bir yamaçta yer alıyor. Dağın yamacına kurulan kaleden kalan küçük sur parçaları yer yer gözlemlenebiliyor.
Osmanlı Dönemi’nde yapılmış olabileceği düşünülen kale, kesme taştan inşa edilmiş. Kalenin krokisini çizebilecek şekilde kalıntı kalmadığı için eskiden nasıl bir görünüme sahip olduğu da bilinmiyor. Günümüze ulaşmayı başaran kale kapısının restorasyonu 2010 senesinde gerçekleştirilmiştir. Kalede 2 sahabenin de mezarı olduğu düşünülmektedir.
Burası neresi? Malatya’nın Battalgazi ilçesinin Alacakapı Mahallesi’nde yer alan Silahtar Mustafa Paşa Kervansarayı, ihtişamlı görünümüyle oldukça dikkat çeken bir tarihi yapı. IV. Murat’ın silahtarı olan Bosnalı Mustafa Paşa tarafından 1637 yılında yaptırılan kervansaray, Doğu’ya çıkan ticaret yolunun üzerinde yer aldığı için, hem konaklama hem de ticaret açısından önemli bir rol oynamış.
Dönemin önde gelen mimarlarından Halep Mimarbaşı Üstat Mehmet’in oğlu, Üstat Ebubekir’in yaptığı kervansaray, kemerli ve dikdörtgen mimariye sahip. Günümüzde avlu kısmında bulunan dükkanların kaldırılmasıyla turistik yer haline getirilen yapı, 2007-2010 yıllarında restore edilmiş.
Burası neresi? Malatya’nın Darende ilçesinde yer alan tarihi bedesten, III. Mustafa döneminde yaşayan Darendeli Yusuf Ziya Paşa adına yaptırılmış, önemli bir çarşı. Kendisi bir dönem Şanlıurfa valiliği de yapmış Osmanlı döneminin önemli devlet adamlarından biridir. Üzeri kapalı olarak inşa edilen bedesten, dikdörtgen yapısı ve kenarlarda yer alan çoklu dükkanlarıyla klasik Osmanlı bedesteni mimarisinin izlerini taşıyor. Bedesten içinde 36 dükkan bulunmaktadır.
2005 yılında restore edilen bedesten, günümüzde yeniden alışveriş noktası olarak kullanılıyor. Kesme taş ve tonozdan inşa edilen bedesten, Darende ilçesinin Zaviye Mahallesi’nde yer alıyor. Bedesten güney ve kuzey bölümü olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Açık avlulu bir plana sahiptir. Yanında Zaviye Mezarlığı bulunan bedesteni kolaylıkla bulabilir ve ziyaret edebilirsiniz.
Burası neresi? Malatya’nın Hekiman ilçesinde yer alan tarihi Taşhan, iki bölümden oluşan heybetli görüntüsüyle ilk görüldüğü andan itibaren etkileyici bir görsel sunuyor. İki bölümü de farklı zamanlarda yapıldığı bilinen hanın üç ayrı duvarında da 800 yılı aşkın süredir duran üç ayrı kitabe yer alıyor. Kitabeler Türkçe, Süryanice ve Ermenice olarak üç dilde yazılmış. 10. yüzyılda, Selçuklu Sultanı I. İzzeddin Keykavus döneminde yaptırılan han, dönemin mimari izlerini de fazlasıyla taşıyor.
Kare avlu düzeniyle yapılan hanın, avluya bakan çoklu odaları bulunuyor. Odaların arka kısmında ise geniş bir koridor mevcut. Kapalı olarak tasarlanan han, üç ayrı bölümden oluşuyor. 1660 yılında Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa’nın isteği üzerine onarımdan geçen hanın hemen yanına ise, aynı ismi taşıyan hamam ve cami de eklenmiş. Son olarak 2009 yılında restore edilen yapı, ziyaretçilerini bekliyor.
Burası neresi? Malatya’nın Arapgir ilçesinde yer alan tarihi han, kitabesi bulunamadığı için net olarak ne zaman yapıldığı ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmiyor. Ancak ilçede yaşayanların söylediklerine göre 1850 yılında inşa edilmiş. Dikdörtgen şekilde inşa edilen hanın ortasında süs havuzlu bir avlu ve avluya bakan dükkanlar yer alıyor. İki katlı olarak inşa edilen hanın altında 12, üstünde 13 olmak üzere 25 dükkan yer alıyor.
Neden gitmeliyim? Yakın zamanda restore sürecinden geçen han, güzel bir şekilde değerlendirilerek özel bir işletmeye kiraya verilmiş. Butik Otel olarak hizmet veren handa, hem tarihi dokuyu hissedebilir, hem de böyle güzel bir otelde konaklayabilirsiniz. Ziyaret ve konaklama bilgileri için aşağıda paylaştığımız iletişim bilgilerini değerlendirebilirsiniz.
Burası neresi? Malatya’nın Battalgazi ilçesinin Meydanbaşı Mahallesi’nde yer alan Kanlı Kümbet, kitabesi bulunmadığı için hala şaibeli bir tarihe sahip. Mimari yapısından 12 veya 13. yüzyıl yapımı olabileceği düşünülen kümbet kimilerine göre, eski bir mezar, kimilerine göre ise Osmanlı Dönemi’nde suçluların idam edildiği ve bu yüzden de Kanlı Kümbet ya da cellathane olarak anılan yer olduğu düşünülüyor. Kümbet, 789 metrekarelik bir alan üzerinde bulunmaktadır.
Kümbetin kriptalı yani gömülü bir mezar ve anıt olduğu kanısına varılmış. Tuğladan ve taştan inşa edilen yapı, oval kubbesiyle de dikkat çekiyor. 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilen yapıyı görebilmek için, şehir merkezinden kalkan Meydanbaşı araçlarına binmeniz yeterli.
Burası neresi? Malatya’nın Darende ilçesinde yer alan Ozan Köyü’ndeki bu anıt mezar, Malatya’nın tarihi dokusunu yansıtan yerlerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Roma Dönemi’ne ait olduğu düşünülen anıt mezarın bir kitabesi bulunamadığı için net bir tarihi bilgi yok. Mezar 6x6x7 ebatlarındadır.
Neden gitmeliyim? Eskiden kilise olarak da kullanılmış olabileceği de düşünülüyor. Battal Gazi’nin isteği üzerine mescit olarak kullanılan tarihi yapı, yerel bölgede Ozan Mesciti adıyla da anılıyor. Düzgün kesme taştan, kare planlı ve 12 yarım sütundan inşa edilen anıt mezarı görmenizi tavsiye ederiz. Gördüğünüz zaman neden bu kadar güzel bir eserin bu kadar bakımsız kaldığını düşüneceğinizden eminiz.
Burası neresi? Yazımıza Malatya’nın ve ülkemizin en önemli değerlerinden olarak sayabileceğimiz güzellikteki bir tarihi yer ile devam ediyoruz. Malatya seyahatinizde mutlaka görmeniz gereken Somuncu Baba Türbesi, Darende ilçesinde yer alıyor. Türbeye ulaşabilmeniz için Tohma Kanyonu’na gelmeniz yeterli, zira türbe kanyonun hemen üzerinde yer alıyor.
Osmanlı Dönemi’nde yaşamış olan 11. yüzyıl alimlerinden Somuncu Baba’nın mezarının yer aldığı türbe, eskiden eğitim amaçlı medrese ve Somuncu Baba’nın yanında olanların ibadet ettiği cami olarak da kullanılıyormuş. Tasavvufi öğretmen olarak bilinen Somuncu Baba, Osmanlı’nın önde gelen pek çok ismine de öğretmenlik yapmış bir isim. Türbenin tam olarak ne zaman yapıldığı bilinmemektedir ancak camiye ait minare 1686 yılına tarihlenmektedir.
Neden gitmeliyim? Yakın zamanda Kültür Bakanlığı ve pek çok vakfında desteğiyle yenilenen türbe, yanına külliye eklenerek genişletilmiştir. Ortasında bulunan havuzun yeni görüntüsü ise görenleri büyülüyor. Yanından akan Tohma Kanyonu’nun su sesiyle etkileyici bir yerde olduğunuzu fazlasıyla hissedebilir ve külliyenin bodrum kısmında yer alan küçük ama etkileyici Somuncu Baba Müzesi’ni de ücretsiz olarak gezebilirsiniz.
Somuncu Baba Efsanesi; Dönemin erenlerinden olan Şeyh Hamidüddin, uzun süre inziva yaşamı sürdükten sonra Bursa’ya yerleşir. Ormandan getirdiği odunlarla ekmek yaparak “Müminler, Somunlar” şeklinde bağırarak yoksullara dağıtmasından ötürü kendisine “Somuncu Baba” denmiştir. Kendisi Bursa Ulu Camii’nin açılışında Fatiha Suresi’nin 7 farklı tefsirini yaparak cemaati derinden etkilemiş, namaz çıkışı farklı kapılarda bekleyen cemaatin hepsi de kendisiyle selamlaştığını iddia etmiştir. Sırrının ifşa olmasının ardından Somuncu Baba Bursa’dan ayrılmıştır.
Kaçırmayın! Türbe Tohma Kanyonu’nun hemen üzerinde yer aldığı için kanyonun hemen üzerinde yer alan piknik alanlarında ve doğal yüzme havuzlarında da vakit geçirebilirsiniz.
Burası neresi? Somuncu Baba Türbesi’ne çok yakın bir konumda yer alan bir diğer türbe ise Hasan Gazi Türbesi. Hz. Peygamber (sav)’ın torunlarından biri olan Hasan Gazi, aynı zamanda Seyyit Battal Gazi’nin de amcasıdır. Darende ilçesinin şehitlik mevkiinde yer alan türbe, günümüzde pek çok kez restorasyon sürecinden geçmiştir.
Abbasiler döneminde yaşanılan Zengibar Kalesi kuşatması sırasında şehit olan Hasan Gazi’nin türbesi, 26 Ağustos 2005 tarihinde, gerçekleştirilen yenileme çalışmalarının ardından Hasan Gazi Şehitlik Anıtı ismiyle ziyarete açılmıştır.
Neden gitmeliyim? Şehit Hasan Gazi’nin yanı sıra I. Dünya Savaşı ve diğer önemli savaşlarda şehit olmuş 92 askerin isminin yazıldığı mermer levhalar da anıt içinde yer almaktadır. Bu nedenle burası manevi açıdan Malatya’nın mutlaka görülmesi gereken tarihi yerleri arasında bulunmaktadır.
Burası neresi? Malatya’da bulunan önemli tarihi türbelerden bir diğeri de, Battalgazi ilçesinde yer alan Zeynel Abidin Türbesi. Hz. Hüseyin’in oğlu Zeynel Abidin’e ait olduğu düşünülen türbenin ne yazık ki herhangi bir kitabesi bulunmadığı için net bir tarihi bilgi de yok.
Babası Hz. Hüseyin’in kutsal emanetlerini Kerbela’da aldığı söylenen Zeynel Abidin’in türbesi, eskiden Karakaya’daymış ancak, baraj çalışmaları nedeniyle sular altında kalmaması için Atabey İskelesi’nin bulunduğu bölgeye taşınarak yeniden inşa edilmiş.
Burası neresi? Asya ve Avrupa’nın en büyük Fotoğraf Makinesi Müzesi olma özelliği taşıyan bu müze, Malatya’nın müzeleri içinde çok ayrı bir öneme sahiptir. Müzedeki makineler 1876 yılından günümüze kadar tarihlenmektedir. Toplamda 2023 fotoğraf makinesi ve 3000’den fazla aksesuar sergilenmektedir. Müze içinde geçmişteki casusların kullandığı enteresan kameralar da dikkat çekmektedir. Eserlerin toplanması ve tasniflenmesi noktasında koleksiyoner Baki Tamer Selçuk Bey’in büyük emekleri olmuştur.
Müze senede ortalama 100 bini aşkın ziyaretçiyi ağırlamaktadır. Karanlık oda, sinema ve projeksiyon salonu, dış ve iç çekim olmak üzere iki adet de hatıra çekim köşesi bulunmaktadır. Müze, Malatya’nın keyif verici noktalarından olan Sanat Sokağı’nda yer almaktadır. Müze içinde aynı zamanda sinema ile ilgili küçük gruplar için eğitimler de verilmektedir.
Neden gitmeliyim? Belki çoğu Malatyalı’nın da bilmediği bu muhteşem müze, sinema ve fotoğraf makinesi üzerine dünyanın en önemli koleksiyonlarından birine ev sahipliği yapmaktadır ve bizce kesinlikle zaman ayrılması gereken yerlerin başında gelmektedir.
Kaçırmayın! Fotoğraf Makinesi Müzesi’nin hemen yakınında bulunan Gramofon Müzesi’ni de mutlaka ziyaret etmelisiniz.
Burası neresi? Beşkonaklar Etnografya Müzesi, şehrin merkezi bir konumunda, Sinema Sokağı üzerinde bulunmaktadır. Müzenin yer aldığı konaklar, Malatya’nın tipik sivil mimari özelliklerini yansıtmaktadır. Müze, yan yana bulunan beş konağın düzenlenmesi ile oluşturulmuştur.
Evlerde, geçmişte Malatya’nın sözü geçen aileleri ikamet etmiştir. Geçmişi 120 yıl öncesine dayanan bu evler Hacı Sait Efendi tarafından yaptırılmıştır. Kendisi ve 4 kardeşi için yapıldığı için de “Beşkardeşler” olarak adlandırılmıştır.
Neden gitmeliyim? Evlerin odalarının 4 tanesi klasik bir Malatya evi olarak teşhir edilmektedir. 6 oda ise etnografik eserlerin sergilenmesi amacıyla değerlendirilmektedir. Böylece müzeyi ziyaret edenler hem Malatya’nın ev yaşamını hem de şehre özgü etnografik unsurları inceleme fırsatı yakalamaktadır. Binalardaki restorasyon çalışmalarına 2006 senesinde başlanmış ve 2009 senesinde tamamlanmıştır.
Burası neresi? Neolitik dönemden Osmanlı dönemine kadar uzanan çok çeşitli arkeolojik eserlerin sergilendiği Malatya Arkeoloji Müzesi, Malatya tarihi yerler listemizin olmazsa olmaz durakları arasında bulunuyor. Başta Aslantepe Höyüğü olmak üzere müze içinde Malatya ve civarında gerçekleştirilen kazı çalışmalarında elde edilen eserler görülebilmektedir.
Müzede 3 adet teşhir salonu bulunmaktadır. Bu salonlarda toplamda 32 vitrinde eserler kronolojik bir sırayla incelenebilmektedir. Özellikle kabartma eserler ziyaretçilerin çok fazla ilgisini çekmektedir. Aslantepe’de çıkarılan eserler, müzenin en büyük bölümünü oluşturmaktadır ve Aslantepe Vitrini içinde muhafaza edilmektedir. Cafer, Değirmentepe, İmamoğlu, Köşgerbaba ve Pirot höyük vitrinlerinde ise Karakaya Barajı öncesinde kurtarılan eserler görülebilmektedir. Sikkeler, bahçedeki daha büyük ebatta bulunan mezar taşı gibi eserler de müzeye gelenler tarafından incelenebilecek eserler arasında yer almaktadır.
Neden gitmeliyim? Malatya Müzesi, şehirdeki arkeolojik araştırmalar bakımından görülebilecek en zengin koleksiyona sahip olan müzedir. Bu nedenle Malatya’nın tarihi bakımından önemli bir yere sahip olan bu müzeye mutlaka zaman ayırmanızı öneriyoruz.
Burası neresi? Müze, 19. yüzyıldan kalma kesme taştan yapılmış klasik bir Osmanlı konağının düzenlenmesiyle oluşturulmuştur. Bina, Atatürk tarafından şehre geldiği 1931 ve 1937 yılları arasında kullanılmıştır. Bina, müze olarak değerlendirilmesinin öncesinde halk evi ve halk eğitim merkezi olarak da hizmet vermiştir. Müzede bir salon ve altı oda bulunmaktadır.
Neden gitmeliyim? Bina, 1981 senesinde düzenlenerek Atatürk Evi Müzesi olarak ziyarete açılmıştır. Müzeye gelenler Atatürk’ün Malatya’da iken kullanmış olduğu şahsi eşyaları ve Cumhuriyet dönemi ile ilgili pek çok etkileyici fotoğrafı görme fırsatını yakalamaktadır. Bunların yanı sıra Atatürk’e ait birçok kitap da müze binası içinde görülebilmektedir.
Burası neresi? Malatya’nın simgesi haline gelen Yeni Cami, Malatya merkezi olan Battalgazi ilçesinde bulunuyor. ”Taze Cami” olarak da bilinen cami, eskiden var olan ancak 1894’te yaşanan büyük Malatya depreminde yıkılan caminin yerine inşa edilmiştir. 28,50×28,50 ebatlarında bir alanda, kare planlı bir şekilde yapılmıştır. Cami son olarak 2005 senesinde restore edilmiştir.
II. Abdülhamit’in 10 bin altın göndererek destekte bulunduğu cami, yenilenerek bugün ki görüntüsüne kavuşturulmuş. Onarım süresi 1913 yılında tamamlanan cami, ustaca kesilen kesme taştan inşa edilmiştir. Caminin bahçesinde yer alan süs havuzu ve çiçekler, özellikle akşamları yanan renkli ışıklarla harika bir görsel güzellik oluşturuyor.
Neden gitmeliyim? Diğer tarihi camilere nazaran yeni olmasına karşın Malatya camileri içinde görülmesi gereken önemli ziyaret noktalarından biridir.
Burası neresi? Malatya’nın Battalgazi ilçesinde yer alan en bilinen ve Malatya’nın simgelerinden biri haline gelen cami olan Battalgazi Ulu Camisi, 1224 yılında Selçuklu Hükümdarı Alaaddin Keykubat tarafından yaptırılmış. Yakup bin Ebubekir el-Malati ve Mansur bin Yakup’un mimarlığını yaptığı cami, kesme taş ve molozdan inşa edilmiş. Kubbelerinden, çini mozaiklerine baştan sona süslemeleriyle dönemin mimari özelliklerini yansıtan cami, Eski Malatya olarak anılan bölgede yer alıyor.
Neden gitmeliyim? Selçuklu Devleti’nin Malatya’da İran mimarisi ile inşa ettiği bu eser, Anadolu’daki en nadide camilerden biri olarak kabul edilmektedir. Kubbesinde başta Hz. Davud’un mührü olmak üzere çok önemli simgeler yer almaktadır.
Burası neresi? Listemizde yerini alan bir diğer tarihi cami de, Yusuf Ziya Paşa Cami. Kent merkezinin Mücelli Caddesi üzerinde konumlanan cami, beton ve ahşap karışımı bir yapıya sahip. Diyarbakır Valisi ve Maden-i Humayun Emini olan Yusuf Ziya Paşa’nın oğlu Şadi Paşa tarafından, annesi Ayşe hanım için yaptırılan caminin kapısının üzerinde 1792 yılında inşa edildiği yazıyor. Camiye ait minare ise sonradan yapılmıştır. 14,5×7,5 ebatlarında dikdörtgen planla inşa edilen camiyi ziyaret etmek isterseniz, kent merkezinde bulunduğundan kolaylıkla ulaşabilirsiniz.
Burası neresi? Malatya’nın Battalgazi ilçesinin Meydanbaşı Mahallesi’nde yer alan Melik Sunullah Camii, Battalgazi Ulu Cami’nin hemen karşısında yer alıyor. Cami, üzerinde yer alan kitabeye göre 1323 yılında inşa edilmiş olsa da günümüzde karşımıza çıkan caminin sadece minaresi ilk yapıldığı tarihten özgün olarak günümüze gelebilmiştir.
Neden gitmeliyim? Koca Vaiz ya da Vaiz Baba ismiyle de bilinen cami, kesme ve tuğla taştan inşa edilmiştir. Pek çok kez restorasyon sürecinden geçen cami, eski görüntüsünden oldukça uzaklaştığı için artık tam olarak tarihi olmasa da ziyaret edilebilir yerlerden. Cami içinde aynı zamanda üç adet mezarın bulunduğu bir türbe de yer almaktadır.
Burası neresi? Malatya’nın mimari açıdan en güze camilerinden birisi olan Köprülü Mehmet Paşa Cami, Hekimhan ilçesinde yer alıyor. 1661 yılında Osmanlı’nın veziri Köprülü Mehmet Paşa’nın isteği üzerine yaptırılan cami, tek minaresi ve kemerli duvarlarıyla dikkat çekiyor. Caminin giriş kapısında bulunan kitabeye göre 1815 yılında yeniden onarılan cami, günümüze dek hala ilk günkü görüntüsüyle ayakta duruyor.
Burası neresi? Malatya’nın Arapgir ilçesinin Osmanpaşa Mahallesi’nde yer alan tarihi Gümrükçü Osman Paşa Camisi, üzerinde yer alan kitabesinde yazan bilgiye göre 1823 yılında inşa edilmiş. Tek minaresi ve kubbesi bulunan cami, tipik bir Osmanlı camisi mimarisinin özelliklerini taşıyor. Kemerli kirişleri ve ahşap çıkmasıyla dikkat çeken cami, yontma ve kesme taştan inşa edilmiş. Yüksek kubbesi ve ahşap cemaat yeri olan yapı, zengin mimari özellikleri taşıyor.
Burası neresi? Malatya’nın Yazıhan ilçesinde yer alan Fethiye Köyü’ndeki tarihi cami, köy ile aynı adla ve Abdusselam Cami adıyla da biliniyor. Caminin giriş kapısında yer alan kitabede yazan bilgilere göre, 1566 yılında dönemin Malatya beyi Abdusselam oğlu Mustafa Paşa tarafından yaptırıldığı biliniyor ve bu nedenle “Abdusselam Cami” olarak da anılıyor. Genel olarak Osman mimarisinde yer alan tek kubbeli ve tek minareli olan cami, kemerli kapısıyla da dikkat çekiyor. Günümüzde hala aktif olarak cami olarak kullanılan yapı, kesme taş ve tuğladan inşa edilmiş.
Burası neresi? Malatya’nın merkezindeki Çavuşoğlu Mahallesi’nde yer alan tarihi kilisenin, üzerinde ne yazık ki kitabe bulunmadığı için herhangi bir tarihi bilgi yok ancak 17. yüzyılda yapıldığı düşünülüyor. Toplamda 1335 metrekarelik bir alanı kaplayan kilise, 15,90×26,40 ebatlarında, dikdörtgen bir alanda kesme taşlarla inşa edilmiştir.
Ermeni Kilisesi olarak inşa edilen kilise, oldukça geniş bir arazi üzerine yapılmış. Günümüzde ne yazık ki bakımsız kalan kilisenin restorasyon çalışmaları durdurulmuş. En yakın zamanda sağlamlaştırılacağını umduğumuz kiliseyi, Malatya geziniz sırasında es geçmemelisiniz ancak şu anda gerçekleştirilmekte olan restorasyon çalışmaları nedeniyle ziyaret edilemiyor. Çalışmaların 2021 senesinin Mayıs ayında tamamlanması beklenmektedir.
Burası neresi? Listemizin son maddesinde yer alan tarihi Venk Kilisesi, Malatya’nın şehir merkezine bağlı olan Çamurlu Köyü’nde bulunuyor. Kilisenin kapısında yer alan kitabede, 1670 yılında Simon Gabiskos tarafından yapıldığı yazıyor. 12,50×6,90 metre boyutlarında, dikdörtgen mimari planla tasarlanan kilisenin, günümüzde sadece ibadet edilen kısmı ayakta kalabilmiş. Her yıl Malatyalı Ermenilerin ziyaret ettiği kiliseyi, siz de Malatya seyahatiniz sırasında ziyaret edebilirsiniz.
Malatya tarihi yerler yazımızı beğendiyseniz ve eklemek istediğiniz başka yerler var ise, aşağıdaki yorumlar kısmından bize iletebilirsiniz. 🙂
Hamburg Nerede? Hamburg, Avrupa’nın Almanya şehrinde bulunmaktadır. Ülkenin Berlin’den sonra ikinci büyük şehridir. Hamburg Hakkında: Almanya’nın…
İstanbul’un Anadolu yakası Karadeniz kıyısında bulunan Şile, şehir merkezine yaklaşık 80 kilometre uzaklıktadır. İstanbul’un en…
Tiran Nerede? Hangi Ülkede? Tiran, Balkanlar’da bulunan Arnavutluk’un başkenti, aynı zamanda en büyük şehridir. Arnavutluk…
Arnavutluk'un başkenti Tiran'ı ziyaret ettiğinizde, yoğun kargaşa yaşayan bir ülkenin geçmişini ve bugününü keşfedeceksiniz. Gelin…
Bir peri masalı için adeta bir fon gibi duran romantik ve ilham verici bir şehirden…
Napoli nerede? & Hangi ülkede? İtalya Yarımadası'nın batı kıyısında Roma'nın 120 mil güneydoğusunda bulunan Napoli,…
Yorumları Gör
yusuf ziya paşa camii, Elazığ Keban ilçesindedir.Fotoğraf da oraya ait
Hepside çok iyi. Ödevim vardı bunlardan yardım aldım. Teşekkür ederim
çok teşekkürler sunumum vardı şimdi onu yapıyorum
çok güzel olmuş