Türkiye’nin ilk tatil beldelerinden biri olması nedeniyle ayrı bir yere sahip olan Erdek, antik dönemde de hep ilgi odağı olmuştur. Hazırladığımız Erdek tarihi yerler listemizde bu güzel beldenin tarihi noktalarını inceledik…
Erdek tarihi hakkında; Erdek’in MÖ 8. yüzyılda Miletoslu göçmenler tarafından kurulduğu bilinmektedir. Uzun yıllar boyunca antik dönemin en önemli yerleşim noktalarından biri olan Erdek, 1339 yılında Orhan Gazi’nin oğlu Süleyman Paşa’nın önderliğinde fethedilmiş ve bu tarihten itibaren bu coğrafyadaki Türk hakimiyeti kalıcı olarak başlamıştır.
Bölgede geçmişte büyük oranda Rum nüfusu hakim iken, Lozan’la birlikte gerçekleştirilen nüfus değişimleri ile Selanik ve Girit’teki Türk nüfus beldenin köylerine yerleştirilmiştir ve günümüzde hala birçok köy “Pomak Köyü” olarak varlığını sürdürmektedir.
Erdek’in en ünlüleri; Kyzikos Antik Kenti, Erdek’te mutlaka görülmesi gereken tarihi yerler arasında kuşkusuz ilk sırada yer alıyor.
Erdek’e gelenler için önemli önerilerimiz var!
Erdek gezi tavsiyesi; Öncelikle şunu belirtmek isteriz ki Erdek çok keyif alacağınız bir sahil şeridine sahip ve denizin tadını çıkarabileceğiniz birçok plajı bulunuyor. Kurbağalı ve Çuğra geliyor. Beldenin muhteşem bir potansiyele sahip olduğunu ve etkileyici bir coğrafya içinde bulunduğunu da belirtmek gerekiyor.
Erdek, Kapıdağ Yarımadası’nın bir bölümünü oluşturuyor. Tavsiyemiz bu yarımadayı tam anlamıyla gezmeniz ve birçok gizli güzelliği keşfetmeniz yönünde olacaktır. Hatta kim bilir, belki şimdiye kadar hiç bilinmeyen bir şelaleyi gün yüzüne çıkarabilirsiniz! Eğer kamp seven biriyseniz de ilçe merkezi bunun için pek uygun olmasa da merkezden 2-3 km kadar uzaklaştığınızda çok keyifli kamp alanları sizleri bekliyor.
Erdek’e geldiğinizde civarda bulunan ve ziyaretçiler tarafından çok beğenilen Bandırma’yı da ziyaret etmenizi tavsiye ediyoruz. Eğer bu konuda tavsiye isterseniz Bandırma gezilecek yerler yazımıza göz atabilirsiniz. Ha bu arada aklımızdayken Zeytinli Adası’nı da mutlaka listenize ekleyin. Eğer vaktiniz kalırsa ister şahsi aracınızla isterseniz otogardan kalkan minibüslerle Erdek’in köylerini de keşfe çıkabilirsiniz.
Müzekart; Erdek sınırları içinde bir müze kartı kullanmanızı gerektirecek tarihi bir nokta bulunmadığını belirtelim.
Şimdi dilerseniz “Erdek’in tarihi yerleri nelerdir?” sorusunun cevabı olabilecek en önemli tarihi duraklara birlikte göz atalım;
Antik Kentler
1. Kyzikos Antik Kenti
Burası neresi? Kyzikos Antik Kenti, Erdek ilçe merkezine 9 km mesafede bulunan, Balıkesir’deki en önemli antik kentlerden biridir. “Belkız” yada “Belkıs” olarak da bilinen bu önemli antik kentin geçmişi MÖ 5 bin yılına kadar uzanmaktadır. Bölgede kurulmuş olan en eski İyon kentlerinden birisi olması nedeniyle özel bir öneme sahiptir. Dolion isimli topluluk tarafından ilk defa yerleşim yeri olarak kullanıldığı tahmin edilen şehrin, Kral Kyzikos tarafından kurulduğu düşünülmektedir. Her ne kadar Efes Antik Kenti kadar sağlam bir şekilde ulaşamamış olsa da bu antik kentin de çok derin bir tarihe ev sahipliği yaptığını söyleyebiliriz.
Neden gitmeliyim? Özellikle Helenistik ve Roma dönemlerinde en parlak zamanlarını geçiren kent, sanat ve mimari açıdan bölgenin en önde gelen şehirlerinden biri olmuştur. Dönemin kralları için inşa edilmiş olan Hadrian Tapınağı başta olmak üzere, agora, su olukları, amfitiyatro, kral mezarları gibi önemli kalıntılar kenti cazip kılan detaylar arasında bulunmaktadır.
Erdek’in antik kentleri arasında çok önemli bir yere sahip olmasına karşın yeterli ilgiyi görmemesinden dolayı bakımsız kalan kenti ziyaret etmenizi özellikle istiyoruz. Böylece adı daha fazla duyulabilir ve insanlardan gerekli ilgiyi görebilir diye düşünüyoruz.
- Adres: Erdek, Balıkesir
- Ziyaret saatleri: 24 saat ziyaret edilebilir.
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Anıtlar
2. Seyitgazi Tepesi
Burası neresi? 103 metre yüksekliğe ve 350 metre genişliğe sahip, koni biçimindeki Seyitgazi Tepesi, Çuğra Plajı’nın yakınlarında bulunmaktadır. Tepe, Rumlar tarafından “Ayios Simeon” olarak adlandırılmıştır. Tepenin tarihi özelliği ise bazı kaynaklara göre Battal Gazi’ye, bazı kaynaklara göre ise Seyit Dede isimli bir erene ait olduğu tahmin edilen bir yatır bulunmasıdır. Gerek Erdek halkı gerekse turistler tarafından ziyaret edilen türbede, ziyaretçiler dua ederek dileklerini taşlarla çizmektedir.
Neden gitmeliyim? Seyitgazi Tepesi, manevi atmosferinin yanı sıra sahip olduğu eşsiz Erdek manzarası ve gün batımı nedeniyle Erdek’te gezilecek en önemli noktalar arasında bulunmaktadır. Türbe etrafında bulunan tarihi oyuklar ve sur kalıntıları ise buranın tarihi değerini arttıran detaylar arasında bulunmaktadır. Hatta bir tepede kiliseye ait olduğu düşünülen bazı kalıntılara da rastlanmaktadır.
- Adres: Erdek, Çuğra Plajı civarı, Balıkesir
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Manastırlar
3. Kirazlı Manastırı
Burası neresi? Daha önce Kyzikos Antik Kenti’nde bulunan bir ana tanrıça için inşa edilmiş olan bir tapınağın kalıntılarının yerine inşa edilmiştir. Kirazlı Manastırı’nın yapım yılı net olarak bilinmese de 19. yüzyıl içinde yapıldığı tahmin edilmektedir. Günümüzde manastırdan geriye sağlam olarak iki duvarı ulaşabilmiştir. Manastır yakınlarında bulunan ve “Manastır Şelalesi” ya da “Kapıdağ Şelalesi” olarak bilinen doğal güzellik ise manastırın bulunduğu bölgeyi daha çekici bir hale getirmektedir.
Manastırın ayakta kalan bu iki duvarının oldukça etkileyici olduğunu belirtmeliyiz. Bu nedenle, manastırdan geriye bir şey kalmadığını ve boşa gidileceğini söyleyen insanlar olsa da siz onlara kulak asmayın ve bu tarihi yapının kalıntılarını inceleyin. Bölgenin muhteşem doğasının tadını da çıkarın ve keyifli bir doğa yürüyüşü ile gezinizi daha eğlenceli bir hale getirmeyi ihmal etmeyin.
- Adres: Ballıpınar, 10500 Erdek/Balıkesir
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Müzeler
4. Erdek Açık Hava Müzesi
Burası neresi? Erdek’in muhteşem tarihinin, bölge halkı tarafından yok edilerek elde edilen mermer gibi malzemelerin günlük ihtiyaçlar için kullanıldığını öğrenen dönemin kaymakamı Reşit Mahzar Ertüzün, 1948 senesinde buna “dur” demek için mücadeleye başlamıştır. Bölgede bulunan kireç ocaklarını kapatarak yıkımın önüne geçmeyi başarmıştır. Büyük oranda yok olan tarihi eserlerden geriye kalanları kurtarmak isteyen muhtar, özellikle Helenistik ve Roma dönemine ait eserleri bir araya getirerek bir açık hava müzesi kurmayı başarmıştır. 2009 yılında yenilenen Erdek Açık Hava Müzesi, bugün ziyaretçilerini ağırlamaya devam etmektedir ve kaymakamlık binasının hemen yanında yer almaktadır.
Neden gitmeliyim? Burası, ülkemizde kurulan ilk açık hava müzelerinden biri olma özelliğini taşımaktadır. Başta Kyzikos olmak üzere bölgedeki antik alanlardan çıkarılan pek çok eseri görmek için bu güzel açık hava müzesini ziyaret edebilirsiniz. Ancak şunu da belirtmek isteriz de yeterli ilgi gösterilmediği için antik kalıntılar ne yazık ki insanlar tarafından tahrip edilmekte, üzerine resimler çizilmekte ve masa ya da tabure olarak kullanılmakta. Dileriz ki bu durum bir an önce son bulur ve antik kalıntılar da hak ettiği değeri görür.
- Adres: Yalı, Hükümet Cd. No:2, 10500 Erdek/Balıkesir
- Ziyaret saatleri: 24 saat ziyaret edilebilir
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Çeşmeler
5. Tarihi Palata Çeşmesi
Burası neresi? 1074 yılında yapıldığı düşünülen Tarihi Palata Çeşmesi, Erdek’in kesinlikle görülmesi gereken tarihi yapıları arasında bulunmaktadır. Son yıllarda aslına uygun bir şekilde gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları da çeşmenin tanınmasına katkı sunmuştur. Çeşmeden akan suyun kaynağı ise tam olarak bilinmemektedir. Çeşme yapıldığı dönemde ilçeye gelen gemilerin ve ilçenin su ihtiyacının karşılanmasında kullanılmıştır ve günümüzde de bölge halkı ve gelen geçen için bir su kaynağı olarak değerlendirilmektedir.
Neden gitmeliyim? Erdek ilçe merkezine sadece 1 km mesafede, kuzey kısımda bulunan Palata Çeşmesi’ni ziyaret ederek, bölgenin en eski çeşmelerinden birini görme ve suyundan içerek serinleme şansına sahip olabilirsiniz.
- Adres: Erdek, Balıkesir
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Diğer Tarihi Yerler
6. Anıt Ağaç
Burası neresi? 1860 yılında dikilmiş olan, yaklaşık 160 yıldır ayakta duran anıt ağaç, Kurbağalı Sahili’nde, Neyyire Sıddık Caddesi üzerinde bulunmaktadır. Çam ağacı türünden olan ağacın çevresi günümüzde apartmanların avlusuyla çevrelenmiştir. Ağacın heybetini görebilmek için biraz geri çekilip ağaca o şekilde bakmanız gerekmektedir.
Neden gitmeliyim? Anıt ağaçlar bir bölgenin tarihine tanıklık etmiş en canlı kanlı örneklerinden biridir. Erdek’teki anıt ağaç böyle bir özelliğe sahip olduğundan geziniz sırasında beş dakikanızı ayırarak bu heybetli ağaca hayranlık duyabilir, Erdek tarihi hakkında düşünebilir ve gölgesinde kısa bir süreliğine serinleyebilirsiniz.
- Adres: Yalı, Neyyire Sıddık Caddesi, 10500 Erdek/Balıkesir
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Erdek’teki tarihi yerler hakkında hazırladığımız listede olmasını istediğini tarihi durakları bizimle yorum kısmından paylaşabilir ve yazımızın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.