İstanbul’un tatil cenneti Şile, görülmeye değer tarihi yapılarıyla sizleri tarihi bir yolculuğa çıkaracak. Bu güzel sayfiye yerinin en önemli tarihi durakları için Şile’nin tarihi yerleri hakkında hazırladığımız listemizle sizi baş başa bırakalım;
Şile tarihi hakkında; Şile’ye ilk yerleşenlerin Grekler olduğu bilinmektedir. Yapılan araştırmalarda ise ilk yerleşimin Peleolitik ve Mezolitik döneme uzandığı anlaşılmaktadır ve bu Şile’nin İstanbul’daki en eski yerleşim yerlerinden biri olduğunu göstermektedir. Şile’nin adı ise Miletos kavminin Şile’nin güzelliklerinden etkilenerek kendi dillerinde “Mercanköşk” adını vermesiyle ortaya çıkmıştır. Bölge geçmişte günümüzdeki ismini kazanana kadar Philee, Shila, Aschil, Artena, Kilio ve Kalpe gibi benzer isimlerle anılmıştır.
Şile’deki bilinen kurulmuş ilk yerleşik kentin MÖ 8. yüzyılda, ilçenin kayalık bölgelerinde Philee ismiyle Miletoslar tarafından kurulduğu anlaşılmaktadır. Karadeniz kıyılarında hakimiyet kuran Miletosların, Şile’yi bir ticaret kenti olarak kurduğu bilinmektedir.
Çeşitli kavimlerin bölgede hakimiyet kurmasının ardından MÖ 1. yüzyılda Romalılar Şile’ye hakim olmuştur. Gürlek Mağarası da MS 3. yüzyılda Romalılar ile Hristiyanlar arasında çıkan çatışmada Hristiyanlar için bir hapishane görevi görmüş önemli bir doğal cezaevi olmuştur. Cenevizliler bir süre bölgeye hakim olmuş ve ardından 1050 senesinde Selçuklular bölgeyi ele geçirmiştir. Yaklaşık 50 yıl sonra ise Haçlı Seferleri ile bölge el değiştirmiştir.
1401 senesinde resmi olarak Osmanlı topraklarına katılan Şile, 500 yıl boyunca Osmanlı’ya ait kalmış ve I. Dünya Savaşı esnasında, 1920 senesinde Mondros Mütarekesi ile İngilizlerin kontrolüne geçmiştir. 1922 senesinde düşmandan arındırılan Şile’de 1923 senesinde Cumhuriyet’in ilk belediyelerinden biri kurulmuş olur.
Şile’nin en ünlüleri; Şile’nin en ünlü tarihi yerleri arasında ilk sıraya koyacağımız yapı bizce Şile Feneri olacaktır. Fener, Şile’ye uğrayanların görmeden asla Şile’yi terk etmediği yerlerin başında gelmektedir.
Şile gezi tavsiyesi; Bu yazımızı okuduğunuza göre Şile’ye gitmeye karar verdiniz demektir. Öyleyse Şile’ye ulaşım konusundaki yazımıza göz atabilir ve “Şile’ye nasıl gidilir?” sorusunun cevabı hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Şile’ye kahvaltı yapmadan geldiyseniz Şile’nin en meşhur kahvaltı durakları ile güne güzel bir kahvaltı yaparak başlamak faydalı olacaktır diye düşünüyoruz.
Müzekart; Şile gezisi sırasında Müzekart kullanmanızı gerektirecek herhangi bir tarihi eser ve tarihi yer karşınıza çıkmayacak.
Mimari Yapılar
1. Tarihi Ahşap Şile Evleri
Burası neresi? Şile’nin sokaklarında gezerken karşımıza çıkan yüzlerce yıllık geçmişe sahip ahşap evler herkesi kendine hayran bırakıyor. Genellikle iki katlı olarak inşa edilen evlerde Şileli büyükler hala yaşıyor bu geleneği sürdürüyor. Yaklaşık 150 yıllık olduğu tahmin edilen bu enfes evlerden ilçede 100’ün üzerinde var ve her biri kim bilir geçmişte ne anılara ev sahipliği yapmış. Ahşap evler sahip olduğu tarihi değerler nedeniyle 1992 senesinde alınan karar ile koruma altına alınmıştır. Evler içinde restore edilerek günlük kullanıma kazandırılmış olanları da bulunmaktadır. Evleri görmek isterseniz özellikle Balıbey, Hacıkasım ve Çavuş mahallelerini ziyaret etmeniz gerekmektedir.
Neden gitmeliyim? Siz de bu evlerin olduğu sokakları gezerek kendinizi tarihi bir yolculuğun içinde bulabilirsiniz. Hem fotoğraf çekmek hem de evlerin içindeki yaşanmışlıkları hayal edebilmek için bu evlere mutlaka zaman ayırmalısınız.
- Adres: Balıbey Mahallesi, Şile, İstanbul
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
2. Şile Feneri
Burası neresi? 19 metre yüksekliğe sahip olan Şile Feneri, Şile’nin tarihi yerleri listemizdeki en ikonik yapıdır. Fransa’dan getirilen metal ve mercekler ile tamamlanan fenerin tasarımı ise Türk mimarlar tarafından gerçekleştirilmiştir. 1859 senesinde inşa edilmiştir ve deniz seviyesinden 60 metre yükseklikte bulunmaktadır. 25-30 mil uzaklığa kadar menzili bulunan fener, denizde yolunu kaybeden gemilere yol göstermektedir. Fener ilk olarak üç fitilli gaz lambası ile çalışırken 1968 senesinde elektrikle çalışacak bir mekanizmaya kavuşmuştur ve şimşekli deniz fenerlerine güzel bir örnektir.
Neden gitmeliyim? Hala aktif olarak görevini yerine getiren Şile Feneri, bu özelliği ile ülkemizdeki aktif en büyük deniz feneri olmasının yanı sıra dünyadaki aktif olan en büyük ikinci deniz feneri olma özelliğini taşımaktadır. Fener orijinal yapısını koruyacak günümüze kadar gelmiş olması ile de dikkat çekmektedir. Fenerin giriş katında denizcilikle ilgili eski nesneler de sergilenmekte ve bu detay fenerin daha ilgi çekici bir hal almasını sağlamaktadır.
Kaçırmayın! Eğer Şile’ye özgü hediyelik bir şeyler bakıyorsanız deniz fenerinin hemen yanındaki küçük stanttan anahtarlık ya da magnet gibi nesneleri satın alabilirsiniz. Fenerin hemen yanında belediye tarafından işletilen bir de cafe bulunmaktadır ve manzara seyretmek isteyenler için oldukça idealdir.
- Adres: Balibey Mh., Fener Cad., 34980 Şile/İstanbul
- Ziyaret saatleri: 10.00-14.00
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Türbeler
3. Kum Baba Tepesi ve Türbesi
Burası neresi? Tepedeki kırmızı ve turuncu renkli kumların şifa verdiği söylenmektedir. Bizanslılar döneminde, insanların sağlık açısından faydalı olduğu düşündüğü için bu bölgede kum ve güneş banyoları yaptığı bilinmektedir. Kumbaba’nın sahip olduğu tedavi edici özelliği nedeniyle fizyoterapi biliminin doğduğu yerlerden biri olarak kabul edilmektedir.
Neden gitmeliyim? Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde, Kumbaba’nın Türk olduğunu ve Mısır’a gidip, onların kum tedavilerini öğrendiği yazmaktadır. Bu alimin 400 yıl önce yaşadığı düşünülmektedir. İstanbul’a döndüğünde ise Şile Kumbaba Tepesi’ndeki kumların tedavi edici özelliği olduğunu söyler. O yüzden bölgenin adı Kumbaba olarak kalır ve mezarının yer aldığı Kum Baba Türbesi buradadır.
Kaçırmayın! Şilede kamp yapılacak yerler arasında bulunan Kumbaba, etkileyici doğası ile kamp severler için es geçilmemesi gereken bir nokta.
- Adres: Meşrutiyet, 34980 Şile/İstanbul
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Mağaralar
4. Akşam Güneşi Mağarası ve Diğerleri
Burası neresi? Mağaralara Şile’de birçok yerde rastlayabilirsiniz. Hristiyanlar Roma baskısından kaçıp bu mağaralara sığınmışlardır. Bir zamanlar Zeki Müren’in müdavimi olduğu Şile’de, konser verdiği Akşam Güneşi Mağarası’nı da mutlaka listenize eklemelisiniz. Diğer mağaralar; Ocaklı Ada Mağarası, Tersane Mağarası, Feneraltı Mağarası, Tavanlı Mağaraları, Sofular Mağarası, Meşrutiyet Mağarası, Ekşioğlu Mağarası, Karabeyli İnleri, Sığır Çopulu Mağarası, Gölcük İni, Yukarı Kışla Mağarası, İnkese Mağarası, Soğuksu Mağarası, Hacıllı Köyü’nde bulunan Gürlek Mağarası, Gökmaslı Mağarası.
Neden gitmeliyim? Yüzyıllar içinde oluşmuş olan bu mağaralar geçmişte zindan gibi çeşitli amaçlarla kullanılmış, tarihi yerler arasında bulunmaktadır. Bu nedenle vaktiniz el verdiği müddetçe bu önemli oluşumları listenize dahil etmenizi öneriyoruz.
- Adres: Şile, İstanbul
- Ziyaret saatleri: Mağaraları gün boyu ziyaret edebilirsiniz.
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Kaleler
5. Şile Kalesi
Burası neresi? Ocaklı Ada Kalesi Şile’nin simgesi haline gelmiştir. Zamanında denizden gelen saldırılara karşı gözlem amacıyla kullanılmak üzere Cenevizliler tarafından yaptırılmış, Osmanlılar Dönemi ve egemenlikteki birçok uygarlık tarafından kullanılmıştır. Bazı kaynaklarda kalenin 2000 yıl önce Cenevizliler tarafından inşa edildiği de belirtilmektedir. Şile’de geçmişin izlerini taşıyan üç kale daha bulunmaktadır ancak en bilineni Ocaklı Ada Kalesi olarak da bilinen Şile Kalesi’dir. Kireç taşlarıyla inşa edilmiş olan kale, 100 metrekarelik bir alanda inşa edilmiştir ve 12 metre yüksekliğe sahiptir. Kale dört katlı bir şekilde inşa edilmiştir ve en alt kısmında bir kilere sahiptir. Kalenin aynı anda 20-30 kişinin barınabileceği şekilde planlandığı görülmektedir.
Neden gitmeliyim? Şile Kalesi, Şile ilçesinin simge yapıları arasında bulunmaktadır. Son yıllarda gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları büyük tartışma konusu olsa da Şile’de gezilecek tarihi yerler arasında Şile Kalesi’nin hala büyük önemi olduğunu belirtmeliyiz.
- Adres: Ocaklı Ada, Şile Merkez, Şile/İstanbul
- Ziyaret saatleri: Gün boyu görülebilir ancak yanına yaklaşmak kayalıklardan dolayı tehlikelidir.
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
6. Kalem Kalesi
Burası neresi? Şile merkeze 39 km uzaklıkta bulunan kale, Kalem Köyü’nde bulunmaktadır. Kalenin surları yıkılmış fakat izlerine rastlamamız mümkün. 14. yüzyıla kadar kullanılan kalenin Bizans Dönemi’ne ait olduğu tahmin edilmektedir.
- Adres: Kalem Köyü, Şile, İstanbul
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
7. Heciz Kalesi
Burası neresi? Bizans Dönemine ait Heciz Kalesi, Kalealtı Mahallesinde bulunmaktadır. Kale Tepe’de bulunan surların içerisinde bir de su sarnıcı vardır. Sarnıç 6×9 metrelik bir alanda yer almaktadır. Kaleye ulaşabilmek için anayoldan yaklaşık 100 metrelik bir tırmanışı göze almanız gerekmektedir. Kaleye ait surlar, 40×75 metrelik bir alanı yay çizerek kuşatmaktadır. Kaleye ait kulelerin çapları 4 metre civarındadır ancak bu kulelerin hepsi de bitap durumdadır.
Neden gitmeliyim? Günümüze oldukça sağlam bir şekilde ulaşmayı başaran Heciz Kalesi, ufak dokunuşlar ile eski gösterişli günlerine ulaşarak Şile’nin en önemli ziyaret yerlerinden biri olabilecek büyük bir potansiyele sahiptir. Tarihin izlerini taşıyan bu yapıyı mutlaka ziyaret listenize eklemelisiniz.
- Adres: Kalealtı Mahallesi, Kale Tepe, Şile, İstanbul
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
8. Sarıkavak Kalesi
Burası neresi? Şile merkeze 28 km uzaklıkta bulunan Sarıkavak Kalesi, Hasanlı Köyü’nde yer almaktadır. Bizanslılar tarafından yapılan kale, tepe konumundadır. Kaleye ait dört kule bulunmaktadır ancak bakımsızlıktan dolayı ne yazık ki kale büyük oranda yok olmuştur. Kalenin geçmişte bulunan önemli bir antik yolun kontrol edilmesi amacıyla inşa edildiği tahmin edilmektedir ve oval bir plana sahiptir. Sarıkavak Kalesi’nin tarihi hakkında ise araştırmalar pek bir sonuca götürmemektedir ve kalenin kimler tarafından ne zaman yapıldığına dair sağlıklı bilgiler bulmak mümkün olmamaktadır.
Neden gitmeliyim? Gözlerden uzak konumu nedeniyle defineciler tarafından da sıklıkla mesken edinilen Sarıkavak Kalesi, ne yazık ki şu anda sit alanı olarak ilan edilip koruma altına alınmamıştır. Bu da kalenin tamamen yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olmasına neden olmuştur.
- Adres: Yaka, 34980 Şile/İstanbul
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Çeşmeler
9. Hanımsuyu Çeşmesi
Burası neresi? 1871 yılında Osmanlı döneminde Mısırlı Hatice Hanım tarafından yaptırılmıştır. Çarşı içerisinde bulunan çeşme, günümüzde hala içme suyu olarak kullanılıyor. Çeşme ilk kullanıma açıldığında deposuna şeker koyulduğu için tatlı su çeşmesi olarak biliniyor. Üsküdar Caddesi’nde şehrin çarşısında bulunan çeşmenin boyutları ise 4×4 ve yüksekliği 2,5 metredir. Birçok çeşme için söylenen rivayet Hanımsuyu Çeşmesi için de söylenmektedir ve bu çeşmeden su içenin Şile’ye aşık olacağı, buradan ayrılmayacağı rivayet edilmektedir. Çeşme, 1992 yılında geniş kapsamlı bir restorasyondan geçmiş ve günümüze bu şekilde ulaşabilmiştir.
Neden gitmeliyim? Şile’nin merkezi bir konumunda bulunan çeşme, Şile gezilecek tarihi yerler arasında zaman ayrılması gereken seçenekler arasında bulunmaktadır.
- Adres: Üsküdar Caddesi, Şile, İstanbul
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
10. Kabaköz Köyü Çeşmesi
Burası neresi? Burası, Papazın Çeşmesi ismiyle de anılmaktadır. Çeşmenin tarihi 600 yıl öncesine kadar dayanmaktadır ve Bizanslılar tarafından yapılmıştır. Çeşmenin hemen yakınlarında bulunan ve çeşme ile hemen hemen aynı yaşta olan tarihi çınar ağacı ise çeşmenin daha etkileyici bir yere dönüşmesini sağlamıştır.
Neden gitmeliyim? Kabaköz Köyü Çeşmesi, köyün sembol yapılarından biridir ve tarihi değeri ile Şile’de mutlaka görülmesi gereken tarihi yerler arasında bulunmaktadır.
- Adres: Kabaköz Köyü, Şile, İstanbul
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Diğer Tarihi Yerler
11. Ağlayan Kaya
Burası neresi? Ağlayan Kaya ismi efsaneleşmiş bir aşk hikayesinden geliyor. Şile’nin zengin tüccarlarından Dimitri’nin kızı Eftalya ve çobanları Öksüz Mehmet’in aşk hikayesi anlatılıyor. Öksüz Mehmet ve Eftalya son kez bu kayada buluşmuşlar. Kavuşamayacaklarını anladıkları için el ele denize bırakmışlar kendilerini. Efsaneye göre aşk hikayelerine kaya bile ağlamış. Hikayesinden dolayı birçok ziyaretçinin ilgi odağı olmaktadır. Kaya, Şile Feneri’ne oldukça yakın bir noktada yer almaktadır.
Neden gitmeliyim? Dayandığı etkileyici ve aşk dolu efsanesi nedeniyle bu etkileyici kayayı mutlaka görmenizi öneriyoruz. Ayrıca Ağlayan Kaya plajı da bölgenin en önemli plajlarından olmakla beraber mavi bayraklı plajdır ve yaz aylarında giden ziyaretçiler için denizin tadını çıkarmak için Şile’de mutlaka uğranması gereken yerler arasında bulunmaktadır. Daha sakin ve böceklerden daha izole olması nedeniyle tercih edilebilecek önemli plajlardan biridir.
- Adres: Balibey, Şile, İstanbul
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz. Plaja girmek isterseniz ücret ödemeniz gerekecektir.
- Yol tarifi al >
Şile’nin tarihi yerleri listemizi okuduysanız, Şile’nin gezilecek yerleri listemize de göz atıp bu hafta sonu rotanızı Şile’ye çevirmeye hazırsınız demektir!