Şanlıurfa’nın Tarihi Yerleri | Tarihi 16 Nokta

Binlerce yıldır kuşaktan kuşağa tarihe adını altın harflerle yazdırmış imparatorluklara ve liderlere ev sahipliği yapan Mezopotamya’nın beşiği Şanlıurfa, dünya listelerinde yerini alan tarihi miraslara ev sahipliği yapıyor. Fırat Nehri’nin kenarında yer alan antik kentlerinden, önemli tarihi camilerine kadar listelediğimiz Şanlıurfa tarihi yerler listemizi, keyifle okumanızı dileriz.

Şanlıurfa tarihi hakkında; Şanlıurfa, “Peygamberler Şehri” sıfatıyla manevi anlamda ne kadar önemli bir şehir olduğunu bizlere gösteriyor. Eski Yunanlılar, Enoch’un insanların şehirler kurması konusunda onları bilgilendirdiğini ve Urfa’nın da kurulan 180 şehirden en küçüğü olduğunu ifade etmektedir. Nuh tufanında bütün dünyayla birlikte talan olan Urfa, tufan sonrası Nemrut’un kurmuş olduğu üç şehirden biri olmuştur. Şehir tarih içinde Erech, Orhay, Edessa ve Ruha isimleriyle de anılmıştır. Urfa ismi ise Osmanlılar döneminde söylenmeye başlanmıştır.

Arami ve Süryanilerin Urfa’nın ilk sakinleri olduğu bilinmektedir. Daha sonra bölgede Helenler hüküm sürmüştür. 244 senesinde Romalıların eline geçen Urfa, 637-637 yıllarında Müslümanlar tarafından fethedilmiştir. Emeviler tarafından yönetilen Urfa, Abbasiler tarafından da ele geçirilmek isteyince iki devlet bu konuda ciddi savaşlar vermiştir. Abbasi halifesi Abdullah es-Seffah döneminde Emeviler yenilgiye uğratılarak şehrin hakimiyeti ele geçirilmiştir. 10. yüzyılda Abbasiler artık güç kaybedince Hamdaniler ve Numeyriler bölgenin hakimi olmuştur. Bölge 11. yüzyılda artık Anadolu Selçuklu topraklarından sayılmaktaydı. Şehir daha sonra da Osmanlılara gelene kadar pek çok farklı topluluk tarafından idare edilmiştir.

Cumhuriyet döneminde şehrin durumu incelendiğinde, I. Dünya Savaşı sonrası Mondros Antlaşması gereği 24 Mart 1919 tarihinde şehir İngilizler tarafından işgale uğramıştır. 6 ay sonra ise Fransızlar işgal etmiştir. Halkın büyük mücadeleleri sonrasında 11 Nisan 1920 tarihinde şehirdeki düşmanlar tamamen temizlenmiştir. 22 Haziran 1984 senesinde TBMM’nin kararı ile şehir, vermiş olduğu bu kurtuluş mücadelesi nedeniyle “Şanlı” unvanını alarak “Şanlıurfa” ismini almıştır.

Şanlıurfa’nın en ünlüleri; Şanlıurfa deyince birçok kişinin aklına ilk olarak elbette “Balıklıgöl” gelmektedir. Son yıllarda gerçekleştirilen keşifle birlikte ortaya çıkarılan Göbeklitepe Höyüğü ise Şanlıurfa’nın dünyada ses getiren tarihi gelişmelerinden biri olmuştur.

Şanlıurfa gezi tavsiyesi; Kişisel bir deneyim olarak Şanlıurfa’ya ne zaman gidileceği konusunda bir önerimiz olacak: O da eğer Şanlıurfa’nın mevsim özelliklerine alışık değilseniz asla yaz mevsiminin en sıcak olduğu temmuz ve ağustos aylarını ziyaret için tercih etmeyin. Aksi takdirde sıcaklardan bunalabilir ve geziniz esnasında keyfiniz kaçabilir.

Diğer bir önerimiz ise toplu taşıma araçları yerine kişisel araçları tercih etmeniz yönünde olacaktır. Eğer Şanlıurfa’ya kendi aracınızla gelmediyseniz Şanlıurfa Havalimanı’ndan şehir merkezine ulaşım sağladıktan sonra bir araç kiralamanız mantıklı bir hamle olacaktır. Aracınızı dilerseniz havalimanında da kiralayabilirsiniz tabi ki.

Bu arada acının anavatanı Şanlıurfa’ya gelmişken Şanlıurfa’nın yöresel lezzetlerini denemeyi de ihmal etmeyin bizce.

Müzekart; Şanlıurfa ziyaretinizi planladığınız zaman Müzekart satın aldığınızdan emin olmanızda fayda var çünkü birçok müze ve ören yerini Müzekart ile ekstra ücret ödemeden ziyaret edebilirsiniz.

Antik Kentler

1. Soğmatar Antik Kenti

soğmatar antik kenti

Burası neresi? Şanlıurfa tarihi yerler yazımıza şehrin önemli antik kentlerinden biriyle başlıyoruz. Harran’a 53 km mesafede yer alan Soğmatar Antik Kenti, Şuayb Antik Kenti’ne oldukça yakın bir bölgede yer alıyor. Tarihin tozlu sayfalarına yolculuk yaptığımızda, Soğmatar ile ilgili öğrendiğimiz en önemli bilgi ise MS 2. yüzyılda Pagan dini için oldukça önemli kutsal alan olarak kabul edildiği oluyor. Şehir, Hz. Musa’nın yaşadığı yer olarak tahmin edildiğinden oldukça önemli bir yere sahiptir.

Neden gitmeliyim? Paganların kutsal ayin mabedine ev sahipliği yapan Soğmatar Harabeleri içinde gezegenleri temsil eden 7 dairesel tapınak kalıntısı da hala ayakta. Tektek dağlarının eteğinde yer alan Soğmatar Antik Kenti’ne geldiğinizde, antik Soğmatar Kalesi ile, binlerce yıldır zamana meydan okuyan Pognon Mağarası’nı ziyaret etmeyi unutmayın.

  • Adres: Yağmurlu Mahallesi, Eyyübiye, Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: Gün boyu
  • Giriş ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >

Not: Şanlıurfa’da yer alan antik kentleri, kendi özel aracınızla ziyaret etmeniz hem günün verimliliği hem de, seyahatin konforu açısından daha verimli olacaktır. Yollarda giderken etrafta göreceğiniz şeyler için durup keşfe çıkmak, gezinizi daha da keyifli hale getirebilir. 

2. Şuayb Antik Kenti

şuayb antik kenti

Burası neresi? Şanlıurfa tarihi eserler listemizde yerini alan bir diğer antik kent ise, şehrin en önemli tarihi konumlarından biri olan Şuayb Antik Kenti. Harran ilçe merkezine 38 km mesafede yer alan antik kent, Genç Roma Dönemi’ne ait olduğu düşünülüyor. Bölgedeki yapılar daha önce bulunan pek çok kaya mezarının üzerine, kesme taşlar kullanılarak inşa edilmiştir. MS 4. yüzyıldan günümüze kadar ulaşabilen tarihi yapı, tamamen ayakta kalamasa da tarihi dokusunu hissedebileceğimiz güzellikleri bize yansıtabiliyor.

Neden gitmeliyim? Güneydoğu’nun Efes’i olarak da anılan Şuayb Antik Kenti’nin bu ismi almasının nedeni ise, Şuayb Peygamberin bir dönem burada yer alan mağarayı ibadet yeri olarak kullanmasından kaynaklanıyor. Günümüzde hala Şuayb Peygamber adına ziyaret edilen antik kenti, Şanlıurfa gezinizde mutlaka ziyaret etmelisiniz.

  • Adres: Şuayipşehri, Harran, Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: Gün boyu
  • Giriş ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >

3. Gürcütepe Höyüğü

gürcütepe höyüğü

Burası neresi? Şanlıurfa’nın en önemli tarihi yerleri arasında yerini alan bir diğer nokta da ne yazık ki günümüzde çok fazla kıymeti bilinmemiş oldukça önemli bir höyük. Neolitik Çağ’dan, Bizans dönemine kadar pek çok dönemin kalıntılarının ve mezarlarının yer aldığı höyük alanı, Şanlıurfa şehir merkezine 4 km uzaklıkta yer alıyor. Ancak ne yazık ki 1997 yılında tamamlanan kazı çalışmaları sonrasında yakın bir dönemde, defalarca uyarı yapılmasına rağmen höyüğün üzerine çevre yolu inşa edilmiş.

Neden gitmeliyim? Ne yazık ki höyüğün bulunduğu alanda çok fazla bir şey göremiyorsunuz, ancak höyüğün bulunduğu alandan çıkan tarihi eserler görmek isterseniz, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’ni ziyaret etmeniz gerekiyor.

  • Adres: Konuklu, 63290 Şanlıurfa Merkez/Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: Gün boyu
  • Giriş ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >

4. Göbeklitepe Höyüğü

göbeklitepe

Burası neresi? Şanlıurfa ülkemizin en önemli tarihi değerlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Binlerce yıllık medeniyetlerin ve dinlerin beşiği haline gelen Urfa’nın, tarihi kalıntıları ve höyüğü de haliyle bir o kadar önemli oluyor.

Mezopotamya’nın beşiğinden bahsederken, Şanlıurfa’nın Örencik ilçesindeki dünyaca ünlü Göbeklitepe Höyüğü’nden bahsetmemek olmaz. Bölge, ilk olarak 1963 senesinde İstanbul ve Chicago üniversitelerinin ortak çalışması sırasında ortaya çıkarılmıştır. 12 bin yıl öncesine dayanan tarihi ile dünyanın en eski tapınağı olarak kabul edilen Göbeklitepe, kazı çalışmalarının halen devam ettiği, sırlarla dolu oldukça ilgi çekici bir nokta.

Neden gitmeliyim? Unesco Dünya Mirasları Listesi’nde 2018 yılından beri yer bulan höyüğün, Mısır’da yer alan piramitlerden daha eski olduğu öne sürülüyor. Ülkemizde de 2019 senesi “Göbeklitepe Yılı” olarak ilan edilmiştir. Bu da bu bölgenin hem ülkemiz hem de dünya adına ne kadar önemli bir nokta olduğunu bizlere kanıtlamaktadır. Neolotik Çağ yaşamının izlerini sürebileceğimiz, tapınak ve yaşam alanlarına ev sahipliği yapan höyük, şehir merkezine 18 km kadar yakın bir mesafede bulunuyor. İleri düzeyde mimarlık tekniklerinin kullanıldığı tapınakların binlerce yıl öncesinde kurulmuş bir şehirde bulunması ise insanoğlunu şaşkınlığa uğratan önemli detaylardan biridir ve bölge dünyanın en eski inanç merkezlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Şehir merkezinden kalkan 100 numaralı şehir otobüsüne binerek kolayca ulaşabileceğiniz höyüğe, dilerseniz kendi özel aracınızla da gidebilirsiniz.

  • Adres: Örencik, 63290 Haliliye, Şanlıurfa
  • Telefon: (0414) 318 51 00
  • Ziyaret saatleri: 1 Nisan-24 Ekim 10.00-18.00; 24 Ekim-1 Nisan 11.17.00
  • Giriş ücreti: 45₺. Müzekart geçerli.
  • Yol tarifi al >

Mimari Yapılar

5. Harran Evleri

harran evleri

Burası neresi? Listemize, şehrin en önemli ve turistik gezi noktalarından biriyle devam ediyoruz. Oldukça ilgi çekici mimari yapıya sahip olan Harran Evleri, Türkiye’nin dışında yabancı turistlerin de ilgisini oldukça yoğun bir şekilde çekiyor. MÖ 6. yüzyıldan beri ayakta kalan tarihi Harran Evleri, pek çok bakım ve onarımdan geçmiş olsa da, mimari görüntülerinden herhangi bir özellik kaybetmemiş.

Emevilerin, son dönemlerinde başkent olarak kullandığı Harran, sadece kilden yapılan Urfa’nın sıcak iklimine uygun evlerle donatılmış. Yapısıyla İtalya’da yapılan Trulli Evleri’nin de yapılmasına ilham kaynağı olan Harran Evleri, Şanlıurfa şehir merkezine sadece yarım saatlik bir mesafede yer alıyor.

Neden gitmeliyim? Yapım özellikleri ile Şanlıurfa’nın sıcak yaz günlerinde serin, soğuk kış günlerinde ise sıcak tutan Harran Evleri, mimari açıdan muhteşem bir dehanın örneği olarak bizleri karşılıyor. Harran bölgesinde pek çok örneği bulunan Harran Evleri’nin birkaç tanesi günümüzde hem “Harran Kültür Evi” ismiyle sergi hem de cafe olarak hizmet veriyor. Bu evleri ziyaret ederek hem soluklanabilir hem de etnografik nesneleri inceleme fırsatını yakalayabilirsiniz.

  • Adres: İbni Teymiye, 63510 Harran/Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: Gün boyu
  • Giriş ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >

Not: Bölgeye geldiğinizde etrafını saran civardaki çocuklara dikkat etmenizi öneriyoruz. Harçlık isteyen çocuklar için yanınızda bir kutu çikolata götürmeniz ısrarcı tavırlarından kurtulmanızda faydalı olabilir. Bir hatırlatma daha yapalım: Harran girişinde yabancı plaka gördüklerinde ücretsiz bir şekilde rehberlik edebileceklerini söyleyen ancak sonrasında sizden para isteyenler olabilir. Bu noktada bizim tavsiyemiz araştırmanızı yapıp gitmeniz yönünde olacaktır. Böylece herhangi birinin yanınıza gelmesine müsaade etmenize gerek kalmayacaktır.

Kilise ve Manastırlar

6. Deyr Yakup Manastırı

deyr yakup manastırı
Görsel Kaynak: sanliurfa.bel.tr

Burası neresi? Şanlıurfa şehir merkezine 10 km kadar yakın bir mesafede yer alan Deyr Yakup Manastırı’nın, günümüze kadar oldukça tahrip olmuş olsa da bazı parçaları hala ayakta duruyor. Hz. İbrahim Peygamber’in savaştığı, dönemin kralı olan Nemrut’un kaldığı yerlerden biri olan Deyr Yakup Manastırı, ”Cin Değirmeni” ya da ”Nemrut’un Tahtı” isimleriyle de anılıyor.

Manastırın bulunduğu alanda bir de MÖ 2. veya 3. yüzyıla ait olduğu tahmin edilen bir anıt mezar yer alıyor. Anıt mezarda iki satırlık bir kitabe yer almaktadır. Kitabenin ilk satırı Eski Yunanca ile yazılmışken ikinci satırı Pamya Süryanicesi ile yazılmıştır. Kitabede mezarın kimin için yaptırıldığı yazmaktadır.

Neden gitmeliyim? Tarihi bir nokta olmasının yanı sıra Şanlıurfa’da muhteşem gün doğumunu izlemek için tercih edebileceğiniz en önemli yer olması, Yakup Manastırı’nı Şanlıurfa gezi planınıza dahil etmenizi gerektiren sebeplerin başında geliyor.

  • Adres: Keberli, 63000 Eyyübiye, Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: Gün boyu
  • Giriş ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >

Not: Dönemin liderinin ve ailesinin bulunduğu anıt mezarı ve Der Yakup Manastırı’nın kalıntılarını görmek isterseniz, Eyüp Nebi Mahallesi’nden yukarıya doğru tırmanmanız gerekiyor. Tırmanmanız dedik evet, çünkü belli bir noktadan sonra arabayla ilerleyemiyorsunuz. Oldukça dik bir yamacı çıkacağınız için de elinizde ağır şeyler olmamasına dikkat edin.

7. Germuş Kilisesi

germuş kilisesi

Burası neresi? Aynı isme sahip Germuş Kilisesi, son dönemde turizme kazandırılmak için çalışmalara başlanan Şanlıurfa’nın önemli tarihi yerleri arasında bulunmaktadır. Kilisenin 19. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Kilise farklı dönemlerde tadilattan geçmiş ve ne yazık ki aslından uzaklaşmıştır. Rivayete göre kilise, dağlardan toplanan kesme taşlarla ancak 7 senede tamamlanabilmiştir.

Neden gitmeliyim? Germuş Kilisesi, Göbeklitepe ile dünyanın gözünün çevrildiği Şanlıurfa’da korunması ve görülmesi gereken önemli dini yapılardan biridir.

  • Adres: Dağeteği, 63290 Haliliye, Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: Gün boyu
  • Giriş ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >

Mağaralar

8. Bazda Mağaraları

bazda mağaraları

Burası neresi? Şanlıurfa’nın Harran ilçesinde yer alan tarihi Bazda Mağaraları, herhangi bir kitabesi bulunmadığı için tam olarak hangi tarihten itibaren var olduğu bilinmeyen yapı. Ancak uzun yıllar taş ocağı olarak kullanılan, içerisinde Emevilerin tarihi camisinden, anlaşıldığı üzere 2 bin yıllık tarihe dayandığı düşünülüyor. Taş ocaklarındaki kitabeler incelendiğinde taş ocaklarının “Abdurrahman el-Hakkâri”, “Muhammet İbn-i Bakır”, “Muhammed el-‘Uzzar” gibi şahıslar tarafından işletildiği anlaşılmaktadır. Mağaralar Albazdu, Elbazde ve Bozdağ isimleriyle anılmaktadır.

Neden gitmeliyim? Roma Dönemi’nde yapılmış olabileceği ihtimali üzerinde durulan Bazda Mağaraları, aslında zamanında yaşamın olduğu şehir kompleksi olarak da kullanılmış. 12. ve 13. yüzyıllarda taş ocağı olarak işletilen mağaralar, günümüzde harabe görüntüsüne sahip olsa da, yakın zamanda artan popülaritesi nedeniyle, restore aşamasına alınması düşünülüyor.

  • Adres: Öztaş, 63510 Harran, Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: Gün boyu (Geçici olarak ziyarete kapatılmıştır)
  • Giriş ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >

Not: Bazda Mağaralarını ziyaret etmek istediğinizde, özellikle içinden geçeceğiniz köyde yer alan az nüfuslu köy halkıyla sohbet etmeyi unutmayın. Köyün çocuklarının hevesli bir şekilde yaptıkları gönüllü rehberlik, unutamayacağınız anıların arasına girebilir.

Kervansaraylar

9. Han El Bar-ur Kervansarayı

han el barur kervansarayı

Burası neresi? Şanlıurfa tarihi yerler listemizde yer alan bir diğer önemli tarihi yer ise, Şanlıurfa’nın ilçesi Harran’a 20 km mesafede yer alan Han El Bar-ur Kervansarayı. Göktaş Köyü sınırları içerisinde yer alan tarihi kervansaray, Tektek Dağları’nın eteğinde yer alıyor. Kitabesinde yer alan bilgiye göre el-Hac Hüsameddin Ali Bey’in isteği üzerine 1228 yılında inşa edilmiş.

Kervansarayın ismi ise Arapça’da “keçi gübresi” anlamını taşımaktadır. Söylentiye göre zamanında burayı yaptıran kişi, yapının içine kuru üzüm saklarmış ve yoldan geçenlere bu üzümleri ikram edermiş. Kendisinin ölümünden sonra buraya sahip olanların kervansarayı keçi gübresi ile dolduracağı yönünde bir kehanette bulunmuş. Moğol istilasından sonra bölgeye yerleşen halkın burayı ahır olarak kullanarak keçi gübresi ile doldurması ise kervansarayla ilgili oldukça enteresan durumlardan biridir.

Neden gitmeliyim? 1993 yılında restorasyon sürecinden geçirilerek ziyarete uygun hale gelen kervansaray, Anadolu Selçuklu devletinin mimari özelliklerini taşıyor. Eskiden uzun seneler boyunca keçi ahırı olarak kullanılan kervansarayı, Şanlıurfa gezi listenize siz de mutlaka eklemeli ve bölgedeki Anadolu Selçuklu mimarisini yakından inceleyebilir ve tarihi iliklerinize kadar hissedebilirsiniz.

  • Adres: Göktaş, 63510 Göktaş Köyü, Harran, Harran, Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: Gün boyu
  • Giriş ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >

Kaleler

10. Şanlıurfa Kalesi

Şanlıurfa kalesi

Burası neresi? Şanlıurfa’ya geldiğinizde şehir merkezinde ilk dikkatinizi çekecek yapılardan birisi de şehrin en önemli tarihi simgelerinden biri olan Şanlıurfa Kalesi olacaktır. Şehirlerin en değerli tarihi eserlerinden biri olan kaleler, şüphesiz ki binlerce yıldır pek çok savaşa ve ölüme tanıklık etmiş oluyor. Romalılar tarafından da kullanılmış olan kalenin yapılış tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte MÖ 6 ile 11. yüzyıllar arasında bir zamanda inşa edilmiş olabileceği düşünülmektedir.

Neden gitmeliyim? Balıklıgöl’ün hemen üst kısmında bulunan Şanlıurfa Kalesi, şehrin simge yapılarından biri olması ve güzel Şanlıurfa manzarası nedeniyle Şanlıurfa gezilecek yerler listenize dahil etmeniz gereken yerlerin başında gelmektedir.

Şanlıurfa Kalesi efsanesi: Burayı ilgi çekici kılan detaylardan biri de 14 metre yüksekliğe sahip iki sütunudur. Efsaneye göre Hz. İbrahim, bu kalede, iki sütunun arasına gerilen halat sistemi ile ateşe atılmıştır. Söylenene göre sütunların devrilmesi Urfa’ya felaket getirecektir. Eğer sütunların devrilmesinin Urfa’nın suya gömülmesine işaret olacağına inanılmaktadır.

  • Adres: Yusufpaşa, Ptt, 5. Cd., 63100 Eyyübiye, Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: 10.00-17.00
  • Giriş ücreti: 10₺. Müzekart geçerli. (Kale şu anda ziyarete kapalıdır. Bu nedenle sadece dış kısımdan görebilirsiniz)
  • Yol tarifi al >

Not: Kalenin bulunduğu alan oldukça dik bir yamaçta yer aldığı için, kalenin etrafına çıkmanız tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle kalenin sadece içini gezmenizi, dik olan bölgelere çıkmamanızı tavsiye ederiz.

Camiler

11. Şanlıurfa Ulu Camii

ulu camii

Burası neresi? Bir şehrin tarihi dokusunu ve geçmişini en güzel özetleyen mimari yapılardan biri de camilerdir. Yapıldığı dönemin ve devletlerin mimari özelliklerini yansıtan camiler, kutsal ibadet noktaları olmaları dışında, oldukça değerli tarihi eserler olarak kabul ediliyor. Yapım tarihi net olarak bilinmeyen “Kızıl Kilise” ismi verilen eski bir kilise kalıntısının üzerine yeniden inşa edilen Şanlıurfa Ulu Camii, 1170 yılında inşa edilmiş. 1600’lü yıllarda onarım sürecine giren cami, 2010-2011 yıllarında da onarımdan geçerek bugünkü görüntüsünü alabilmiştir. Camide günümüzde hala kiliseye ait duvar, çan kulesi gibi detaylar görülebilmektedir.

Caminin harim kısmında hala içinde su bulunan bir kuyu yer almaktadır. Hz. İsa’nın Kral Abgar’a, havarisi Thomas’la göndermiş olduğu mendilin bu kuyuya düştüğü efsanesi dolaşmaktadır. Bu da kuyudaki suyun hala kutsal olarak kabul edilmesine neden olmuştur.

Neden gitmeliyim? Şehir merkezinde yer alan tarihi cami, oldukça geniş bir avluya sahip. Avlusunun içerisinde kedilerin dolaştığı, bol ağaçların olduğu caminin avlusunda bir de mezarlık bölümü yer alıyor. Gerek mimari güzelliği için, gerek ibadet için ziyaret edebileceğiniz camiyi, gezi listenize ekleyebilirsiniz.

  • Adres: Camikebir, 63200 Eyyübiye/Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: Gün boyu
  • Giriş ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >

12. Fırfırlı Camii (On İki Havari Kilisesi)

fırfırlı camii
Görsel Kaynak: web.harran.edu.tr

Burası neresi? Kilise olarak inşa edilmiş olan yapı, 1956 senesinde cami olarak kullanılmaya başlanmıştır. Hristiyanlık açısından çok büyük bir öneme sahip olan, Van’daki Varak Manastırı’nda bulunan Varak Haçı, 1092 senesinde bu kiliseye getirilmiştir. Caminin ismi ise Osmanlı döneminde, kilisenin üzerindeki rüzgargülüne benzeyen yapıdan dolayı “Fırfırlı Camii” olarak konmuştur.

Neden gitmeliyim? Yapımında kullanılan taş mimarisi ve etkileyici atmosferi, Fırfırlı Camii’ni dini mekan gezmeyi sevenler için muhteşem bir ziyaret noktası haline getirmektedir.

  • Adres: Yeni, 63200 Şanlıurfa Merkez, Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: Gün boyu
  • Giriş ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >

13. Selahaddin Eyyübi Camii (Aziz Johannes Prodromos Addai Kilises)

selahaddin eyyubi camii

Burası neresi? Şanlıurfa’nın şehir merkezinde yer alan Vali Fuat Bey Caddesi’ndeki tarihi Selahaddin Eyyubi Camii, aslında MS 457 yılında kilise olarak inşa edilmiş ve uzun yıllar Piskopos Nona ile hizmet vermiş. İlk kez Selahaddin Eyyubi zamanında cami olarak kullanılmasından dolayı bu isimle anılmıştır. Kilisenin üzerine 1800’lü yılların başında inşa edilen cami, son olarak 1993 yılında restore edilerek ibadete açılmıştır. Cami, 2010-2011 yılları arasında tadilattan geçirilmiştir.

Neden gitmeliyim? İbadet salonunda yer alan geniş camları ile oldukça güneş alan cami, kabartma figürleriyle de oldukça dikkat çekiyor. Cami, Balıklıgöl’e çok yakın bir konumda bulunduğundan Balıklıgöl’e gelenler tarafından mutlaka görülmesi gereken tarihi yerler arasında bulunmaktadır.

  • Adres: Yeni, 63200 Şanlıurfa Merkez, Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: Gün boyu
  • Giriş ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >

14. Halilurrahman Camii

halilurrahman camii

Burası neresi? Şanlıurfa tarihi yerler listemizde yer alan önemli bir diğer cami ise, Balıklı Göl’ün yakınında yer alan Halil-ür Rahman Camii. Urfa halkı arasında Döşeme Camii adıyla da bilinen tarihi yapı aslında Rahip Urbisyus’ın isteği üzerine, Hz. İsa’nın annesi Meryem’in adına 504 yılında inşa ettirilen tarihi bir kilise. Yapı Evliya Çelebi tarafından “İbrahim Halil Tekkesi” olarak da anılmıştır.

Abbasiler döneminde camiye dönüştürülen yapı, 1200’lü yıllarda Selahaddin Eyyübi’nin yeğeni tarafından ve 1500’lü yıllarda da Kanuni Sultan Süleyman tarafından restore edilmiş. Son olarak 1810 yılında geniş bir restore sürecine giren cami, günümüze kadar tamamen sağlam bir biçimde ulaşabilmiş. Oldukça geniş bir avluya sahip olan camiyi Şanlıurfa gezinizde ziyaret etmeyi unutmayın.

Neden gitmeliyim? Selahaddin Eyyübi Camii, Şanlıurfa’nın manevi atmosferini en iyi hissedebileceğiniz dini mekanların başında gelmektedir. Bu nedenle mutlaka görmenizi öneriyoruz.

  • Adres: Bıçakçı, Balıklı Göl Cd. 34 A, 63210 Şanlıurfa Merkez, Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: Gün boyu
  • Giriş ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >

Müzeler

15. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi

şanlıurfa arkeoloji müzesi

Burası neresi? Atatürk İlkokulu’nda bir depoda bölgedeki eserlerin toplanmasıyla 1948 senesinde başlayan müze fikri, 1965 senesinde gerçek bir binada hizmet vermeye başlanmasıyla resmiyet kazanmıştır. Müzenin günümüzdeki modern, 3 katlı binasında hizmet vermeye başlaması ise 2015 yılında gerçekleşmiştir. 30.000 metrekarelik bir alanda hizmet veren müze bu anlamda ülkemizin en büyük müzelerinden biri konumunda bulunmaktadır. 14 ana sergi salonu bulunan müze içinde 33 canlandırma alanında çeşitli dönemler canlandırılmaktadır.

Neden gitmeliyim? Özellikle Neolitik dönem için çok önemli bir antik bölge konumunda bulunan Şanlıurfa ve çevresindeki muhteşem tarihi eserleri derli toplu bir şekilde görmek için bu müzeyi mutlaka listenize eklemelisiniz. Müze, aynı zamanda bölgedeki çeşitli baraj çalışmaları nedeniyle su altında kalan noktalardaki kurtarma çalışmalarından elde edilen tarihi eserleri de sergilemektedir. Müzeyi değerli kılan en önemli detaylardan biri ise dünyanın bilinen en eski heykeli olarak kabul edilen Balıklıgöl Heykeli’nin de burada sergileniyor olmasıdır.

Kaçırmayın! Müzeye geldiğiniz zaman aynı bahçede bulunan Haleplibahçe Mozaik Müzesi’ni de kesinlikle görmelisiniz. Zaten iki müzeyi aynı biletle görebildiğiniz için size ek bir masraf çıkarmayacaktır.

  • Adres: Haleplibahçe, 2372. Sk., 63200 Merkez, Eyyübiye, Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: 1 Nisan-15 Kasım (Yaz dönemi) 08.00-19.00; 15 Kasım-1 Nisan (Kış dönemi) 08.00-17.00
  • Giriş ücreti: 18₺. Müzekart geçerli. (Aynı bilet ile Haleplibahçe Mozaik Müzesi de ziyaret edilebilmektedir.)
  • Yol tarifi al >

Diğer Tarihi Yerler

16. Balıklıgöl

balıklıgöl

Burası neresi? Balıklıgöl şüphesiz Urfa’yı ziyaret edenlerin ilk geldiği tarihi yerlerin başında gelmektedir. 150 metre uzunluğa sahip olan göl, 30 metre genişliğe ve 3-5 metre arasında değişen bir derinliğe sahiptir. Kutsal sayılan bu mucizevi nokta, turistlerin çok fazla geldiği noktalardan biridir.

Neden gitmeliyim? Özellikle dini bayram ve özel günlerde yoğun ziyaretçi akınına uğrayan Balıklıgöl, Şanlıurfa ile özdeşleşmiş en önemli tarihi durakların başında gelmektedir. Bu nedenle ziyaretinizin başlangıç noktası olarak Balıklıgöl’ü seçebilir ve rotanızı buna göre planlayabilirsiniz.

Balıklıgöl efsanesi: Efsaneye göre Hz. İbrahim, Şanlıurfa Kalesi’nden gerilen halatla Balıklıgöl’ün bulunduğu noktadaki harlı ateşe atılmış. Hz. İbrahim atıldıktan sonra bölgenin adeta bir cennete döndüğü ve ateşin de havuza dönüştüğü rivayet edilir. Bu nedenle havuz içindeki sazan türündeki balıklar halk tarafından kutsal sayılarak saygı görür ve yenmez. Hz. İbrahim’in düştüğü yerin Halil-ür Rahman Gölü olduğuna inanılır. İbrahim’e inanan Nemrut’un kızının da ateşe atıldığı ve onun düştüğü yerin de Aynzeliha Gölü olduğuna inanılır.

  • Adres: Merkez, Balıklı Göl Cd., 63210 Eyyübiye, Şanlıurfa
  • Ziyaret saatleri: Gün boyu
  • Giriş ücreti: Ücretsiz
  • Yol tarifi al >

pin Sizler için hazırladığımız Şanlıurfa tarihi yerler listemiz burada sona eriyor. Listemizi beğendiyseniz ve eklemek istediğiniz başka tarihi yerler var ise, aşağıdaki yorumlar kısmından yazarak bizimle paylaşabilir, gelişmemize katkıda bulunabilirsiniz. 🙂

Yorum yapın

Bizi Takip Edin