Gümüşhane Mutfak Kültürü
Karadeniz bölgesinde bulunan bir şehir olan Gümüşhane’nin kendine özgü yemek kültürü ve sofra adabı vardır. Gümüşhane yemek kültürünün çok eski medeniyetlere dayanmasının yanında yörenin coğrafi şartlarından, toprağından sosyal ve kültürel yapısından, yetiştirilen tarım ürünlerinden etkilenmiştir. Bu nedenle de Gümüşhane mutfağı çok zengin yemek seçenekleriyle karşımıza çıkmaktadır. Gümüşhane mutfağı, et yemeklerinden ziyade sebze yemeklerine, hamur işlerine, çorbalara ve zengin bir tatlı menüsüne sahiptir.
Coğrafi konum itibariyle her köşesinde ayrı bir güzellik barındıran Gümüşhane, lezzet kültürü itibariyle de Karadeniz’in en özel illerinden bir tanesidir. Asırlık tarihe sahip olan bazı yemekler Gümüşhane’de özel günlerin vazgeçilmez yemekleri olurken bazıları da misafir sofralarının olmazsa olmazıdır. Kendine has özellikleriyle dikkat çeken Gümüşhane yemeklerini Gümüşhane ziyaretleriniz sırasında ister restoranlarda ister misafir olduğunuz evlerde deneyebilirsiniz. Gümüşhane’nin en meşhur yöresel yemeklerinin bulunduğu listemize göz atabilirsiniz.
Pratik Bilgiler
Gümüşhane’den Alınabilecek Yiyecekler: Gümüşhane’nin yüksek rakımlı yaylalarında yapılan hayvancılık faaliyetleri şehrin genelinde mutfaklık satın alınabilecek taptaze ürünlere fırsat tanıyor. Köy tereyağı, bal, pekmez, peynir ve reçel gibi organik ürünler satın almayı düşünebilirsiniz. Bunun yanı sıra ev yapımı doğal salça, mayalı ekmek, kesme mantı, kurut ve çeçil peyniri de yine mutfaklık ürünler arasında yer alıyor. Ayrıca şehrin meşhur atıştırmalık ürünleri arasında yer alan pestil ve köme de yine Gümüşhane’de alabileceğiniz yiyecekler arasındadır.
Gümüşhane’nin En Meşhur Tatlısı: Gümüşhane denilince akla şüphesiz ilk olarak köme ve pestil gelecektir. Şehre yapacağınız bir seyahatte mutlaka kömeyi denemeli ve şehirden ayrılmadan önce de birkaç kutu satın alabilirsiniz. Özellikle pestilin sarması, fındıklı, sade, cevizli ve narlı gibi farklı çeşitleri bulunuyor. Şehir merkezinde yöresel ürünler satan dükkânlarda bulabilmeniz kolaydır. Gümüşhane’nin bir diğer tatlı türleri olan dilber dudağı, fındıklı un helvası, muska tatlısı ve kara helvayı da yine şehir merkezindeki dükkânlarda bulabilir, hem kendinize hem de sevdiklerinize hediyelik kutu yaptırarak satın alabilirsiniz.
Gümüşhane’den Alınabilecek Doğal Ürünler: Gümüşhane yöresel mutfağı ziyaretçilerine yemeklerinde kullanabilecekleri doğal pek çok ürün çeşitliliği sunuyor. Gendime, Gümüşhane kuru fasulyesi, köy tereyağı, kurut, elma ve dut kurusu, siron, kesme makarna ve mantı ve küflü lor peyniri buradan satın alabileceğiniz doğal ürünler arasında yer almaktadır.
Gümüşhane yöresel yemekleri listemizin başında yer alan gendime pilavı, şehrin en meşhur lezzetlerinden biridir. Bildiğimiz pilavlardan oldukça farklı olan gendime pilavı içerisinde et bulunduğu için genellikle et yemeklerin yanına değil sebze yemeklerinin yanına tamamlayıcı olarak yapılır. Hatta öyle doyurucudur ki ana yemek olarak bile tüketilebilir.
Gümüşhane ve çevresinde özel günlerde sıklıkla yapılan pilavın içerisinde aşurelik buğday, kuru fasulye, kuzu eti, soğan gibi malzemeler yer alıyor. Pilavın yapımı zahmetli olsa da piştikten sonra zahmetine tamamen değiyor ve maharetli ellerde tam bir lezzet bombasına dönüşüyor. Tane tane pilavı lokum gibi pişmiş kuzu eti ile deneyen herkesi kendine hayran bırakan pilavı Gümüşhane ziyaretlerinizde mutlaka deneyin.
Birçok yörede adı duyulan evelik dolması, aslen Gümüşhane yöresine ait olan geleneksel bir yemektir. Gümüşhane dağlarında yetişen evelik bitkisiyle yapılan dolma, bildiğimiz sarmaları unutturacak bir lezzete sahiptir. Özel olarak hazırlanan iç harcıyla ve pişirme şekli ile fark yaratan dolma Gümüşhane olmak üzere tüm Kafkas coğrafyasında sıklıkla pişirilen bir dolma çeşididir.
İster etli ister zeytinyağlı yapılabilen dolmanın iç harcında tercihe göre pirinç ya da bulgur da kullanılabilir. Klasik sarmalardan farklı olarak çiğ bulgurla değil hamur haline getirilmiş haşlanmış bulgurla yapılır. Hazırlanan iç harcı evelik yapraklarına sarılır ve kemikli et, zeytinyağı, salça ve su eklenerek tencerede pişirilir. Ortaya ise parmakları ısırtan bir lezzet çıkar.
Gümüşhane’nin en meşhur et yemeklerinden biri olan kartol yahnisi, ana yemek sofralarında sıklıkla yerini alan bir sulu yemektir. Yemeğe neden kartol yahnisi denildiğini soracak olursanız Gümüşhane halkının patatese kartol dediğini öğrenmiş olursunuz. Yani kartol yahnisi bir çeşit patatesli yahnidir. Hem sebzeli hem de bol etli olan yemek besleyici özelliğiyle de dikkat çekiyor.
En lezzetli etlerden biri olan dana kuşbaşı ile yapılan yemeğin içerisinde; patates, havuç, soğan ve birçok baharat yer alıyor. Yemek güveçte pişiriliyor ve pişerken etrafa yaydığı koku ile bile insanın iştahını açıyor. Yanında bir de pilav varsa sofra tam bir ziyafet sofrasına dönüyor. Şehir merkezinde yöresel yemeklerin yapıldığı birçok restoranda bulabileceğiniz kartol yahnisi etli sulu yemek seviyorsanız en sevdiğiniz yemek olacak.
Şehrin geleneksel lezzetlerinden biri olan borani, et ve sebzenin muhteşem uyumuyla ortaya çıkan bir yemektir. Gümüşhane sofralarından eksik olmayan yemek yaz kış her öğünde tüketilebilir. Hem sebzelerin bütün vitaminlerini hem de proteini içinde barındıran borani, lezzetiyle de kendine hayran bırakıyor.
Boraninin ana malzemeleri ıspanak ve pazıdır. Ayrıca kuzu eti ve nohut da yemeğin olmazsa olmazıdır. Soğan sarımsak ve tereyağı ile lezzetlendirilen yemek yaklaşık bir saat içerisinde hazırlanır ve üzerine sarımsaklı yoğurt dökülerek afiyetle yenir. Hem sebze hem de et sevenlerin gönlünü fetheden bir yemek olan borani, Gümüşhane’de denemeniz gereken lezzetlerden bir tanesidir.
Eski zamanlarda et ve sebze bugün ki kadar yaygın olmadığı için daha çok kuru bakliyatlarla yemek yapılırmış. Günümüzde de özellikle Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgesi illerinde bakliyatlı yemekler çok fazla yapılmaktadır. Her iki bölgenin de yemek kültüründen etkilenen bir şehir olan Gümüşhane’de de bakliyatlı yemeklere çok sık rastlanır. Enteresan ismi ile dikkat çeken fıt fıt haşılı da Gümüşhane yöresine ait bakliyat ile yapılan bir yemektir.
Pilavlık bulgur ve süzme yoğurt ile hazırlanan yemeğe doğal tereyağı da ekleniyor ve ortaya hem doyurucu hem de oldukça lezzetli bir yemek çıkıyor. Yapımı da çok basit olan yemek Gümüşhane sofralarında sıklıkla yerini alıyor. Su ile karıştırılan süzme yoğurt ocağa alınarak iyice çırpılır. Bulgur eklenerek suyu çekene kadar karıştırılır. Servis tabağına alınan yoğurtlu pilavın ortası çukur şeklinde açılarak ortasına eritilmiş tereyağı dökülür ve afiyetle yenir.
Sadece Gümüşhane’de değil ülkemizin birçok yerinde yapılan bir yemek olan pancar kavurması var sırada. Gümüşhane’de uzun yıllardan beri sık sık yapılan yemek zamanla Gümüşhane yöresel yemekleri arasına girmeye de hak kazanmıştır. Daha çok meze olarak tüketilen pancar kavurması, pancar sevenler tarafından sofralarda ana yemeğin yanında salata olarak da tüketilir.
Gümüşhane sofralarında sıklıkla yerini alan pancar kavurmasının yapımı da çok kolay! Tam bir vitamin deposu olan kırmızı pancarlar, sirke ve sarımsaklı suda haşlanır. Daha sonra tavada zeytinyağı ile kavrulur. Servis sırasında da tercihe göre üzerine sarımsaklı yoğurt dökülebilir. İster sade ister yoğurtlu her haliyle tam bir lezzet bombası olan yemek Gümüşhane’de mutlaka denemeniz gereken lezzetlerden biridir.
Gümüşhane’ye özgü sevilen hamur işlerinden biri olan siron Karadeniz’in birçok ilinde de farklı isimlerde yapılır. Hafif ve yoğurtlu bir lezzet olması nedeniyle Gümüşhane’de özellikle yaz aylarında çok sık tüketilen yemek, pişmiş yufkanın sıcakken katlanıp kesilmesi ve ardından tepsiye dizilerek fırında kurutulması ile hazırlanıyor.
Kış aylarında Gümüşhaneli kadınlar evlerde toplanarak siron yapar ve yıl boyunca tüketir. Hazır siron hamurları pratikliğiyle ani gelen misafirlere de hazırlanabilecek en güzel lezzetlerden biridir. Hazır sironlar tepsiye dizilir ve su ile ıslatılarak fırına verilir. Üzerine de ister kıymalı sos ister sadece yoğurt dökülür. Ceviz ile de süslenince mantıyı aratmayan bir lezzet çıkar ortaya. Gümüşhane’de birçok yufkacıda bulabileceğiniz hazır siron alarak evinizde siz de bu lezzeti deneyebilirsiniz.
Gümüşhane yöresel yemekleri listemizde çorbasından tatlısına erişte ile yapılan birçok tarif var. Yemek kategorisinde olsa da aslında bir çeşit tatlı olan fırın erişte özellikle makarnayı şekerli yemeyi sevenlerin gönlünü fethediyor. Özellikle ağır et yemeklerinden sonra ağızları tatlandırarak yemeği bitirmek isteyenlerin tercihi olan fırın erişte yemeğini yapmak da çok kolay.
Fırında erişte denilince insanın aklına peynirli makarna gibi bir lezzet gelse de Gümüşhane usulü fırında erişte çok farklı. Çünkü şekerle yapılıyor. Erişte hamuru yoğrularak yufka şeklinde açılıyor ve ince şeritler halinde kesiliyor. Erişteler fırında kızartıldıktan sonra üzerine kaynamış şekerli su ekleniyor ve şerbetini iyice çekince afiyetle yeniyor. Tatlı olarak da tüketebileceğiniz bu lezzeti Gümüşhane’de mutlaka denemenizi öneririz.
Gümüşhane mutfağının sevilen hamur işlerinden biri olan lemis görünüş itibariyle gözlemeye benzese de malzemeleriyle ve yapılış şekliyle oldukça farklıdır. Tamamen Gümüşhane’ye özgü bir yiyecek olan lemisi başka yerde bulabilmek çok mümkün değildir. Bu yüzden de Gümüşhane ziyaretlerinde denenmesi gereken yemeklerin başında gelir.
Ana yemek olarak değil daha çok çayın yanında atıştırmak için yapılan lemis, sebze ve hamurun bir araya gelmesi ile hazırlanır. Böylece hem doyurucu hem de besleyici bir lezzet çıkar ortaya. Yörenin başrollerinden biri olan lezzetin ana malzemeleri un, ıspanak ve lor peyniridir. Öncelikle hamur hazırlanır ve merdane ile açılır. Ispanak, maydanoz ve lor peyniri ile hazırlanan iç harcı hamurun içerisine eklenir ve üzeri kapatılarak sacda pişirilir. Piştikten sonra da üzerine tereyağı sürülerek afiyetle yenir.
Ülkemizin milli yiyeceği fasulye ülke genelinde genelde zeytinyağlı olarak yapılsa da birçok farklı şekilde de değerlendirilebiliyor. Birçok yörede aynı şeklide yapılan ama farklı isimle adlandırılan fasulye bulgurlusu bazı yerlerde de fasulye diblesi olarak da adlandırılır. Ana malzemesi fasulye ve bulgur olan yemek hem doyurucu hem de bereketli olması nedeniyle özellikle kalabalık sofralardan eksik olmuyor.
Gümüşhane halkının severek tükettiği fasulye bulgurlusunun yapımı da çok kolay! Soğan, salça ve domates tereyağında kavrulur ve üzerine ayıklanıp kırılan fasulyeler eklenir. Biraz piştikten sonra bulgurlar da eklenerek pişmeye bırakılır. Servis ederken üzerine reyhan ve kırmızıbiber döküldüğünde de ortaya tadı damaklarda bırakan bir lezzet çıkar.
Gümüşhane’nin en sevilen hamur işlerinden biri olan kete kentte günün her saatinde tüketilebilen bir yiyecektir. Ülkemizin her bölgesinde yapılmasına rağmen, belki de kete denilince akla ilk Gümüşhane şehri gelir. Gül şeklinde yapılan kete hem görselliğiyle hem de lezzetiyle dikkat çekmektedir. Kentin en meşhur lezzetlerinden biri olan kete, bölge halkının olduğu kadar turistlerin de ilgisini çekmektedir.
Geleneksel ketenin içerisinde un, tereyağı, süt, maya ve bol tereyağı bulunur. Ancak yapım aşamasında tercihe göre içerisine başka lezzetler de eklenebilir. Elde açılan hamurun her katına tereyağı sürülür ve gül şeklinde sarılır. Üzerine yumurta sarısı sürülerek fırında pişirilir. Kat kat çıtır çıtır bir lezzet çıkar ortaya. Gümüşhane’nin her köşesinde fırınlarda ve pastanelerde bulabileceğiniz keteyi mutlaka denemelisiniz.
Kuymak denilince akla ilk olarak Trabzon gelse de neredeyse tüm Karadeniz illerinde kuymak yapılır ve günün her öğününde tüketilir. Özellikle de Trabzon ile sınır komşusu olan Gümüşhane’nin yöresel yemeklerinin arasında da yerini alır. Karadeniz bölgesinde oldukça popüler olan bu lezzet Gümüşhane’de birçok kahvaltı mekânının menüsünün de olmazsa olmazıdır.
Ana malzemeleri tereyağı, mısır unu, peynir ve su olan asude kuymağının yapımı da çok kolay. Bakır tavada tereyağı eritilir. Üzerine mısır unu eklenerek iyice kavrulur ve su eklenir. Kıvam aldıktan sonra da eriyen peynirler eklenir. Çektikçe uzayan kıvamıyla, mis gibi tereyağı kokusuyla iştah açan lezzeti daha önce denemediyseniz mutlaka Gümüşhane’de denemelisiniz.
Gümüşhane yöresel yemekleri listemizin son yemeği oldukça farklı bir yemek! Çünkü içerisinde hem meyve hem de et var. Meyve ve et bir arada olur mu diyebilirsiniz. Hem de çok güzel olur. Gümüşhane geleneksel mutfağına ait olan yemek, tatlısı ile meşhur olan ayva ve kuzu etinin birleşimi ile enfes bir yemek çıkıyor ortaya.
Gümüşhane sofralarından eksik olmayan ayvalı et yemeği, sıvı yağda kavrulmuş soğanın üzerine kuzu etlerinin ve kabuğu soyulmuş ayvanın eklenmesi ile hazırlanıyor. Lezzetlendirmek için toz şeker ilave ediliyor ve ayvalar ve etler yumuşayana kadar pişiriliyor. Bol kuzu etli bu lezzet, yanında pilavla enfes bir ana yemek olarak sofralarda yerini alıyor. Gümüşhane’ye yolunuz düşerse bu farklı yemeği denemeden şehirden ayrılmamanızı öneririz.
Gümüşhane’nin tadı damaklarda bırakan yemeklerinden sonra sıra geldi yemeklerden önce içilecek enfes çorbalara. Gümüşhane yöresel yemekleri listesinde ilk sırada yer alan mantı çorbası Gümüşhane’nin en meşhur çorbasıdır. Önceden hazırlanıp kesilen hamurlardan yapılan mantı çorbası Gümüşhane’nin nefis yemeklerinden önce harika bir başlangıçtır.
Önceden hazırlanıp kurutulan mantı hamurlarından yapılan çorba oldukça pratiktir ve bir o kadar da lezzetlidir. Ana malzemeleri yoğurt ve kesme mantı olan mantı çorbası özellikle yoğurtlu çorba sevenlerin çok seveceği bir çorbadır. Tuzlu kaynar suda haşlanan mantılar çırpılmış yoğurt ile birleştirilir. Üzerine de tereyağında yakılmış nane gezdirilir ve sıcak sıcak afiyetle yenir. İçindeki yoğurt ve hamurla oldukça doyurucu ve besleyici olan mantı çorbasını Gümüşhane ziyaretlerinizde mutlaka denemelisiniz.
Zengin bir çorba menüsüne sahip olan Gümüşhane mutfağının sevilen bir çorbası var sırada! Ayranla yapılan çorba soğuk tüketildiği için genellikle yaz aylarında sofralarda yerini alır. Günün her öğününde tüketilebilen çorba, yazın bölgeyi ziyaret edenlere de ikram edilir ve büyük beğeni alır.
Ana malzemeleri mısır, bulgur yarması, fasulye ve ayran olan çorbanın yapımı da oldukça kolay. Mısır, yarma ve fasulye haşlanır. Ayrı bir tencerede hazırlanan ayranın içerisine haşlanan malzemeler eklenir ve nane ile süslenip servis edilir. Özellikle yaz aylarında Gümüşhane’ye yolunuz düşerse birçok lokantanın çorba menüsünde katıklı çorbayı bulup sipariş edebilirsiniz.
Sofraların vazgeçilmez başlangıcı olan çorbaların belki de binlerce farklı tarifi vardır. Bu tarifler de yöreden yöreye farklılık gösterir. Kimi çorba oldukça zahmetliyken kimisi de çok kısa sürede yapılır ama lezzetiyle fark yaratır. Gümüşhane geleneksel mutfağına ait olan yöresel çorbalardan biri olan un herlesi çorbası da sadece 3 malzeme ile yapılan ama lezzetiyle zahmetli çorbaları geride bırakan bir lezzete sahip.
Soğuk kış akşamlarında içenlerin içini ısıtan çorba Gümüşhane’de akşam yemeği sofralarından eksik olmuyor. Un herlesi çorbasının yapımı oldukça zahmetsiz ancak bir o kadar da lezzetli. Eritilmiş tereyağına un ilave edilerek iyice kavrulur ve daha sonra da su eklenerek kaynamaya bırakılır. Kıvam aldıktan sonra çorba içmeye hazır hale gelir. Servis ederken üzerine de tereyağında kızdırılmış pul biber eklenerek lezzetine lezzet eklenir. Gümüşhane’de birçok lokantanın çorba menüsünde bulabileceğiniz un herlesi çorbasını mutlaka denemelisiniz.
Erişteden tatlı mı olur diyebilirsiniz. Hem de çok güzel olur! Gümüşhane’ye özgü bir tatlı olan erişte tatlısı, Gümüşhane yöresel tatlıları listesinde ilk sırada yer almayı hak edecek kadar meşhur bir tatlı. El yapımı eriştelerin yapımı biraz zahmetli olsa da toplu halde bir seferde yapılır ve yıl boyu pratik bir şekilde tüketilir. Hazır eriştelerle yapılan erişte tatlısı da pratikliğiyle aniden gelen misafirlere hemen hazırlanıp sunulur.
Gümüşhane evlerinden eksik olmayan erişte tatlısı, ince ince kesilmiş el açması eriştelerin tereyağında kızartılmasından sonra şerbet dökülmesiyle hazırlanır. Erişteler şerbeti çekince ortaya oldukça lezzetli bir tatlı çıkıyor. Oldukça pratik olan tatlı enfes tadıyla da denenmeye değer.
Osmanlı zamanlarından günümüze kadar gelmiş ve hala popülerliğini koruyan bir tatlı olan helva ülkemizin gelenekselleşmiş tatlılarından bir tanesidir. Bayramlarda, taziyelerde hem kutlama hem de yas tutma amacıyla yapılan helva her yörede sıklıkla yapıldığı için neredeyse her ilin yöresel tatlıları listesinde yerini alır. Aslında un helvasından bir farkı olamayan tatlı Gümüşhane’de kara helva olarak adlandırılır.
Her yörede kullanılan malzemelerden yapılış şekline göre aynı olsa da yapan kişiye göre kıvamı ve şekeri değişiklik gösterebilir. Kimisi sıcak kimisi soğuk severken, daha yumuşak kıvamlı veya sert kıvamlı sevenler de vardır. Tereyağında kavrulan unun şerbetle buluşması ile hazırlanan kara helvayı Gümüşhane restoranlarında yemek yedikten sonra sipariş edebilirsiniz.
Şerbetli tatlı sevenleri kendine hayran bırakan bir lezzet var sırada. Şekliyle sofraları, lezzetiyle de damakları şenlendiren bir tatlı olan muska tatlısı Gümüşhane’de özellikle bayram sofralarında ve özel günlerde sofralarda yerini alıyor. Lezzet olarak baklavaya benzeyen tatlı muska şekli verildiği için muska tatlısı olarak adlandırılıyor ve şekil olarak da baklavaya fark atıyor.
Baklava yufkaları şerit halinde kesilerek içerisine bol ceviz, fındık veya fıstık konuluyor. Daha sonra muska şeklinde sarılarak tepsiye diziliyor. Üzerine tereyağı gezdirilerek fırına veriliyor. Fırından çıkınca şerbeti dökülüyor ve soğuyunca da afiyetle yeniyor. Gümüşhane evlerinde özel günlerde mutlaka yapılan muska tatlısını aynı zamanda birçok pastanede ve restoranda da bulabilirsiniz.
Bildiğimiz lokma tatlısına Gümüşhane’de verilen isim fışkıl tatlısı. Ülke gelenine yayılmış geleneksel bir tatlı olan fışkıl tatlısı, Gümüşhane’de çok sık yapıldığı için şehrin yöresel tatlıları arasına girmiştir. İçerisinde süt, maya, su, un ve tuz bulunan hamur iyice yoğrulur ve mayalanması beklenir. Mayalandıktan sonra ise tatlı kolayca hazırlanır.
Hamur mayalandıktan sonra çekil verilerek yağda kızartılır. Su, şeker ve limonla hazırlanan şerbete kızartılan hamurlar atılır ve biraz beklenir. Servis tabağına alındıktan sonra da üzerine fındık veya fıstık eklenir. Özellikle Ramazan aylarında hem evlerde sık sık yapılan hem de birçok tatlıcıda bulunabilen fışkıl tatlısı hafif şerbetli tatlı seviyorsanız tam size göre.
Köme Artvin ve ilçelerinde de yapılan bir lezzet olsa da asıl ana vatanı Gümüşhane’dir. Sağlığa olan faydaları saymakla bitmeyen köme, lezzetiyle de öne çıkmaktadır. Ana malzemeleri ceviz ve pekmez olan tatlı tam kalori deposudur. Bu sayede enerji verse de formuna dikkat edenlerin fazla tüketmemesinde fayda var.
Pekmez nişasta ile muhallebi kıvamına getirilir ve ipe dizilen cevizler pekmeze batırılarak uygun bir yere asılır ve kuruması beklenir. Yapımı zahmetli olan köme pekmez zamanlarında Gümüşhane’nin her köşesinde yapılır. Gümüşhane geziniz sırasında her yerde karşınıza çıkan kömeyi mutlaka deneyin ve şehirden ayrılırken yanınıza alarak sevdiklerinize de hediye edin.
Gümüşhane yöresel yemekleri listemizde başka şehirlerde bulmanızın pek mümkün olmadığı, belki de adını ilk defa duyduğunuz bir lezzet var sırada. Gümüşhane ziyaretlerinde hem yöresel hem de farklı bir tatlı denemek isteyenler için en doğru tercih olan herle, şehirde mutlaka tadılması gereken lezzetlerden biridir.
Hem lezzetiyle hem de kıvamıyla deneyenlerin damaklarında akıllardan çıkmayan herle, yapımı da oldukça kolay olan bir tatlı. Un ve irmik tereyağında iyice kavrulur ve sonrasında süt ve bal eklenir. Kıvam alınca da kâselere boşaltılır ve soğuduktan sonra da üzerine tercihe göre kaymak, badem, fıstık veya çeşitli meyveler eklenerek servis edilir. Ortaya yumuşacık kıvamlı enfes bir lezzet çıkar.
Gümüşhane yöresel yemekleri listesinde yer alan gaysefe aslen Erzurum yöresine ait bir tatlı olsa da uzun yıllardır Gümüşhane mutfaklarında da sıklıkla yapıldığı için Gümüşhane geleneksel tatlıları arasına girmiştir. Hafif ve meyveli tatlı sevenlerin çok seveceği gaysefe çok fazla bilinmese de bir kere deneyenlerin bir daha vazgeçemediği bir lezzet.
Ana malzemeleri kuru kayısı, tereyağı ve şeker olan tatlı, yapımının kolay olması ile ani gelen misafirlere karşı kurtarıcı niteliğinde. İyice yıkanan kuru kayısılar geniş bir tencerede şeker ve su ile birlikte pişirilir. Üzerine de parça parça tereyağı eklenir. Biraz yumuşayınca servis tabağına alınır ve bol cevizle süslenir. Ağır geçen akşam yemeklerinden sonra hafif bir tatlı isterseniz gaysefe tam size göre.
Gümüşhane denilince akla gelen ilk tatlılardan biri olan pestil, Gümüşhane mutfağının ülke genelinde ün kazanmasını sağlayan lezzetlerin başında gelir. Sağlığa faydaları ile de öne çıkan pestil oldukça yüksek bir enerji kaynağıdır. Aynı zamanda bağışıklık sistemini güçlendirme ve vücut hücrelerini yenileme özelliği vardır. Gümüşhane de yapılan pestilin birçok hastalığa iyi gelen selenyum minareli de içerir.
Sağlığa olan faydalarının yanında tam bir lezzet deposu olan pestil yapay tatlandırıcı kullanılmadan yapılır. İçerisinde sadece organik pekmez ve ceviz vardır. Bu nedenle de tatlı ihtiyacınızı gidermek için tüketebileceğiniz en hafif tatlılardan biridir. Gümüşhane merkezde ve ilçelerinde birçok yerde bulabileceğiniz pestili kutu kutu alarak sevdiklerinize de götürebilirsiniz.
Asırlık tarihe sahip geleneksel tatlılarımızın en sevileni olan un helvası her yörede kendine has şekillerde yapılır. Ana malzemeleri ve yapılış şekli bir birine benzese de damak zevkine göre lezzetlendirmek için kullanılan malzemeler farklılık gösterir. Klasik un helvasından bir farkı olmayan Gümüşhane’ye özgü bu lezzet un helvasına bolca fındık eklenmesi ile hazırlanır.
Ana malzemeleri un, şeker ve tereyağı olan fındıklı un helvasının olmazsa olmazı adından da anlaşılacağı gibi fındıktır. Eritilmiş tereyağına un eklenerek pembeleşinceye kadar kavrulur. Sonrasında toz şeker ekleyerek biraz daha kavrulur ve çekilmiş fındık eklenir. Fındık iyice karıştıktan sonra da kaşıkla şekil verilerek servis edilir. Üzerine de yine bolca fındık gezdirilir. Tadı damaklarda kalan yumuşacık kıvamı ile deneyenlerin bir daha unutmadığı bu lezzeti Gümüşhane ziyaretlerinizde mutlaka denemelisiniz.
Gümüşhane yöresel yemekleri listemizin son sırasında ülkemizin sevilen şerbetli tatlılarından biri olan diler dudağı yer alıyor. Türk mutfağının meşhur geleneksel tatlısı şerbetli tatlı sevenlerin en çok tercih ettiği tatlılardan biri olma özelliğini taşıyor. Gümüşhane’de özellikle düğün, bayram gibi özel günlerde sıklıkla yapılan ve misafirlere sunulan tatlı hem Gümüşhane evlerinde yapılıyor hem de şehirdeki pastanelerde kolaylıkla bulunabiliyor.
Lezzeti efsane güzel olan tatlının yapımı da biraz zahmetli ve el becerisi istiyor. Öncelikle tatlının hamuru hazırlanıyor. Daha donra cevizden biraz daha büyük parçalar koparılarak ince yufkalar açılıyor. Tepsiye aralarına ceviz koyarak dizilen yufkalar bardakla kesilir ve yuvarlaklar ortadan ikiye katlanır. Üzerine tereyağı sürülerek fırına verilir. Piştikten sonra şerbetle buluşunca da damaklarda unutulmayacak bir lezzet bırakır.
Gümüşhane’nin henüz tam olarak keşfedilememiş sofra kültürü, şehri ziyaret edenlere farklı deneyimler sunuyor. Gümüşhane’nin yöresel yemekleri ve kentin sofra kültürü tahmin ettiğinizden çok eskiye dayanıyor. Geçmişten bugüne gelen pek çok lezzeti olan kent mutfağı hakkında ne yazık ki, bu konu üzerine kapsamlı bir araştırma yapılmadı. Gümüşhane’nin bilinen yöresel lezzetlerinin en meşhurlarını listemizde yer vermeye çalıştık.
Gümüşhane yöresel yemekleri listemize sizler de tavsiye lezzetleri aşağıda yer alan yorumlar bölümünden bizlere iletebilirsiniz.
Hamburg Nerede? Hamburg, Avrupa’nın Almanya şehrinde bulunmaktadır. Ülkenin Berlin’den sonra ikinci büyük şehridir. Hamburg Hakkında: Almanya’nın…
İstanbul’un Anadolu yakası Karadeniz kıyısında bulunan Şile, şehir merkezine yaklaşık 80 kilometre uzaklıktadır. İstanbul’un en…
Tiran Nerede? Hangi Ülkede? Tiran, Balkanlar’da bulunan Arnavutluk’un başkenti, aynı zamanda en büyük şehridir. Arnavutluk…
Arnavutluk'un başkenti Tiran'ı ziyaret ettiğinizde, yoğun kargaşa yaşayan bir ülkenin geçmişini ve bugününü keşfedeceksiniz. Gelin…
Bir peri masalı için adeta bir fon gibi duran romantik ve ilham verici bir şehirden…
Napoli nerede? & Hangi ülkede? İtalya Yarımadası'nın batı kıyısında Roma'nın 120 mil güneydoğusunda bulunan Napoli,…