Sessizliği, şarapları ve huzur veren rüzgarlı havasıyla dikkat çekiyor Çanakkale’nin incisi Bozcaada… Adanın tarihini yakından tanımak için hazırladığımız Bozcaada tarihi yerler listemizde görülmesi gereken tarihi durakları listeledik…
Bozcaada tarihi hakkında; Antik Çağ ve Yunan mitolojisinde pek çok kez adından söz edilen Bozcaada, oldukça önemli bir stratejik konumda bulunmaktadır. Bu da adanın, tarihin her döneminde özellikle denizcilik konusunda başarılı topluluklar tarafından bir hedef ve yerleşim olarak değerlendirilmesine neden olmuştur. Adada başta Osmanlılar olmak üzere Bizans, Pers, Yunan, Pelasg, Ceneviz, Venedik gibi topluluklar hakimiyet kurmuştur. Gerçekleştirilen araştırmalarda adadaki ilk yerleşimin MÖ 3000’li yıllara dayandığı anlaşılmaktadır.
İstanbul’un fethiyle birlikte adanın hakimiyetini Osmanlı ele geçirmiş olsa da zaman zaman Venedikliler adayı ele geçirmiş ancak bu hakimiyet sürekli olmamıştır. Ada, 1912 senesinde meydana gelen Balkan Savaşları esnasında Yunanlılar tarafından işgal edilmiş ve 1923 yılında imzalanan Lozan Anlaşması ile Türkiye’ye bağlı bir ada olmuştur.
Bozcaada’nın en ünlüleri; Bozcaada Kalesi ve Meryem Ana Kilisesi Bozcaada’nın en ünlü tarihi yerleri arasında gösterebileceğimiz duraklardır.
Bozcada gezi tavsiyesi; Bozcaada tavsiyeleri arasında öncelikle Bozcaada Müzesi’ni ziyaret etmeniz gerektiğini belirtelim. Burası adanın tarihini keyifli bir şekilde keşfetmek için öncelikli durağınız olmalı. Adada mutlaka yüzmeli ve denizin altını gözlükle ve şnorkelle dalarak keşfe çıkmalısınız. Yel değirmenlerini görmeli, Bozcaada Kalesi’nden adanın manzarasına eşlik etmeli, leziz şarapların tadına mutlaka bakmalısınız.
Müzekart; Bozcaada’ya geldiğinizde herhangi bir kart kullanmanızı gerektirecek bir yer bulunmamaktadır.
Kiliseler
1. Meryem Ana Kilisesi
Burası neresi? Venedikliler zamanında adaya getirildiği rivayet edilen Meryem Ana Kilisesi, 1869 senesinde inşa edilmiştir. Rum mahallesinin tam ortasına konumlandırılmış durumda olan kilise, Rum Ortodoks Cemaati’ne ait olan ve ibadete açık olan tek kilise olma özelliğini taşımaktadır. Kilise, “Kimisis Teodoku Rum Ortodoks Kilisesi” ismiyle de bilinmektedir.
Kilisenin 1895 senesinde inşa edilmiş olan 4 katlı saat ve çan kulesi, zamanla tahribata uğramış, 1980’li yıllarda metal bir kafes içine alınmıştır. Kulenin restorasyon çalışmaları ise 1 yıl sürerek 2007 senesinde tamamlanmıştır. Kilisenin yüksekliği ise 24 metredir.
Neden gitmeliyim? Heybetli görünümü ile adanın en dikkat çekici yapılarından biri olması Meryem Ana Kilisesi’ni Bozcaada’da mutlaka görülmesi gereken yapılardan biri yapmaktadır.
- Adres: Cumhuriyet, Çınarlı Çarşı Cd. No:70, 17680 Bozcaada/Çanakkale
- Ziyaret saatleri: Sadece pazar günleri 08.00’da gerçekleştirilen ayin sırasında ziyaret edilebilmektedir.
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Mimari Yapılar
2. Yel Değirmenleri
Burası neresi? Adanın rüzgarlı özelliğinden istifade etmek adına uygun olan birçok noktada yel değirmenleri bulunmaktaydı ancak günümüzde bu yel değirmenlerinden çok fazla kalmamıştır. Bozcaada Belediyesinin çabaları sonucunda bu değirmenlerden 3 tanesi 2019 senesinde restore edilmiş ve adanın değerlerinden biri olarak uzun süre ayakta kalması garanti altına alınmıştır.
Otoparkın yanından kısa bir yürüyüşle ulaşabileceğiniz yel değirmenleri, Bozcaada’ya gelenlerin mutlaka görmesi gereken yerler arasında bulunmaktadır. Sizi değirmenlere ulaştıran yol ise muhteşem manzarası ve Yürüyüş sırasında kaleyi, adayı ve denizi seyretmek ise oldukça keyif veren cinsten.
Neden gitmeliyim? Yel değirmenlerinin bulunduğu nokta, adanın en güzel manzaralarından birine sahip. Bu nedenle yel değirmenlerini ziyaret etmeli ve hem bu manzaranın tadını çıkarabilir hem de yel değirmenlerinin önünde çok güzel fotoğraflar çekebilirsiniz.
- Adres: Cumhuriyet, Bozcaada, Çanakkale
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Kaleler
3. Bozcaada Kalesi
Burası neresi? Fatih Sultan Mehmet tarafından kapsamlı bir şekilde tadilatı gerçekleştirilmiş olan kalenin yapım yılı ve kim tarafından yaptırıldığı hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Kalenin Osmanlılar dışında Fenike, Venedik, Ceneviz gibi özellikle denizcilikte gelişmiş topluluklar tarafından kullanıldığı bilinmektedir. Kale, Çanakkale Boğazı’nın hemen karşı yakasında bulunmaktadır. 1815 tarihinde II. Mahmud döneminde de çok büyük bir yenilenme geçiren Bozcaada Kalesi, 1996 senesinde de Kültür ve Turizm Bakanlığını çalışmaları neticesinde yenilenmiştir.
Osmanlı döneminden günümüze ulaşan birçok kalenin planı gibi Bozcaada Kalesi de iç ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Dış kale kısmı günümüzde boş olarak durmaktadır. Bu bölümde kalenin aktif olarak kullanıldığı dönemde cephanelik ve askerlerin eğitim gördükleri alanlar yer almaktaydı. İç kale kısmında ise revir, cami gibi yaşamsal alanlar yer almaktaydı. Kalenin bu bölümü günümüzde Bozcaada’nın tarihi ve etnografik özelliklerini yansıtan çeşitli objeler için sergi alanı olarak kullanılmaktadır.
Neden gitmeliyim? Bozcaada’nın sembol yapıları arasında bulunan kale, Bozcaada’ya gelenler için mutlaka görülmesi gereken noktaların başında gelmektedir. Kalenin, birçok tarihi filme stüdyo görevi görmüş olması da burayı daha bir anlamlı kılmaktadır.
- Adres: Alaybey, Bozcaada Kalesi, 17680 Bozcaada/Çanakkale
- Ziyaret saatleri: Her gün 10.00-20.00
- Giriş ücreti: Normal 10₺, Öğrenci 5₺
- Yol tarifi al >
Camiler
4. Köprülü Mehmet Paşa Camii
Burası neresi? Caminin ilk olarak kim tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Caminin Venedikliler döneminde yıkıldığı düşünülmektedir ve Osmanlı zamanında Köprülü Mehmet Paşa döneminde 1655 tarihinde yeniden inşa edilmiş ve onun ismini almıştır. Sade bir yapıda inşa edilmiş cami, kare plana sahiptir. Caminin minaresi ise 1965 senesinde sıfırdan inşa edilmiştir. “Yalı Camii” olarak da bilinen yapı, günümüzde ibadete açık bir şekilde ziyaret edilebilmektedir.
Neden gitmeliyim? Bozcaada’nın en eski ibadet mekanlarından biri olması münasebetiyle bu camiyi mutlaka listenize dahil etmenizi öneriyoruz.
- Adres: Alaybey, Çınar Çeşme Sk. No:21, 17680 Bozcaada/Çanakkale
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
5. Alaybey Camii
Burası neresi? Alaybey Camii, Bozcaada Meydanı’nda, adanın merkezinde yer almaktadır. Camiye ait kitabe ne yazık ki günümüze ulaşamamıştır ve bu nedenle caminin yapım yılı ve kim tarafından yaptırıldığı gibi net bilgilere ulaşılmamıştır. Kırmızı kesme taşlarla çok etkileyici bir görünüme sahip olan caminin, özellikleri dikkate alındığında 1700’lü yıllarda yapılmış olabileceği düşünülmektedir. Yapan kişinin ise Miralay Ahmet Ağa olduğu tahmin edilmektedir.
Caminin iç kısmında bazı bölümlerde barok tarzda çizilmiş dal süslemeleri dikkat çekmektedir. Caminin inşası sırasında ahşap unsurların da yoğun olarak kullanıldığı dikkat çekmektedir. 14 mezarlığın bulunduğu hazire bölümünde ise Osmanlı sadrazamlarından Halil Hamit Paşa’nın da mezarı bulunmaktadır.
Neden gitmeliyim? Tarih kokan bir cami olması ve özellikle iç kısmındaki sade ancak ilgi çekici süslemeleri ile Alaybey Camii, Bozcaada gezisi için vakit ayrılması gereken noktalar arasında bulunmaktadır.
- Adres: Alaybey, Çınar Çeşme Sk. No:13, 17680 Bozcaada/Çanakkale
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Hamamlar
6. Alaybey Hamamı
Burası neresi? Alaybey Camii ile iç içe bulunan Alaybey Hamamı da adaya gelenler tarafından ilgi gösterilen tarihi duraklardan biri. Hamamın 17. veya 18. yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir. Hamam 1960 senesinde kadar aktif olarak kullanılmıştır ve günümüzde kullanılmamaktadır.
Neden gitmeliyim? Alaybey Camii’ni ziyaretiniz sırasında bu tarihi hamama da zaman ayrılması gerektiğini düşünüyoruz.
- Adres: Alaybey, Çınar Çeşme Sk. No:13, 17680 Bozcaada/Çanakkale
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
7. Bozcaada Köprülü Hamamı
Burası neresi? Köprülü Mehmet Paşa Camii’ne yakın bir konumda, Köprülü Mehmet Paşa tarafından yapılmış olan Bozcaada Köprülü Hamamı, 80 yıla yakın bir zamandır kullanılmamaktadır. Kadın ve erkeklerin ayrı olarak kullanabileceği şekilde, “çifte hamam” tarzına uygun olarak inşa edilmiş olan hamamı dışarıdan görmek mümkün olabilmektedir. Hamam, uzun bir süredir şarap mahzeni olarak kullanılmaktadır.
- Adres: Köprülü Mehmet Paşa Camii civarı
- Ziyaret saatleri: Gün boyu dışarıdan görülebilir.
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Çeşmeler
8. Namazgah Çeşmesi
Burası neresi? Bozcaada‘da bulunan, Sadrazam Öksüz Mehmed Paşa’nın yaptırdığı çeşme, Bozcaada’nın en önemli çeşmelerinden sayılmaktadır. En önemli olmasının sebebi ise, çeşmenin kesme tüf ve moloz ile örülmüş olması. Kare planlı ve sarnıçlı çeşmenin kitabesinde çeşmenin yapım tarihi olarak 1703 yılı olarak yazmaktadır..
Çeşmenin bulunduğu nokta geçmişte toplu namazların kılındığı yer olarak değerlendirilmekteydi ve çeşme de insanların abdest alması için hizmet vermekteydi. Havanın sıcak olduğu zamanlara denk gelen bayram namazları da yakın bir zamana kadar burada kılınmaktaydı.
Namazgah Çeşmesi ve Meydanı hakkındaki detaylı bir araştırma yazısı için burayı inceleyebilirsiniz.
Neden gitmeliyim? Namazgahlar tıpkı camiler gibi dini açıdan önemli ziyaret noktaları arasında bulunmaktadır. Namazgah Meydanı’nda bulunan çeşme de bu açıdan Bozcaada için önemli dini duraklardan biridir.
Kaçırmayın! Hala buz gibi suyun aktığı çeşmeyi gözlemlerken, buz gibi akan suyu kana kana içmeyi de ihmal etmeyin.
- Adres: Alaybey, Namazgah Meydanı, 17680 Bozcaada/Çanakkale
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Türbeler
9. Aburga Ahmet Dede Türbesi
Burası neresi? 10 adet mezarın bulunduğu bir türbe olan Aburga Ahmet Dede Türbesi, feribotla adaya yaklaşırken askeriyenin hemen altında bir bölgede bulunmaktadır. Türbe, Osmanlı döneminden günümüze miras kalmıştır. Bozcaada’daki Osmanlıdan günümüze ulaşabilen, 1714 senesinden kalma mezarın da burada olduğu belirtilmektedir.
Efsaneye göre Ahmet Dede’nin geçmişte bir denizci olduğu söylenmektedir ve bu nedenle denizcilerin seferden önce bu türbeyi ziyaret ettiği belirtilmektedir. Bir diğer söylenti ise mezarlarda yatanların Aburgacı Ahmet Efendi’nin kurduğu dergahın müritleri olduğu yönündedir. Ahmet Efendi’nin kurduğu dergahın hangi tarikata ait olduğuyla ilgili ise herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.
Neden gitmeliyim? Yolu biraz zorlu olsa da türbeye ulaştıklarında karşılarına çıkan manzara için türbeyi ziyaret etmektedir.
- Adres: Alaybey, 17680 Bozcaada/Çanakkale
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Manastırlar
10. Ayazma Manastırı
Burası neresi? Ayazma Manastırı, Bozcaada’daki en ilgi çeken turistik noktalar arasında bulunmaktadır. Manastırın adı ise Yunanca’da “kutsal su” anlamına gelen “hagiasme” kelimesinden gelmektedir. Manastıra bu ismin verilmesinin sebebi ise hemen yanında bulunan doğal su kaynağıdır. Adanın güney kısmında yer alan manastır, Rum-Ortodoks cemaatine ait bir yapı. 1734 yılında Manolaki Manolidis tarafından yapılıp, Azize Aya Paraskevi’ye (Hristiyan dünyasında kiliselerin yerleşmesi ve İsa’nın fikirlerinin kabul görmesi için kendi çapında çalışmalar yapan kişi.) atfedilmiştir.
Manastır, günümüzde sadece özel günlerde ibadete açılmaktadır. Özellikle 26 Temmuz günü Rumlar tarafından kutlanan Aya Paraskevi günü, manastırın en kalabalık ve hareketli olduğu günlerin başında gelmektedir. Bu özel gün halk arasında “Ayazma Panayırı” olarak da isimlendirilmektedir.
Manastırın alt kısmında bulunan dilek mağarası da görülmesi gereken noktalar arasında bulunuyor. Dileyen ziyaretçiler bu kısma geçip dilek mumu da yakmaktadır.
Neden gitmeliyim? Ayazma Manastırı, geçmişte 36 manastıra sahip olan Bozcaada’nın ayakta kalabilen 2 manastırından biridir. Bu nedenle büyük öneme sahip olan manastırı mutlaka görmeniz gerektiğini belirtmeliyiz.
Kaçırmayın! 2014 yılında, manastırın bahçesinde çok keyifli bir cafe-restoran açıldı. Adada yaşayan bir Rum ailenin işlettiği mekan, etkileyici ortamı ile ziyaretçilerin kaçırmaması gereken noktalardan biridir.
- Adres: Alaybey, Alaybey Cami, 17680 Bozcaada/Çanakkale
- Ziyaret saatleri: Sadece özel günlerde ziyaret edilebilmektedir.
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Müzeler
11. Bozcaada Müzesi
Burası neresi? Bozcaada’nın tarihiyle ilgili yakından bilgiler edinmek isteyenler için Bozcaada Müzesi kesinlikle zaman ayrılması gereken yerlerin başında gelmektedir. Müze içinde adaya dair çeşitli nesneler zevkli bir şekilde döşenerek ziyaretçilerin sıkılmadan ada hakkında bilgi edinmeleri amaçlanmış. Müzeye ev sahipliği yapan bina ise Bozcaadalı Dimosten Tulmidis tarafından inşa edilmiştir.
Müzenin ortaya çıkması ise Bozcaada aşığı M. Hakan Gürüney’in bireysel çabaları sonucu olmuştur. Müze içinde ziyaretçiler Çanakkale Savaşı’ndan kalma malzemeler, Bozcaadalı Rum ve Türklerin evlerinden eşyalar, bağcılık ve şarapçılıkla ilgili aletleri de inceleme fırsatı yakalamaktadır.
Neden gitmeliyim? Bozcaada’daki tarih hakkında detaylı bilgiler edinmek için bu müze kadar başarılı başka bir yer bulmanız pek mümkün değil… Müzenin 2013 senesinde Yunan kültürünü, ülke dışında en güzel bir şekilde yansıtması nedeniyle UNESCO tarafından ödüle layık görülmesi de burayı görülesi kılan detaylardan…
- Adres: Cumhuriyet, Çınarlı Çarşı Cd. No:70, 17680 Bozcaada/Çanakkale
- Telefon: 0532 215 60 33
- Ziyaret saatleri: 1 Mayıs-31 Ekim tarihleri arasında 10.00-20.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.
- Giriş ücreti: Normal 10₺, Öğrenci 5₺
- Yol tarifi al >
Bozcaada tarihi yerler yazımızı beğendiyseniz ve eklemek istediğiniz yerler var ise, aşağıdaki yorumlar kısmından bize iletebilirsiniz. 🙂
Teşekkür ederim emeginize sağlık.