Doğu Anadolu bölgesinde yer alan Tunceli, geçmiş tarihi ile günümüze ışık tutan yerleşim yerlerinden biridir. O halde Tunceli’nin tarihi yerleri listemize hemen geçelim isterseniz…
Tunceli tarihi hakkında; Şu anda Keban Baraj’ının suları altında bulunan Pulur Höyüğü, Tunceli’nin tarihinin MÖ 5500’lü yıllara yani Kalkolitik Dönem’e kadar uzandığını göstermektedir. Bölge geçmişte İşuva ismiyle anılmıştır ve Tunceli’ye dair ilk yazılı tarih, MÖ 2200’lü yıllarda Subarrularla başlamıştır.
MÖ 1300’lü yıllara gelindiğinde Anadolu’da hakimiyet kuran Hititler, yöreye hakim olmuştur. MÖ 1200 senesinde ise bölgede Urartuların varlığı başlamıştır. MÖ 7. yüzyılda bölgede sırasıyla Medler ve Persler egemenlik kurmuştur. MÖ 7. ile MS 2. yüzyıllar arasında ise kısa bir süre Makedonlar ve Romalılar bölgede kendilerini kabul ettirmiştir. Dönem içinde Bizans ve Sasaniler de bölgede varlığını hissettirmiştir. MS 600’lü yıllarda bölgeye gerçekleştirilen Arap akınlarında Bizansın bölgedeki hakimiyeti sallanmış ancak MS 972 senesinde Bizans üstünlüğü yeniden ele geçirmiştir.
Bölgedeki Türk varlığı 1071 senesinde başlamış ve 1228 senesinde bölgenin hakimi Anadolu Selçuklu Devleti olmuştur. 1514 senesinde Akkoyunlularla Osmanlılar arasında meydana gelen Çaldıran Savaşı ardından şehir, kalıcı olarak Osmanlı toprağı olmuştur. Bölge, 1847 senesinde “Dersim Livası” ismini alarak Erzurum‘a bağlı bir sancak olmuştur. 1879 senesinde “Dersim” ismiyle il statüsüne alınmıştır. 1892 senesinde ise yeniden sancak olmuş ve Elazığ’a bağlanmıştır.
25 Aralık 1935 tarihinde Elazığ‘ın ve Erzincan’ın bazı ilçeleri birleştirilmiş ve Tunceli ili oluşturulmuştur. 1946 senesinde il merkezi Kalan ilçesi olmuştur. Mustafa Kemal Atatürk’ün isteği üzerine şehrin adı “Tunceli” olarak değiştirilmiştir. Şehrin adı ise tunç gibi sağlam insanların yaşadığı yer anlamına gelmektedir.
Tunceli’nin en ünlüleri; Tunceli’nin en ünlü tarihi yerleri Çemişgezek bölgesine bulunmaktadır. Bölgede birçok farklı tarihi nokta sizi bekliyor olacak. Pertek Kalesi ise görsel anlamda en cezbedici tarihi yerlerin başında gelmektedir.
Tunceli gezi tavsiyesi; Munzur Vadisi’ni mutlaka keşfetmeli ve güzelliklerinin farkına varmalısınız. Dilerseniz Munzur Çayı’nda rafting deneyimi de yaşayabilirsiniz. Şayet mevsim kışsa Munzur ve Avcı Dağları’nda kayak yapmanın tadını da çıkarabilirsiniz. Doğa ve inanç turizmini bir araya getiren Munzur gözeleri ise vaktiniz varsa görmeniz gereken yerler arasında bulunuyor. Eğer sadece tarihi yerleri gezmek isterseniz 1 günlük bir gezi planı sizin için yeterli olacaktır ancak farklı etkinliklerle gezinizi zenginleştirmek istiyorsanız o zaman 2 günlük bir plan yapmanızı önereceğiz.
Şehir çeşitli terör olayları ile zaman zaman gündeme gelse de güvenlik konusunda da tedirgin olmanızı gerektirecek bir durum olduğunu düşünmüyoruz. Bölge halkı modern bir düşünce yapısına sahip ve farklı yaşam tarzlarına saygılı. Bu nedenle şehirde keyfinize göre zaman geçirebilir ve akşamları eğlence mekanlarında Tunceli gece hayatını deneyimleyebilirsiniz. Şehirde kaldığınız süre boyunca kinkor mantarı, ışgın, gulik gibi bölgesel ürünlerin ve Tunceli’nin yöresel yemeklerinin tadına bakmayı da ihmal etmeyin.
Müzekart; Tunceli’deki tarihi yerler gezilirken Müzekart kullanılabilecek bir nokta bulunmadığından bu kartı satın almanıza gerek yok.
Kaleler
1. Pertek Kalesi
Burası neresi? Tunceli’nin en önemli turistik noktalarından biri olarak gösterilen Pertek Kalesi, Murat Nehri kıyısında ada şeklinde konuşlanmış oldukça etkileyici bir tarihi yapı. Kalenin 11. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Geçmişte Keban Baraj Gölü’nün sular altında kalmasıyla bu ada görünümünü alan kale, Osmanlı döneminde de pek çok olaya şahitlik etmiş. İç içe iki surlu bir yapıda inşa edilen kalenin yapım tarihi ise tam olarak bilinmiyor.
Pertek Kalesi’nin bulunduğu ada üzerinde çeşitli kafelerin yapılarak ve Tunceli turizmine çok daha fazla katkıda bulunması planlanmaktadır. Bu doğrultuda adaya vapur iskeleleri de inşa edilmektedir. Kaleye ulaşmak için balıkçı teknelerini kiralamak gerekmektedir.
Neden gitmeliyim? Pertek Kalesi, Tunceli’nin simge tarihi yerleri arasında bulunmaktadır ve bizce Tunceli’ye gelen her gezginin mutlaka bu eşsiz kaleyi görmesi gerekmektedir.
- Adres: Kaledibi, 23350 Meşeli/Elâzığ Merkez/Elazığ
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
2. Çemişgezek Kalesi
Burası neresi? Yapım tarihi ve kimler tarafından yapıldığına dair bilgilerin bulunmadığı Çemişgezek Kalesi, ilçe sınırları içerisinde yer almaktadır. Günümüze kalenin sadece bir duvarı harabe olmuş bir şekilde ulaşabilmiştir. Moloz ve kesme taş kullanılarak inşa edilen kale, Tahar Çayı’nın kenarında bir tepe üzerinde yer almaktadır.
- Adres: Çemişgezek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
3. Mazgirt Kalesi
Burası neresi? Mazgirt’in simgesi haline gelmiş Mazgirt Kalesi, ilçenin en tepe noktasında seyir manzarasına sahip bir noktada yer almaktadır. Kalenin MÖ 9. yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir. Kitabesine göre Urartu krallarından II. Rusas yaptırmıştır. Kale surları günümüzde hala ayaktayken kalenin zirve noktasında bulunan bir köşk ve yel değirmeni sanılan kalıntılar yer almaktadır. Kırk basamaklı bir merdivenle çıkılan mağara yolunda yer alan Mazgirt Kalesi, kentte ziyaret edebileceğiniz tarihi yerler arasında bulunmaktadır.
- Adres: Mazgirt, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
4. Bağın Kalesi
Burası neresi? Peri suyunun kenarında bir tepe üzerine kurulu Bağın Kalesi’nin surlarının pek çoğu yıkılmış olup geri kalan kısmı Mazgirt ilçe merkezinin doğusunda Dedebağ Köyü’nde yer almaktadır. Yapım tarihi tam olarak bilinemeyen kalenin, kentin en eski tarihi yapılarından biri olduğu düşünülüyor ve yapımında moloz taşı kullanıldığı görülüyor.
Urartular döneminden kaldığı tahmin edilen yapının kral Menuas zamanında yapıldığı tahmin edilmektedir. Kalenin 1200 senesinden sonra Selçuklular tarafından kullanıldığı düşünülmektedir. Kale, son yıllar hayli ilgisiz kalmış ve ne yazık ki definecilerin hedef tahtası olarak büyük zararlar görmüştür.
- Adres: Dedebağ, Mazgirt Merkez, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
5. Kale Köyü Kalesi
Burası neresi? Kale Köyü tepesinde, Mazgirt ilçe merkezine 20 kilometre mesafede yer alan Kale Köyü Kalesi, eski dönemlerden günümüze gelen harap haldeki tarihi yapıdır. Kale girişinde çivi yazısı kalıntıları hala görülmekle birlikte içerisinde büyük bir sarnıç bulunmaktadır. Kalenin alt kısmında, günümüzde büyük oranda dolmuş olan ve 30-40 metre derinliğe sahip bir dehlizin varlığından da bahsedilmektedir.
Neden gitmeliyim? Burası, büyük oranda tahrip olduğu için, tarihi eserler hakkında özel ilgisi olan ziyaretçiler için anlam ifade etmektedir. Eğer siz de kendinizi tarihi konulara özel merakı olan biri olarak görüyorsanız Kale Köyü Kalesi’ni ziyaret listenize ekleyebilirsiniz.
- Adres: Kale, Mazgirt, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
6. Derun-i Hisar (Sağman Kalesi)
Burası neresi? Pertek ilçesine bağlı Sağman Köyü’nde, bölgeyi izleyebileceğiniz bir tepe üzerinde yer alan Derun-i Hisar (Sağman Kalesi), Evliya Çelebi’nin yazıtlarına da konu olmuştur. Evliya Çelebi’ye göre Artukoğulları sülalesinden bir Türk Beyi tarafından yaptırılan kalenin yapım yılına ait kesin bir bilgi bulunamamıştır.
Bir çok bölümü çöken kaleden geriye batı ve güney yamacında bulunan surlar kalmıştır. Kalenin askeri amaçla kullanıldığı düşünülmektedir.
Neden gitmeliyim? Tarihi özelliğinin yanı sıra fotojenik bir kale olması nedeniyle, özellikle fotoğraf tutkunu ziyaretçiler için Sağman Kalesi, Tunceli’de görülmesi gereken tarihi yerler arasında bulunmaktadır. Kale, her mevsim bambaşka güzelliklere bürünerek ziyaretçilerine enfes pozlar vermektedir.
- Adres: Sağman Köyü, Pertek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Köprüler
7. Tahar Köprüsü (Yusuf Ziya Paşa Köprüsü)
Burası neresi? Tahar Çayı üzerinde yapıldığı için bu isim ile anılan köprü, 1807 yılında Yusuf Ziya Paşa tarafından yaptırılmıştır. Köprüye bu nedenle “Yusuf Ziya Paşa Köprüsü” de denmektedir. Yapıldıktan sonra 1856 yılında Diyarbakır Valiliği yapan Akif Paşa tarafından onarımdan geçirilen köprü, günümüze sağlam şekilde gelmeyi başarmıştır.
Köprünün boyu 55 metredir. Sudan yüksekliği 9 metre ve genişliği ise 4,30 metredir. Oldukça sağlam bir şekilde günümüze ulaşmayı başarmış olan köprü, günümüzde hala aktif bir şekilde kullanılmaktadır.
Neden gitmeliyim? Tunceli’nin tarihi değerleri arasında yer alan Tahar Köprüsü, kent gezisinde mutlaka görmeniz gereken tarihi yerlerden biridir.
- Adres: Çemişgezek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
8. Sivdin Köprüsü
Burası neresi? 12. veya 13. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilen Sivdin Köprüsü, Tunceli’nin en eski tarihi yapılarından biridir. Yapım aşamasında moloz taşların kullanıldığı köprü, Karar Deresi üzerinde kayalara oturtulmuş tek kemerli bir köprüdür.
- Adres: Karar Deresi, Çemişgezek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
9. Aşağı Köprü
Burası neresi? 1203 yılında ulaşım amaçlı inşa edilen Aşağı Köprü, Çemişgezek ilçe merkezi ile güney ova köyleri arasında ulaşım sağlamak amacıyla inşa edilmiş. Hala sağlamlığını koruyan tarihi köprü, fotoğraf severlerin sıklıkla uğradığı gezi noktaları arasında yer alıyor. Köprü günümüzde hala amacına uygun olarak kullanılmaktadır.
- Adres: Çemişgezek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Türbeler
10. Ferruh Şad Bey Türbesi
Burası neresi? Çemişgezek ilçe sınırlarında yer alan Ferruh Şad Bey Türbesi, Tunceli’nin etkileyici tarihi gezi noktalarından bir diğeri. 1500’lü yıllarda yapıldığı bilinen türbe, dönemin önemli isimlerinden Emir Ferruh Şad Bey adına inşa edilmiş. Sekizgen planlaması ve kesme taş mimarisiyle Selçuklu türbe geleneğinden geldiği düşünülen Ferruh Şad Bey Türbesi, bölge halkının da önem verdiği turistik noktalar arasında yer alır.
Bu arada türbeye ait olan ve uzun süredir kayıp türbe, 2017 senesinde görevlilerin titiz çalışmasıyla bulunarak koruma altına alınmıştır.
- Adres: Ulukale Köyü, Çemişgezek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
11. Uzun Hasan Türbesi
Burası neresi? Yapılış tarihinin 1572 olduğu tahmin edilen türbenin, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan adına yaptırıldığı düşünülmektedir. Ancak türbenin kitabesiyle ilgili araştırmalar neticesinde türbenin Behlülbeyoğlu Şah Bey ve iki oğlu için yaptırılmış olabileceği de ihtimaller dahilindedir.
Türbe iki katlı bir şekilde planlanmıştır ve alt katında cenazelik bulunmaktadır. Sekizgen bir planla inşa edilmiştir. Kültür Bakanlığı, 1971 senesinde türbede bir takım restorasyon çalışmaları gerçekleştirmiştir.
Neden gitmeliyim? Yapı, Selçuklu türbe mimarisinin önemli örneklerinden biri olması nedeniyle Tunceli’de görülmesi gereken tarihi yerler arasında bulunmaktadır.
- Adres: Çemişgezek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
12. Elti Hatun Türbesi
Burası neresi? Elti Hatun Türbesi, Mazgirt ilçesinde yer alır. Türbe içerisinde bulunan iki büyük bir küçük olmak üzere üç mezardan birinin Elti Hatun’a, diğerlerinin de Uzun Hasan’ın anne ve yeğenine ait olduğu söylenir. Türbe ile birlikte bir de aynı isimde cami bulunmaktadır.
Neden gitmeliyim? Tunceli’nin inanç turizmi açısından özellikle yerli halkın ilgi gösterdiği Elti Hatun Camii ve Türbesi’ni vaktiniz olursa ziyaret ederek dua etme fırsatını yakalayabilirsiniz.
- Adres: Yeni, Mazgirt, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
13. Mahsume Hatun Türbesi
Burası neresi? Pertek ilçesinde yer alan Mahsume Hatun Türbesi, hala koruma altına alınmamış yapım tarihi bilinmeyen tarihi eserlerden bir diğeri. Kitabesi olmadığı için kim tarafından hangi yılda yaptırıldığı bilinmeyen türbe, mimari açıdan çevre türbelerle benzerlik göstermesi sebebiyle 15. yüzyıla ait olduğu tahmin edilmektedir.
Günümüzde sağlamlığını koruyamayan türbeden geriye belli başlı parçalar kalmıştır. Bölge halkı tarafından türbe, “Besime Hatun Türbesi” olarak da adlandırılmaktadır.
- Adres: Pertek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Höyükler
14. Göktepe Höyüğü
Burası neresi? Mazgirt ilçesine bağlı Göktepe Köyü’nün 500 metre güneyinde kalan Göktepe Höyüğü, Tunceli tarihinin gizemli yönlerini günümüze taşıyan tarihi değerlerden biridir. Toprak yolla ulaşılabilen höyük hakkında tam anlamıyla bir çalışma yapılmadığı için hangi dönemlere ait olduğuna ilişkin bilgiler bulunmamaktadır.
- Adres: Göktepe, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
15. Til Höyüğü
Burası neresi? Kuşçu Köyü’nün sembolü olan Til Höyüğü, Göktepe Höyüğü’ne göre kolay bir ulaşımıyla dikkat çekmektedir. 1996 yılında I. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilen Til Höyüğü, Mazgirt ilçesine bağlı Kuşçu Köyü’nde yer alan oldukça eski bir tarihi nokta. Günümüze kadar herhangi bir arkeolojik çalışma yapılmayan tarihi alana Tunceli Elazığ yolu üzerinden 1 kilometre güneye giderek ulaşabilirsiniz.
- Adres: Kuşçu, Akpazar/Mazgirt/Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
16. Yeniköy Höyüğü
Burası neresi? Belirli bir bölümünde kazı çalışmaları yapılan Yeniköy Höyüğü, zengin kalıntılar sunan tarihi noktalardan biridir. Bizans ve Roma döneminden kalma pek çok kalıntıya rastlanmış ancak daha eski dönemlere ait mimari kalıntılar oldukça az olmakla birlikte ilk Tunç Çağı’na ait buluntulara rastlanmıştır. Höyük, Gavur Höyüğü olarak da bilinmektedir ve Keban Baraj Gölü altında kalmıştır.
- Adres: Laluşağı Köyü, Çemişgezek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu (Su altında kaldığı için çevresini ziyaret edebilirsiniz)
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
17. Pınarlar Kaynar Höyüğü
Burası neresi? Pertek ilçesinde yer alan Pınarlar Kaynar Höyüğü, I. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilmiş. Bugüne kadar herhangi bir kazı çalışması yapılmadığından höyük hakkında detaylı bilgiye rastlanılmamıştır.
- Adres: Pınarlar, Pertek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Camiiler
18. Yelmaniye Camii
Burası neresi? Çemişgezek ilçesinde bulunan Yelmaniye Camii, şehrin tarihi camilerinden biridir ve Çemişgezek’in ilçeye hakim tepelerinden birinde bulunmaktadır. Etkileyici süslemelere sahip cami, Tunceli ziyaretinizdeki duraklardan birisi olacaktır. Caminin Emir Taceddin Yelman bin Keykubat bin Halit el-Kürdi tarafında tahminen Hicri 800-809 (Miladi 1398-1406) tarihleri arasında yaptırıldığı bilinmektedir.
Yapının ilk yapıldığı dönemde medrese olarak kullanıldığı ve sonradan cami olarak kullanılmaya başladığı düşünülmektedir. Cami bu nedenle “Medrese Camii” olarak da adlandırılmaktadır. Caminin inşasında kesme taşlar tercih edilmiştir. Mimari yapı olarak caminin Osmanlı ve Selçuklu esintilerini bir arada taşıdığını söylememiz mümkün. Caminin tek bir şerefeli bir minaresi bulunmaktadır ve oldukça sade bir yapıdadır.
Neden gitmeliyim? Burası, Çemişgezek ilçesinin en önemli ve tarihi iki camisinden biridir. Giriş kapısındaki taş işçiliği hayranlık uyandıran camideki çeşitli süsleme detayları da camiyi ilgi çekici kılmaktadır.
- Adres: Hamamatik, 62600 Çemişgezek/Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
19. Ulukale Camii
Burası neresi? 1793 yılında inşa edilen Ulukale Camii, şehirdeki en eski ibadet yerlerinden biri olmakla birlikte çevrede yer alan evler arasında sıkışmış, girişleri ise son cemaat yerinden yapılmaktadır. Caminin inşasında kesme taş kullanılmıştır. Çemişgezek Ulukale Köyü’nde yer alan cami, bölge halkının sıklıkla ziyaret ettiği ibadet noktalarından biri olarak gösterilmektedir. Cami eğimli bir arazi üzerinde bulunduğu için pencereleri batı cephesine konumlandırılmıştır.
- Adres: Çemişgezek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
20. Sağman Camii
Burası neresi? Tunceli’nin bir diğer önemli camisi olan Sağman Cami çok fazla bilinmediği için pek ziyaret edilmeyen önemli ibadet noktalarından biridir. Cami, Pertek ilçesine bağlı Sağman Köyü’nde bulunmaktadır. Caminin tam olarak ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmemekle birlikte 1555 senesinde Keyhüsrev Bey’in oğlu Salih Bey tarafından yaptırılmış olabileceği düşünülmektedir. Cami içinde taş işçiliğinin o dönemki en güzel örneklerini görme fırsatı yakalanabilmektedir.
Caminin yanında bir türbe ve otuz gözlü bir çeşme de yer almaktadır. Caminin daha önce bir külliye formatında kullanıldığı düşünülmektedir. Geçmişte bölgede yaşanan terör olaylarından dolayı bir süre kullanılmayan yapı, son zamanlarda gerçekleştirilen bakım çalışmalarının ardından yeniden ibadete açılmıştır.
- Adres: Sağman Köyü, Pertek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
21. Çelebi Ağa Camii
Burası neresi? Çelebi Ağa isimli dönemin önde gelen isimlerinden biri tarafından 16. yüzyılda yaptırılan camii, Pertek ilçesinde bulunmaktadır ve yaptıranın ismiyle anılmaktadır. Yapım yılının 1570 olduğu düşünülmektedir. Kesme taş işçiliğini inceleyebileceğiniz camii, bölgenin önemli tarihi eserlerindendir.
Kesme ve moloz taşı kullanılarak yapılmıştır. Keban Baraj Gölü yapımı nedeniyle cami, ODTÜ Restorasyon bölümü tarafından taşınarak ilçe merkezine getirilmiş ve gerekli düzenlemelerin ardından ilçe merkezinde ibadete açılmıştır.
- Adres: İstiklal, 62500 Pertek/Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
22. Elti Hatun Camii
Burası neresi? Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın kız kardeşi Elti Hatun adına inşa edilen caminin, inşa tarihi 1252 yılı olarak bilinmektedir. Mazgirt ilçe merkezine bağlı İslam Mahallesi’nde yer alan caminin varlığını koruyan iki kitabesinde de yapıldığı dönem ve tarih hakkında çeşitli bilgilere yer verilmiştir. Altıgen mihrap çıkıntısı ve etkileyici son cemaat yeriyle mimarisi ile de dikkat çeken Etli Hatun Cami, kentin en eski tarihi eserleri arasında gösterilmektedir.
- Adres: Yeni, 62800 Mazgirt/Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
23. Kale Camii
Burası neresi? Çemişgezek ilçesinde yer alan Süleymaniye Kale Camii’nin inşa yılı tam olarak bilinememekle birlikte camiyi inceleyen tarihçiler Anadolu Selçukluları ve Urartular döneminden izler olduğunu belirtmişlerdir. Böylelikle caminin 15. veya 16. yüzyılda inşa edilmiş olabileceği görülmektedir.
Bölgedeki camiler arasında en büyüğü olarak gösterilen Kale Camii günümüzde ibadete açık tarihi noktalardan bir diğeridir. Cami dikdörtgen bir planla inşa edilmiş olup, yapımında kesme taş ve moloz tercih edilmiştir. Camiden günümüze aslını koruyarak ulaşabilen parçası ise giriş kapısı ve tek şerefeli minaresi olmuştur.
Neden gitmeliyim? Bu önemli tarihi eser, Çemişgezek’in en büyük camilerinden biri olup tarihi değeri ile ilçeye gelenlerin mutlaka görmesi gereken duraklar arasında bulunmaktadır.
- Adres: Kale, 62600 Çemişgezek/Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Kiliseler
24. Gölbağı Ermeni Kilisesi
Burası neresi? 18. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilen Gölbağı Ermeni Kilisesi, günümüzde birkaç parça kesme ve moloz taş karışımı kalıntısı olan tarihi bir yapıdır. 4 yapraklı yonca planındaki tescilli kilisenin tavanı çökmüş ancak duvarları halen sağlamlığını korumaktadır. Buna karşın kiliseye gerekli özen gösterilmediği için ne yazık ki bilinçsiz kişiler ve özellikle de define avcıları tarafından kilise zarar görebilmektedir.
- Adres: Mazgirt, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
25. Ergen Kilisesi
Burası neresi? Hozat ilçesine bağlı Geçimli Köyü’nde yer alan Ergen Kilisesi, günümüzde belli parçalarının varlığını koruyan tarihi eserlerden biri. 1300 yıl önce inşa edildiği düşünülen kilisedeki taş işçiliği gerçekten hayranlık uyandırıyor. Geçmiş dönemde kilisenin tavanı çökmüş ancak duvarları varlığını korumaya devam etmiştir. Pek çok tarihçinin ilgisini çeken bu önemli yapıya Hozat Pertek Yolu üzerinden ulaşım sağlayabilirsiniz.
- Adres: Geçimli Köyü, Hozat, Tunceli
- Ziyaret saatleri. Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Müzeler
26. Tunceli Dersim Müzesi
Burası neresi? 2015 yılında Dersim Kışla Binası’nda yapımına başlanan restore çalışmaları sonuçlanmış ve tarihi bina müzeye çevrilmiştir. Müze, 2019 senesinde ziyarete açılmıştır. Müzenin bulunduğu binanın geçmişi 1936 senesine kadar uzanmaktadır ve yapı, Almanya ve Avusturya mimarisinin izlerini taşımaktadır. Yapı, 1949 senesine kadar kışla olarak kullanıldıktan sonra 2015 senesine kadar memur lojmanı olarak kullanılmaya devam etmiştir.
5 bin 800 metrekarelik bir kapalı alana sahip Dersim Müzesi içinde, Dersim Harekatı sırasında yaşanan acı hatıralar sergilenirken, Tunceli’nin arkeolojik ve etnografik bulguları da sergileniyor. Müze içinde aynı zamanda Alevilik üzerine bir bölüm de yer almaktadır. Toplamda 2 bin eser bulunmaktadır.
Neden gitmeliyim? Tunceli kültürünü yakından tanımak ve Tunceli tarihi hakkında önemli bilgiler edinmek isteyenler için Dersim Müzesi, mutlaka görülmesi gereken yerler arasında yer almaktadır.
- Adres: Moğultay, 62000 Tunceli Merkez/Tunceli
- Ziyaret saatleri: 08.00-17.00
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Mimari Yapılar
27. Askeri Gazino Binası
Burası neresi? 1937 yılında devlet tarafından askeri karargah binası olarak yaptırılan Askeri Gazino Binası, kent merkezinde Alpdoğan Mahallesi’nde yer alan dört bloktan oluşan tarihi bir yapıdır. Uzun yıllar boyunca Hükümet Konağı olarak kullanılan bina günümüzde ise “Korhan Koç Askeri Gazinosu” olarak kullanılmaktadır. Kültür Bakanlığı tarafından Erken Cumhuriyet dönemi mimarisi sebebiyle tescil edilmiş ve koruma altına alınmıştır.
- Adres: Tunceli, Merkez
- Yol tarifi al >
28. Hamidiye Medresesi
Burası neresi? Osmanlı sultanı II. Abdülhamid döneminde, 1861-1862 yılları arası inşa edildiği bilinen Hamidiye Medresesi, yapıldığı dönemden Cumhuriyet yıllarına kadar medrese olarak kullanılmış. Medreselerin kaldırılmasıyla ise bu görkemli bina, adliye binası olarak kullanılmaya başlanmış. Daha sonraki yıllarda şahıslara satılan medrese binası, günümüzde de özel mülk olarak varlığını korumaktadır.
- Adres: Çemişgezek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Özel mülk olduğundan sadece dışarıdan görülebiliyor.
- Giriş ücreti: Girişe izin verilmiyor ancak ücretsiz bir şekilde dışarıdan görülebilir.
- Yol tarifi al >
Antik Kentler, Tarifi Yürüyüş Alanları
29. Gelin Odaları ve Mağaraları
Burası neresi? Urartular döneminde yapıldığı tahmin edilen oyma kayalar Gelin Odaları ve Mağaraları ismini almıştır. Oyma mağaralar içerisinde bir kral tahtı ve tutsakların cezalandırıldığı bir zindana rastlanmıştır. Gizemini günümüzde de koruyan mağaranın derinliklerine oyma taş merdivenlerle inilerek Hanım Köprüsü’nün bulunduğu çaya ulaşılan gizli bir geçit olduğu da tespit edilmiştir.
- Adres: Pülümür, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Hamamlar
30. Yeni Hamam
Burası neresi? 1700’lü yıllarda Çemişgezek ilçesinin Çukur Mahallesi’nde Hacı Bayramoğlu Hüseyin tarafından inşa ettirildiği bilinen Yeni Hamam, günümüzde büyük bir bölümü toprak altında kalan tarihi bir yapıdır. Hamama ait kitabede “1113 yılında Hacı Bayram oğlu Hüseyin bu kutlu hamamı inşa ettirmiştir.” yazmaktadır. Hamam, dikdörtgen bir alana inşa edilmiştir. Yapı içinde soğukluk, sıcaklık, ılıklık ve külhan bölümleri bulunmaktadır.
Neden gitmeliyim? Tuğla ve kesme taşla inşa edilmiş yapının büyük bir kısmı günümüze ne yazık ki ulaşamamıştır ancak buna karşın 300 yıldan fazla bir tarihe sahip olması nedeniyle bu önemli yapıyı mutlaka Tunceli’nin tarihi yerleri listenize dahil etmeniz gerektiğini düşünüyoruz.
- Adres: Çukur Mahallesi, Çemişgezek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
Diğer Tarihi Yerler
31. Anıt Çınar Ağacı
Burası neresi? Cino Köyiçi mevkiinde yer alan tarihi Çınar Ağacı, Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nca koruma altına alınmıştır. Çınarın yaklaşık 1000 yıllık bir geçmişe tanıklık ettiğini düşünülmektedir. Ağacın en dikkat çeken yönü ise neredeyse 20 koyunun sığabileceği gövdesi…
- Adres: Sağman Köyü, Pertek, Tunceli
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Giriş ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
32. Koç Başlı Mezar Taşları
Burası neresi? Tunceli’nin en ünlü tarihi eserleri arasında Koç ve Koyun Biçimli Mezar Taşları gelmektedir. Bir dönem bölgede hakimiyet süren Akkoyunlulardan gelen bir Türkmen geleneği olan bu mezar taşlarında geleneksel motiflerin yanı sıra mitolojik unsurları da görmek mümkün. Yoğunluklu olarak Pülümür’ün Sağlamtaş Köyü’nde rastlanan bu tarihi mezar taşlarının yaklaşık 300 yıl öncesine ait olduğu düşünülmektedir.
Oldukça dikkat çekici mezar taşları genellikle ayakta ve kılıç, bıçak, kalkan, hançer ve çatal gibi kabartma figürlerle şekillendirilmiştir. Mezar taşlarına kişinin cinsiyetini, mesleğini, toplum içindeki konumunu, belirten semboller işlenmekteydi. Eğer kişi Alevi inançlı biri ise mezar taşına Zülfikar kılıcı işlenmekteydi.
Şehirde bu türde mezar taşlarının bulunduğu diğer mezarlıklar ise şu şekilde:
*Hozat – Uzundal Köyü Mezarlığı
*Mazgirt – Yeldeğen Köyü Mezarlığı
*Mazgirt – Gelincik Köyü Mezarlığı
*Mazgirt – Kale Köyü Mezarlığı
*Pertek – Kayabağ Köyü – Hırhal Mezrası Mezarlığı
*Pertek – Çalıözü Köyü Mezarlığı
*Pülümür – Sağlamtaş Köyü Mezarlığı
*Pülümür – Salkımözü Köyü Mezarlığı
*Nazımiye – Bostanlı Köyü – Zeve Mezrası Mezarlığı
*Ovacık – Kozluca Köyü Mezarlığı
Tunceli’nin tarihi yerleri listemize ek tavsiye gezi noktalarını aşağıda yer alan yorumlar kısmından bizlere iletebilir, yazımızın geliştiricilerinden biri olabilirsiniz.