Elazığ’ın Tarihi Yerleri | 18 Farklı Tarihi Yer

Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Elazığ köklü bir tarihi geçmişe sahiptir.

Bulunduğu coğrafi konumundan, başta Urartular olmak üzere pek çok medeniyetin hüküm sürdüğü Elazığ’ın turistik yerlerini listelediğimiz yazımız oldukça kapsamlı. Bir gezi arşivi sunan şehir, doğal güzellikleriyle ve tarihi dokusuyla ön plana çıktığı aşikar. Dilerseniz sözü fazla uzatmadan Elazığ’ın en meşhur tarihi yerlerini birlikte inceleyelim;

Kaleler ve Köprüler

1- Harput Kalesi

Elâzığ Ovası’nda bulunan Harput Kalesi, Urartuların tarihi mirasıdır. Halk arasında süt kalesi olarak bilinmektedir. Dikdörtgen yapılı kale, iç ve dış olmak üzere iki ana bölümden oluşuyor.Söylentilere göre kalenin yapımında kullanılan harca süt katılmış.

2- Kömürhan Köprüsü

Fırat türküsüne konu olan bir köprüdür. Eşsiz bir mimari yapıya sahiptir. Fırat Nehri’nin üzerinde bulunan köprü iki ucu bir araya getirir. Kömürhan Köprüsü, Osmanlı padişahı 4. Murad’ın emriyle yapılmıştır. Gittiğiniz zaman dönemin izlerini gözlemleyebilirsiniz. Sultan 4. Murad’ın ölümüyle köprü yapımı Cumhuriyet döneminde tamamlanabilmiştir. Halk arasında İsmet Paşa köprüsü olarak da bilinmektedir.

Türbeler

3- Mansur Baba Türbesi

16. yüzyılda yapıldığı düşünülen Mansur Baba Türbesi, bazı kaynaklarda belirtilene göre Artuklular tarafından inşa edilmiş. Artuklu mezarlarının yer aldığı düşünülen sekizgen planlı türbe iki kattan oluşmakta olup anıtsal bir yapıdır. Harput ilçesinde yer alan Mansur Baba Türbesi bölge halkının da sıklıkla ziyaret ettiği kültürel turizm noktalarındandır.

4- Arap Cami ve Baba Türbesi

Selçuklu hükümdarlığı döneminde 678 yılında inşa edildiği bilinen Arap Baba Mescidi ve Türbesi, kentin en önemli tarihi eserlerinden biridir. Selçuklu mimarisinin muazzam bir örneğini göreceğiniz türbenin alt kısmında mumyalanmış bir mezar bulunmaktadır. Elazığ halkı bu mezarı Arap Baba olarak tanımlamaktadır. Arap Baba hakkındaki rivayetler ise oldukça fazla…

Rivayete göre bölgede kuraklığın ve kıtlığın hakim olduğu yıllarda Selvi adlı yaşlı bir kadın rüyasında Arap Baba’nın başı kesilip bir dereye atılırsa yağmur yağacağını görür. Rüyayı bir çok kez gördükten sonra Arap Baba’nın başını gövdesinden ayırır ve kesik başı dereye atar. Sonra bir bakar ki yağmur yağmaya başlar.

5- Üryan Baba Türbesi

15. yüzyıldan sonraki dönemde yaptırıldığı düşünülen Üryan Baba Türbesi, bir Kalenderi şeyhi olup Bizans mimarisinin etkisinde kalmış tarihi bir yapıdır. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Kalenderilerin en önemlisi olarak gösterilen Üryan Baba öldükten sonra da adına bu türbe yaptırılmış, yapılan türbe de Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında oldukça büyük bir rol oynamıştır.

6- Kazım Efendi Türbesi

1894 yılında Harput’ta dünyaya gelen Kazım Efendi, bölgede yaşayan Nakşıbendi Tarikatı’nın son şeyhlerinden biri olması sebebiyle öldükten sonra adına türbe yaptırılma kararı alınmış. Bölge halkı için oldukça manevi bir değeri olan türbenin, üzeri kubbeli farklı mimarisi de dikkat çeken yapılardan biri olmasını sağlamıştır.

Camiler ve Kiliseler

7- Mesudiye Cami

Elazığ’ın Olgunlar Mahallesi’nde yer alan ve esasen 1954 yılında inşa edilen Mesudiye Cami, 2015 yılında yıkılarak yeniden inşa edilmiş. Günümüzde ise kentin en önemli ibadet noktalarından biri olarak gösteriliyor.

8- İzzet Paşa Cami

Elazığ merkezde eski hükümet konağının hemen karşısında  bulunan İzzet Paşa Camii, kentin en eski ibadethanelerinden biri olarak gösterilmektedir. 1866 yılında Osmanlı Valisi Hacı Ahmet İzzet Paşa tarafından yaptırılan cami, bazı tahribatlar gördükten sonra kullanılmayacak hale gelmiş. 1967 yılında ise caminin yıkılarak yeniden yapılma kararı alınmış.

Yeni inşa edilen cami de Osmanlı mimarisi tarzında, çift minareli ve çift şerefeli bir yapı olarak inşa edilmiş. İzzet Paşa Cami’nin bir diğer özelliği ise Türkiye’nin ilk asansörlü minaresine sahip camisi olması. Günümüzde Hacı İzzet Paşa Vakfı tarafından yönetilen yapı, şehrin Anıtsal Kültür Varlıkları arasında gösterilmektedir.

9- Ulu Cami

Elazığ’ın Harput İlçesinde bulunan cami, Artuklu Hükümdarı Fahrettin Karaaslan tarafından yaptırılmıştır. Caminin minaresinin  Pisa Kulesi’nden daha eğik olduğu yapılan araştırmalarla ortaya çıkmıştır. Anadolu’nun en eski camileri arasında sayılan Ulu Cami, halen ibadete açıktır.

10- Meryem Ana Kilisesi

Dünya’nın en eski 2. kilisesi olarak bilinen Meryem Ana Kilisesi, Elazığ’ın en önemli ziyaret noktalarından biridir. İçindeki taş tablete göre M.S 179 yılında yapılan kilisede her 15 Ağustos’ta Meryem Ana Günü’nde gelen ziyaretçilerle festival şeklinde kutlama gerçekleştirilmektedir.

Hamamlar ve Hanlar

11- Hoca Hasan Hamamı

Restorasyon çalışmalarıyla güzelliği daha çok ortaya çıkarılan hamam, Osmanlı döneminden kalma bir eser olarak günümüze kadar gelmiştir. İki girişli olan hamamın kapılarından biri kubbeli iken diğerinin sade olduğu görülmektedir.

12- Cemşit Bey Hamamı

Cemşit Bey Hamamı, Sara Hatun Camii’nin yakınlarında bulunmaktadır. Klasik bir Osmanlı mimarisi anlayışı ile inşa edilmiş. Osmanlı döneminde önem verilen hamam kültürünün bir yansımasıdır. 3. Selim döneminde sipahi Cemşit Bey tarafından yapılmıştır. Restore edildikten sonra hamam olarak kullanılamadı.

13- Demirkapı Han

Alacakaya ilçesinin Çakmakkaya Köyü’nde yer alan yörenin tek tarihi eseri Demirkapı Han… 2 dönümlük bir arazi üzerinde yükselen hanın, 4. Murat tarafından Bağdat seferi sırasında yaptırıldığı bilinmektedir. Hanın yapılma amacı olarak da Bağdat üzerinden gelip Çakmakkaya Köyü’nden geçerek Karadeniz’e ulaşan kervanların konaklaması için yaptırıldığı biliniyor.

Müzeler

14- Elazığ’ın Müzesi: Elazığ Arkeoloji ve Etnografya Müzesi

Sıra dışı bir müze yapısına sahiptir. Şehrin tarihi, coğrafi ve kültür dokusuna dair izler barındırır. Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesinin içerisinde yer alan Elazığ Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi, 1982 yılında açıldı. Şehrin çevresinde bulunan eserler burada kronolojik bir şekilde sergilenir.

Müzeye giriş ücreti: 5 TL’dir.

Ziyaret Saatleri: Yaz sezonunda 09:00 – 19:00, kış sezonunda 08:00 – 17:00 saatlerinde ziyarete açılıyor.

15- Şefik Gül Kültür Evi

Elazığ’ın Harput ilçesinde yer alan eski bir konağın onarılarak günümüze kazandırılmasıyla açılan Şefik Gül Kültür Evi, kentin eski geleneksel mimarilerinden birinin günümüze yansımasıdır. 1830 yılından bugüne kadar gelen konak restore çalışmalarından geçtikten sonra Elazığ’ın kültürel ve geleneksel yaşantısını gözler önüne seren şekliyle ziyaretçilerini ağırlayan bir müze görevi görmektedir.

Kültür evi içerisinde o dönemin etnik mobilyalarından tutun da geleneksel dekorasyon malzemelerine ve mutfak eşyalarına kadar hemen her detayı bulabilmeniz mümkün. 2005 yılında Elazığ’ın ‘’Müze Evi’’ olarak ziyarete açılan kültür evi her yıl daha da fazla ziyaretçi ağırlıyor.

Giriş Ücreti: Ücretsiz

Ziyaret Saatleri: Çarşamba ve Pazar günleri arası 08:00-16:00 saatlerinde hizmet vermektedir. ( Dini bayram günleri ilk 2 gün kapalıdır.)

Diğer

16- Elazığ Kapalı Çarşı

Elazığ için önemli bir ticaret merkezidir. Yerel halkın yanı sıra turistlerin de uğrak mekanlarından biridir. Elazığ kültürünün bir yansıması olarak kabul edilen bu tarihi mekan 2013 yılında restore edildi. Elazığ Kapalı Çarşısı’nda Elazığ mutfak kültürüne ait lezzetler bulabilirsiniz. Çarşıda bulabileceğiniz lezzetler arasında; orcik, tulum peyniri, badem şekeri, has Ağın leblebisi ve özel karışım baharatlar yer alıyor. Elazığ’da tatil yapmayı planlıyorsanız uğramanız gereken alışveriş noktasıdır. Keyifli alışverişler!

17- Üç Lüleli Çeşme

1300’lü yıllardan günümüze kadar gelen Üç Lüleli Çeşme, Ağa Cami yakınında Harput Mahallesi girişinde yer almaktadır. Kesme taşlardan yuvarlak kemerli bir şekilde inşa edilen çeşmenin günümüze ulaşan bir adette kitabesi yer almaktadır.

18- Balak Gazi Anıtı

1964 yılında heykeltıraş Nurettin Orhan tarafından yapılan Balak Gazi Anıtı, Sultan Alparslan’ın kumandanlarından biri olan Artuk Bey’in torunu Behram Bey’in oğlu Balak Gazi için yaptırılmış. Elazığ kültür turizminin önemli parçalarından biri olan anıt tarihimizin kahramanlarından birinin ruhunu şad etmek üzere Harput girişine konmuştur.

Elazığ’ın tarihi yerleri listemize ek tavsiye gezi noktalarını aşağıda yer alan yorumlar kısmından bizlere iletebilirsiniz.