Son yıllarda dünyanın güvensiz bölgelerinden biri sayılsa da bu durum Irak ve Bağdat’ın muhteşem tarihi geçmişini gölgede bırakmaya yetmiyor.
Bağdat tarihi hakkında; Arap dünyasının ikinci, Irak’ın ise en büyük şehri olan Bağdat, Dicle nehri üzerinde kurulmuştur ve tarihi İslam öncesi dönemlere kadar uzanmaktadır. Çoğu Bağdat’ın Abbasi Hanedanlığı döneminde halife Mansur önderliğinde 30 Temmuz 762 yılında kurulduğu belirtilmektedir ancak Talmud da dahil olmak üzere pek çok kaynakta İslam öncesine ait metinlerde Bağdat şehrinden bahsedilmektedir. İsmi Farsça’ya dayanan şehrin ismi “Tanrı’nın armağanı” anlamına gelmektedir.
Daha sonra “yuvarlak şehir” olarak tasarlanan şehir bu plan doğrultusunda gelişmiş ve şehrin önemli yapıları da bu plana sadık kalınarak tasarlanmıştır. Yıllar boyunca özellikle İslam dünyasında bir öğrenme merkezi olarak hizmet veren şehir çeşitli istilalara maruz kalmıştır. 1534 yılına gelindiğinde ise Bağdat artık bir Osmanlı şehri olmuştur. Şehir 1921 yılındaki İngiliz istilasına kadar Osmanlı yönetiminde kalmıştır. Bu tarihten sonra modern bir şehir olma yolunda ilerleyen şehir yakın tarihte sürekli bir karmaşa ve kaos ortamı içinde varlığını sürdürmektedir.
Bağdat’ın en ünlüleri; Bağdat önemli İslami ibadethaneleri ile çok ünlüdür ve şehre gelenlerin görmesi gereken birçok özel cami bulunmaktadır. Bunun yanı sıra özellikle Babil gibi antik şehirler de kesinlikle Bağdat tarihi yerler listesine eklenmelidir.
Bağdat gezi tavsiyesi; Bağdat gezisi sırasında şehirde birçok farklı şehri görebileceğinizi unutmayın. Erbil, Kerkük, Al Hillah, Kerbela, Necef, Nasiriyah gibi çok önemli, antik ve dini değeri çok yüksek şehirlerde büyüleyici bir yolculuk sizi bekliyor.
Bağdat gezisi sırasında kullanılabilecek uygulamalar;
- Baghdad Int Airport: Bağdat Uluslararası Havaalanı hakkındaki detaylara, uçuş saatlerine, rötarlara ve daha birçok önemli bilgiye bu uygulama ile kolaylıkla ulaşabilirsiniz.
-
Baghdad City Maps and Direction: Bu uygulama ile şehir içinde gitmek istediğiniz yerlerle ilgili haritalara ve yol tariflerine ulaşabilir, zorlanmadan ve kaybolmadan hedefinize kolay bir şekilde ulaşabilirsiniz.
-
Baghdad Today: Eğer Bağdat şehri özel ilgi alanınıza giriyorsa, bu şehirde çok uzun vakit geçirmeyi düşünüyor ve şehirde olup biten olaylar sizi alakadar ediyorsa bu uygulamanızı mobil cihazınıza mutlaka indirmeniz gerekiyor. Uygulama ile en güncel Bağdat haberlerine ulaşabilirsiniz.
- Baghdad City Guide: Şehirle ilgili pek çok bilgi bu uygulama ile her zaman yanınızda. Şehrin görülmesi gereken yerleri, şehirdeki etkinlikler gibi işinize yarayacak birçok bilgiye bu uygulama ile ulaşabilirsiniz.
Saraylar
1. Abbasiler Sarayı (Abbasid Palace)
Burası Neresi? El-Naser Ledinillah tarafından yaptırıldığı tahmin edilen bu iki katlı tuğladan Abbasi sarayı, Dicle Nehri’nin sol kıyısına bakmaktadır. Gerçekleştirilen kazılar ve restorasyon çalışmaları burasının geçmişte büyük olasılıkla bir saray değil, bir medrese olarak hizmet verdiği fikrinin ağırlık kazanmasına neden olmuştur. Yapının yüzeyinde Selçuklu tarzında tuğlalara oyulmuş geometrik figürlerle yapılan süslemeler dikkat çekmektedir. Bu da bize Bağdat’ın Büyük Selçuklu Devleti ile ne kadar büyük bir bağa sahip olduğunu bize kanıtlamaktadır.
Neden Gitmeliyiz? Burası, klasik Irak mimarisini daha yakından görmek isteyen herkesin kesinlikle görmesi gereken yerlerin başında gelmektedir.
Dini Yapılar
2. Al Yassin Camii (Al Yassin Mosque)
Burası Neresi? Altın kubbesi ve dört altın minaresiyle Bağdat’ın semalarında arz-ı endam eden Al Yassin Camii, muhteşem silueti ile görenleri kendine aşık edecek bir güzelliğe sahiptir. 8. yüzyıl Şii İmam Musa Al-Kadhim’in ve Muhammed El-Jawad’ın mezarlarına ev sahipliği yapan bu dini mekan, Bağdat’ın en ünlü tarihi yerleri arasında bulunmaktadır. Camii, bölgedeki karışıklık yıllarında büyük zararlar görmüş ve gerçekleştirilen birçok yenilenme çalışmalarının ardından eski gösterişli günleri geri dönmüştür.
Neden Gitmeliyiz? Camii sadece bir ibadet yeri değil, aynı zamanda Şiiler için çok önemli imamların edebi istirahatgahı olarak da önemli bir görev üstlenmektedir. Bu da burayı manevi açıdan çok daha önemli bir yer haline getirmektedir. Manzarası ve atmosferi ile de fark yaratan bu camiyi mutlaka görmenizi öneriyoruz.
- Google Haritalar’da aç
- +964 32 109 589
- Web sitesini ziyaret et
3. Abdullah al-Qadir el-Jaylani Camii
Burası Neresi? Abdülkadir el-Jaylani’nin (1077-1166) anısına yaptırılan kompleks, Bağdat’taki en kutsal yapılardan biridir. Kompleks yapı içinde ilk inşa edilen bina 1145 yılında inşa edilmiş bir Hanbali medresesi olmuştur. 1534 yılında Kanuni Sultan Süleyman medresenin çevresine bir cami, mezar ve aşevi yaptırarak bölgeyi geliştirmiştir. Osmanlı döneminde çeşitli zamanlarda yenilenen kompleks yapı daha sonra Irak Vakıflar Müdürlüğü tarafından da restorasyon çalışmalarına tabii tutulmuştur.
Kabaca bir dikdörtgen şeklinde hizalanan kompleks yapı, güney köşesindeki bir cami ve mezar üzerine merkezlenmiştir. L şeklindeki avlu, önündeki revaklardan oluşan medrese hücreleri ile çevrelenmiştir. Kompleks içindeki cami, tek kubbe şeklinde tasarlanmıştır.
Neden Gitmeliyiz? Burası Bağdat’ta ziyaret edebileceğiniz en önemli dini yapılardan biridir. Bu nedenle bizce Abdullah al-Qadir el-Jaylani Camii ve kompleksine kesinlikle Bağdat tarihi yerler listenizde yer vermelisiniz.
4. Abu Hanifa Shrine (Ebu Hanife Türbesi)
Burası Neresi? Ebu Hanife Türbesi, kimi kaynaklarda Irak’taki en büyük sünni cami olarak kabul edilmektedir. Burası 8. yüzyılın ortalarında inşa edilmiştir ve adını dönemin en önemli isimlerinden olan El-İmam el-A’zam Muhammed Nu’man bin Thabit bin Zuta bin Maah’tan almıştır. Alanda bulunan caminin türbesi 11 Nisan 2003 tarihinde düzenlenen bir roket saldırısında büyük zarar görmüştür.
Neden Gitmeliyiz? Türbe ve cami, şehrin en kalabalık noktalarından birinde bulunmaktadır ve Bağdat’taki insanların günlük yaşamlarını bu camiyi ziyaret ettiğiniz esnada rahatlıkla gözlemlemeniz mümkün olabilmektedir. Alan aynı zamanda Bağdat’ın Abbasi Devleti döneminden kalan en önemli dini komplekslerinden biri olarak kabul edilmektedir.
5. Kadhimiya Camii (El-Kadhimiya Mosque)
Burası Neresi? İlk olarak 799 yılında inşa edilen camii, 1515 yılında yeniden inşa edilerek Bağdat’ın mutlaka görülmesi gereken tarihi yerleri arasında önemli bir dini yapı olarak günümüze değin ulaşmıştır.
Neden Gitmeliyiz? Bu özel ibadet yerine her yıl milyonlarca Müslüman manevi ve psikolojik rahatlama için uğramaktadır. Bu nedenle burası Bağdat tarihi yerler listesinin olmazsa olmazı yerler arasında bulunmaktadır.
6. Nidaa Camii (Al-Nidaa Mosque)
Burası Neresi? Bağdat şehir merkezinde bulunan Nidaa Camii, şehirdeki önemli Sünni camilerinden bir tanesidir. Cami, 2006 yılında önemli bir bombalı saldırıya maruz kalmıştır. Buna rağmen burası Bağdat’ın ünlü tarihi yerleri arasında bulunmakta ve birçok kişi tarafından ziyaret edilmektedir.
7. Murad Paşa Camii (Jami Murad Basha)
Burası Neresi? Osmanlı dönemi eserlerinden biri olan Murad Paşa Camii, 1578 yılında inşa edilmiştir. Cami, çevresindeki küçük odalardan oluşan duvarlarla çevrilidir. Geçmişte caminin ana girişinde dönemin Osmanlı valisi Murad Paşa’ya ait olan bir yazıt varken günümüzde ne yazık ki bu yazıt tahrip edilmiştir.
Neden Gitmeliyiz? Murad Paşa Camii, gerek Osmanlı döneminden kalması nedeniyle gerekse de Bağdat’ın önemli İslam eserlerinden biri olması nedeniyle görülmeyi hak eden yerler arasında bulunmaktadır.
8. Haydar-Khana Camii (Haydar-Khana Mosque)
Burası Neresi? 1826 yılında yani Bağdat’ın Osmanlı döneminde Bağdat Paşası Davut tarafından inşa ettirilmiş olan Haydar-Khana Camii, Doğu Bağdat’ta yer almaktadır. Yapı, 2007 yılında almış olduğu darbe nedeniyle kısmen hasarlı konumda bulunmaktadır. Tuğladan inşa edilen ana bina 3 tarafı çevrili bir avluya bakmaktadır. Kıble duvarı ise sokağa bakmaktadır ve sokağın bir parçasıdır. Caminin ana girişi ise batı ucunda bulunmaktadır. Binanın her iki yanından ise ibadet bölümüne girişi sağlayan 3’er tane küçük kapı bulunmaktadır. Caminin çinilerle kaplı minaresi ise sekizgen bir yapı üzerine planlanmıştır.
Neden Gitmeliyiz? Yapı, ölçek olarak küçük bir cami olmasına karşın bu coğrafyadaki Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir ve uyumlu oranlarıyla çok beğenilen yapılardan biridir.
- Google Haritalar’da aç
- Rashid Street, Baghdad, Irak
- +964 770 273 0345
9. Umar Suhrawardi Türbesi (Umar Suhrawardi Mausoleum)
Burası Neresi? Şeyh Ömer Uhreverdi’ye ait bir türbenin ve bir caminin bulunduğu yapı, dini açıdan önemli sayılan ve çok sayıda ziyaretçi tarafından ziyaret edilen yerlerden biridir. Yapımı 12. yüzyılda gerçekleştirilen cami, 1902 ve 1926 yıllarında eski gösterişli haline tekrar dönmesi amacıyla yenilenmiştir. Caminin içinde yaklaşık 600 metrekare genişliğinde bir namazgah bulunmaktadır. Daha önce Al-Wardiyya olarak adlandırılan mezarlık Ömer Uhreverdi’nin buraya gömülmesinin ardından Şeyh Umar Türbesi olarak anılmaya başlanmıştır.
Neden Gitmeliyiz? Şeyh Ömer Suhreverdi, İslam dünyasında önemli sayılan evliyalardan biridir ve çok önemli bir fıkıh alimidir. Kendisinin gömülü bulunduğu bu türbe de İslam alemi için önemli ziyaret noktalarından bir tanesidir.
- Google Haritalar’da aç
- +964 770 450 7418
Mimari Yapılar
10. Al-Shaheed Anıtı (Al-Shaheed Monument)
Burası Neresi? 1983 yılında açılan Al-Shadeed Anıtı, Bağdat’ın şehir anıtı olarak bilinmektedir. Burası Saddam Hüseyin rejimi sırasında tamamlanmıştır. Şehrin simge yapılarından biri olarak kabul edilen yapı, Iraklı heykeltıraş İsmail Fatih Al Turk tarafından tasarlanmıştır. 40 metre yüksekliğe sahip olan anıt iki yarım kubbeden oluşmaktadır. Anıtın konumlandığı platform ise 190 metre çapındadır. Çok özel gök mavisi rengi ise anıta bambaşka bir hava katmıştır.
Neden gitmeliyiz? Anı geçmişinde savaşları ve kanlı bir geçmişi hatırlatsa da etkileyici ve farklı mimarisi ile Bağdat gezilecek yerler listesine kesinlikle dahil edilmesi gereken yerler arasında bulunmaktadır. Burası aynı zamanda, IŞİD ile verilen mücadelede kaybedilen askerler nedeniyle Irak halkı için bir anma yeri olarak da sık sık ziyaret edilmektedir.
Kaçırmayın! Burası farklı fotoğraf kareleri yakalamak için Irak’ta bulabileceğiniz önemli mimari yapılardan biri. Bu nedenle bu anıtı ziyarete gelirken telefonunuzun ya da fotoğraf makinenizin şarjının tam olduğundan emin olmanızı öneriyoruz.
- Google Haritalar’da aç
- +964 772 637 7748
- Cuma günleri dışında 08:00-15:00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.
- Web sitesini ziyaret et
11. Mustansiriye Medresesi (Al-Mustansiriya Madrasa)
Burası Neresi? Abbasi dönemi eserlerinden olan Mustansiriya Medresesi, 1227-1234 yıllarına tarihlenmektedir. 106×48 metre ebatlarında bir dikdörtgen yapı olarak planlanmıştır. Anıtsal değeri çok yüksek olan bu medrese, el-Mustansir tarafından Dicle Nehri kıyısında yaptırılmıştır. Mutfak, banyo ve tuvalet alanları, dua salonu, yaşam alanları gibi öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayabilecek her türlü detay inşaat sırasında düşünülmüştür. İki kattaki odalarda hadisler ışığında eğitimler verilmiştir. Hanefi, Şafi, Hanbeli ve Sünni mezheplerine ait okullar medresenin birer köşesine inşa edilmiştir.
15. yüzyıldan sonra ihmal edilen bina, han, hastane ve ordu kışlası olarak kullanılmıştır. 1945 yılından itibaren ise medresenin çevresindeki yapılar yıkılarak bölgenin orijinal görünümüne kavuşturmak için çalışmalar başlatılmıştır.
Neden Gitmeliyiz? Mustansiriye Medresesi, Bağdat’ın en eski öğrenme merkezlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Böylesi önemli bir yapı bizce kesinlikle görülmeye değer.
12. As-Salam Sarayı (As-Salam Palace)
Burası Neresi? Bölgesel mimari detaylarla yapılmış olan bu saray, eski Irak cumhurbaşkanı olan Saddam Hüseyin’in evi olarak kullanılmıştır. 2003 yılında koalisyon güçleri tarafından ele geçirilen saray, saldırılar esnasında büyük hasarlar almıştır.
200 odaya sahip olan saray yaklaşık olarak 1 milyon metrekare kullanım alanıyla oldukça geniş bir yapıdır. Sarayın yapımında yüz binlerce el kesmesi taş ve boyanmış malzemeler kullanılmıştır.
Neden Gitmeliyiz? Bir döneme damgasını vuran ve dünya dengelerinin değişmesinde önemli rol alan Saddam Hüseyin’in yaşadığı görmeniz, Irak’ın politik yönünü anlama noktasında size büyük katkı sunacaktır.
13. Meçhul Asker Anıtı (The Monument To The Unknown Soldier)
Burası Neresi? 1979-1982 yılları arasında İtalyan mimar Marcello D’Olivo tarafından tasarlanarak hayata geçirilmiştir. 250 metrelik alçak ve koni şeklindeki anıt, Bağdat’ın önemli anıtlarından bir tanesidir. Mermer kaplı eğik kirişlerle kaplanmıştır. 12 derecelik bir eğimle duran koninin çapı ise 42 metredir. Dış yüzeyi bakır kaplı ve iç yüzeyi yoğunluklu olarak çelik malzemeden yapılmıştır.
Neden Gitmeliyiz? Irak denince akla gelen çağın gerisindeki ülke imajını silmeye yardımcı olduğunu düşünüyoruz çünkü bu yapının gerçekten çok ilgi çekici ve oldukça modern bir tarafı bulunuyor.
14. Bab al-Wastani (Wastani Kapısı)
Burası Neresi? Bir zamanlar Bağdat’ı çevreleyen Orta Çağ duvarının son kalıntısı bu kapıdır. Yapımının 1221 yılında gerçekleştiği belirtilmektedir.
Neden Gitmeliyiz? Wastani Kapısı, Bağdat surlarından kalan son kalıntı olması nedeniyle, şehrin tarihine dair önemli ipuçlarından biridir. Bu nedenle bu kapı Bağdat’ta mutlaka görülmesi gereken tarihi yerler arasında sayılmaktadır.
Müzeler
15. Irak Ulusal Müzesi (Iraq National Museum)
Burası Neresi? Kuşkusuz Irak ve Bağdat’ın tarihine yolculuk yapabileceğiniz en önemli yerlerin başında Irak Ulusal Müzesi geliyor. 2003 yılında yaşanan karmaşada büyük zarar gören müze, 2015 yılında yeniden ziyaretçileriyle buluşmuştur. Bağdat’ta iken görmenizi şiddetle tavsiye ettiğimiz müze içinde tarih öncesi dönemden İslam dönemine, Asurlar döneminden kalma eserlerinden eşsiz heykellere ve duvar resimlerine kadar eşsiz bir koleksiyonu inceleyebiliyorsunuz.
Neden Gitmeliyiz? Müzede MÖ 7000 yılından 20. yüzyılın başlarına kadar birçok döneme ait çok önemli eserlerin sergileniyor olması burasını ziyaret etmeyi farz kılmaktadır.
- Google Haritalar’da aç
- Allawi, Baghdad, Irak
- +964 771 225 5256
- Her gün 08:00-18:00 saatleri arası
- Web sitesini ziyaret et
- Giriş Ücreti: 25$
16. Doğa Tarih Müzesi (Natural History Museum)
Burası Neresi? Irak Eğitim Bakanlığı’nın destekleriyle varlığını sürdüren Natural History Museum, 2 Mayıs 1946 yılında açılmış, geçmişi oldukça köklü olan bir müzedir. Müze şu anda üç ana bölümden oluşmaktadır. Bunlar;
Zooloji Bölümü: Bu bölümde ziyaretçiler Irak topraklarında yaşayan pek çok farklı canlı türünü inceleme ve bu konuda bilgi sahibi olma fırsatını yakalamaktadır.
Botanik Bölümü: Bu bölümde Irak’ta yetişen bitkilere ait alçı modeller sergilenmektedir. Aynı zamanda bitki örtüleri, ekonomik bitkiler ve bitki hastalıkları ile de pek çok bilgiyi bu bölümde edinebiliyorsunuz.
Jeoloji Bölümü: Bu bölümde de petrol açısından zengin olan Irak’ın jeolojik geçmişine ışık tutan çeşitli fosilleri inceleyebiliyorsunuz.
Neden Gitmeliyiz? Ülkenin bitkisel, hayvansal ve jeolojik açıdan zenginliğini yakından inceleyebileceğiniz en iyi yer kesinlikle bu müze.
- Google Haritalar’da aç
- Safi Al Din Al Hilli St, Baghdad, Irak
- Web sitesini ziyaret et
- Her gün 08:00-13:00 saatleri arası
- Giriş Ücreti: 500 Dinar (Yaklaşık 10₺)
Antik Kentler
17. Samarrah
Burası Neresi? Samarra Antik Kenti, bir asır boyunca Abbasi şehirlerinin yönetiminin sağlandığı bir başkent görevi görmüştür. Bağdat’ın 130 kilometre kuzeyinde yer almaktadır. Kuzeyden güneye uzunluğu 41,5 kilometre ve en geniş yeri ise 8 kilometredir. 9. yüzyıldan kalma Ulu Camii minaresi bölgede bulunan en önemli İslam dönemi tarihi kalıntılarından biri olarak kabul edilmektedir.
Neden Gitmeliyiz? Oldukça iyi korunan bu antik kent, 2007 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir. Bu da burayı ziyaret listesine eklemek için yeterli bir sebep diye düşünüyoruz.
18. Taq Kasra (Archway of Ctesiphon)
Burası Neresi? Dicle kıyısında kurulmuş olan antik Ctesiphon kenti, şehir merkezinin yaklaşık 35 kilometre güneydoğusunda bulunmaktadır. MÖ 120 yıllarında kurulan şehir, Mezopotamya’nın en büyük şehirlerinden biriydi. Pars İmparatorluğunun kralı I. Mithradates tarafından kurulan şehir MÖ 58 yılına kadar ülkenin başkenti olarak bölgenin en önemli siyasi ve ticari merkezi konumunda bulunmuştur. MS 2. yüzyılda Romalılar tarafından yağmalanan şehir Sasanilerin eline geçmesinin ardından yeniden eski ihtişamlı günlerine kavuşmayı başarmıştır. Bugün Ctesiphon’un ayakta kalan tek kısmı, 6. yüzyılın sonlarına kadar Sasani kralı I. Koshrow’un sarayı olarak hizmet veren Taq Kasra salonu olmuştur.
Neden Gitmeliyiz? Taq Kasra, dünyada kenarlardan desteksiz bir şekilde duran en büyük tuğla kemerlerden biri olarak kabul edilmektedir ve mimari açıdan da eşsiz özelliklere sahiptir. Bu nedenle Bağdat gezisinin vazgeçilmez tarihi duraklarından biri kesinlikle bu kemer olmalıdır.
- Google Haritalar’da aç
- Madain, Irak
- Web sitesini ziyaret et
19. Hatra
Burası Neresi? Hatra Harabeleri, Bağdat bölgesindeki en önemli antik bölgelerden biridir ve MÖ 300 yılında inşa edilmiştir. Alman arkeologların 20. yüzyılın başlarında başlatmış olduğu araştırmalar yüzyılın ortalarında ise şehirle ilgili birçok gerçeğin ortaya çıkmasına olanak tanımıştır. Şehir geçmişte önemli bir dini ve ticari merkez olarak değerlendirilmiştir. Bağdat’ın merkezine 290 km. mesafede bulunsa da Bağdat’ın ünlü tarihi yerleri arasında bulunan Hatra, muhteşem antik kalıntılara ev sahipliği yapmaktadır.
Neden Gitmeliyiz? UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde de kendisine yer bulan Hatra Antik Kenti, kesinlikle gözünüzü alamayacağınız Bağdatın önemli duraklarından biridir.
20. Babil (Babylon)
Burası Neresi? Babil, Bağdat’ın yaklaşık 95 kilometre kadar güneyin yer alan bir antik şehirdir. Burası geçmişin en iz bırakan kavimlerinden biri olan Babillere başkentlik görevi yapmış, önemli noktalardan biridir. Babylon ismi Grekçeden gelmektedir ve şehir Nebuchadnezzar tarafından yapılmıştır. Şehir en görkemli zamanlarını ise Hamurabi döneminde yaşamıştır. Şehrin kuruluşunun MÖ 2700’lü yıllara dayandığı tahmin edilmektedir. Dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul edilen Babil’in Asma Bahçeleri de bu şehirde bulunmaktadır. 2000’li yılların başında bölgedeki siyasi sorunlar nedeniyle pek çok tarihi tablet kalıntısı ve çeşitli tarihi eserler ne yazık ki büyük zararlara uğramıştır.
Neden Gitmeliyiz! Dönemin en önemli başkentlerinden biri olan Babil, her tarih meraklısının listesine eklemesi ve en kısa sürede görmesi gereken yerlerin başında gelmektedir.