Meşhur Sümer destanı olan Gılgamış’ta da adı geçen, Ağrı Dağı’nın büyük bir kısmını sınırları içerisinde barındıran, yüzyıllar boyunca nice medeniyeti beşiğinde sallamış olan Iğdır’ın tarihi, yapılan arkeolojik çalışmalara göre Paleolitik Çağ’a kadar uzanıyor. Milattan Önce 4000 tarihinde ilk kez Hurrilerin yerleştiği Iğdır, sonradan Urartular, Sakalar, Sasaniler, Bizanslar, Selçuklular, Moğollar, Oğuzlar, Karakoyunlular ve Osmanlı İmparatorluğu’na ev sahipliği yapmış. Erzincan, Erzurum, Kars, Doğubeyazıt, İran ve İpek Yolu’na giden yolların geçtiği Iğdır, tarih boyunca stratejik bir konuma sahip olmuştur. Toplamda 3588 kilometrekarelik bir alana yayılmış olan Iğdır ilinin ilçeleri Aralık, Karakoyunlu ve Tuzluca olmakla birlikte, kuzeybatı ve batısında Kars, güneyinde Ağrı, doğu ve güneydoğusunda İran ve Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti, kuzey ve kuzeydoğusunda ise Ermenistan ile Aras Nehri’yle sınırlarını paylaşıyor.
Diğer Doğu illerinin aksine daha ılıman bir kara iklimin hakim olduğu Iğdır’a kış aylarından ziyade ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde gitmekte fayda var. Zira gerek iklimi gerekse yükseltisinin fazla olması dolayısıyla Iğdır’da yıllık ortalama sıcaklık 11 – 12 santigrat arasında seyrediyor. Peki Iğdır’a nasıl gideceksiniz? Türkiye’nin tüm illerinden Iğdır’a otobüsle gidebilirsiniz ya da İstanbul ile Ankara’dan Iğdır Şehit Bülent Aydın Havalimanı’na yapılan direkt uçuşlarla da Iğdır’a kolayca ulaşabilirsiniz.
Iğdır, sadece tarihi ve kültürüyle değil doğal güzellikleri ve yöresel tatlarıyla da ilgi çekiyor. Şehrin büyüleyici atmosferine kapılanlardan bazıları onu Nuh’un arka bahçesi, Nuh’un şehri, güneşin doğduğu kent, festivaller şehri olarak tanımlarken; kimileri de medeniyetler beşiği, doğunun Çukurovası, Sürmeli Vadisi, tarihin tanığı, Asya’nın kapısı veyahut Kafkasya’nın merkezi olarak tanımlıyor. Zira Iğdır size sıradan bir kültürel geziyi, müze ziyaretlerini vs. vadetmekten öte kısa bir zamanda yolculuk yaptırıyor. Nitekim Iğdır’ın tarihi yerleri de kesinlikle listenide olmalı!
Siz de Iğdır’ın büyüleyici atmosferini deneyimlemek isterseniz; Iğdır’da görülmesi gereken yerler listenizin ilk sırasına Soykırım Anıtı, Harmandöven Kervansarayı ve Koçbaşı mezarlarını ekleyin. Iğdır Kalesi’ne (Korhan Kalesi) ve Karakale’ye (Sürmele Kalesi) çıkıp şehrin muhteşem manzarasının tadını çıkarın. Ağrı Dağı ve Nuh’un Gemisi’ni de görmeden dönmek olmaz tabi! Öte yandan Zerdüşt Tapınma Merkezleri, Çakırtaş (Amarat) Kul Yusuf Kümbeti, Aralık Hacı İbrahim Gödek Kümbeti gibi dini önem taşıyan tarihi yerlerin yanı sıra Ahura Buzulu, Ahura Mazda Suyu, Aliköçek Çayı Köprüsü, Tuzluca Tuz Mağaraları ile Meteor (Göktaşı) Çukuru’nu görmeden şehri terk etmeyin deriz. Cehennem Vadisi’nin eşsiz manzarasında fotoğraf çekinmek, Korhan Yaylası ile yayladaki açık hava müzesini keşfetmek ve tabi Pamuk Dağı Kayak Merkezi’nde karın ve kış sporlarının tadını doyasıya çıkarmak da Iğdır’ı unutulmaz tatil rotalarınızdan biri yapacaktır.
Bu kadar gezilecek yer, yapılacak aktiviteden sonra sarf ettiğiniz enerjiyi geri kazanmanız da lazım. Doğu Anadolu Bölgesi’nin en özgün yemek kültürüne sahip olan illerinden biri olan Iğdır’da diyet yapıyorsanız ara vermeniz, yapmıyorsanız da döner dönmez başlamanız gerekebilir. Zira Doğu’nun şark sofrası kültürü Iğdır’da da kendini gösteriyor. Yöresel ayran aşı ve otağı çorbasından kebap çeşitlerine yok yok! Taş köfte, tandır şiş, tavuk şorva, hörre, perzana, helise, cızdık, işkembe, paça ve kavurmayı Iğdır’da tatmanızı şiddetle tavsiye ediyoruz. Bozbaş, fetir, tereyağlı erişte, kuymak, kavut, kaymasa, omaç helvası ve patlıcan reçeli de denemeye değer Iğdır mutfağı lezzetlerinden. Çoğunun adını belki aklınızda tutmanız güç ancak Iğdır restoranlarında yöresel lezzetlerin hemen hemen hepsini bulmanız mümkün. Peki şehirdeki en ünlü restoranları biliyor musunuz? Iğdır mutfağının hem ismiyle hem de lezzetiyle orijinal yemeklerini tatmak için İranlılar Saray Lokantası, Şelale Şark Sofrası, Mithatpaşa Kebap Sarayı, Bike Kebap, Akasya Lokantası ve Iğdır Mangal Evi mükemmel birer seçenek olabilir. Taze bir alabalık için de Cennet Alabalık Tesisleri’ni ziyaret edebilirsiniz.
Iğdır Festivalleri ve yayla şenlikleri kapsamında seyahatinize renk katabilirsiniz. Iğdur Nahcıvan Kültür ve Dayanışma Festivali (ağustos), Nevruz Bayramı (mart), Iğdır Ağrı Dağı Korhan Yaylası Şenlikleri (mayıs), Iğdır Kayısı Festivali (temmuz) vb. etkinliklerin güncel takvimlerini takip edebilirsiniz.