Balıkesir’in Ayvalık ilçesine bağlı bir ada olan Cunda, Türkiye’nin Ege Denizi’nde yer alan en büyük 4. adası. 23 kilometrekare alan üzerine yayılmış topraklarda 2000 yılı verilerine göre 3 bin kişi ikamet ediyor. Ancak yaz aylarında bu sayı 20 bini bulabiliyor. Üstelik, Ayvalık Adaları olarak bilinen irili ufaklı 22 adanın arasında yerleşim bir tek Cunda’da var.
Cunda, Alibey Adası olarak da biliniyor. İsmi ise, Kurtuluş Savaşı’nda ‘Yunanlara teslim olun’ emrine karşı gelerek silahlı mücadeleye girişen Yarbay Ali Çetinkaya’dan geliyor. Piri Reis’in de kitabında yer verdiği Yund Adaları’nın bu bölgede olduğu düşünülüyor. Adanın anakarayla olan bağlantısı iki köprüyle sağlanıyor. Bölgedeki nüfusun çoğu, Türkiye ile Yunanistan arasındaki nüfus mübadelesi sırasında Girit ve Midilli adalarından gelen Türklerden oluşuyor.
Akdeniz ikliminin yaşandığı Cunda’ya yılda ortalama 1023 mm yağmur yağıyor. Temmuz ve Ağustos aylarında ortalama sıcaklık 22 – 23 C dereceleri görürken, Ocak ayında ise 4 C derece seviyelerine iniyor.
Yakın tarihte verilen eserleri ve doğal güzellikleriyle Cunda, her daim ziyaretçisine istediğini veren ve tatmin etmeyi bilen bir bölge olmuş. 1873 senesinde inşa edilen Taksiyarhis Kilisesi, adaya gelmeden ziyaretçilerini karşılıyor. Tek kubbeli bazilika cinsi yapı dikdörtgen formunda inşa edilmiş olup, 1927’de minare eklenerek camiye dönüştürülmüş. Saatli Cami de tıpkı Taksiyarhis gibi sonradan camiye dönüştürülmüş. İlk başta Ayos Ianni adlı bir kilise olarak ibadete açık olan yapı 1928’de cami olarak kullanılmaya başlanmış. Cunda’da gezilebilecek diğer bir yer ise Panaya Kilisesi. Diğerleri gibi günümüze kadar korunmayı başaramayan kilise, 1863’te inşa edilmiş. Sarımsak taşı ve granitten yapılan kilisede örme taş tekniği kullanılmış. Şuan ise yalnızca 3 duvarı bir de apsisi bulunuyor.
Cunda genelde emeklilerin ömürlerinin son yıllarını sakin ve huzurlu geçirmeleri adına yerleştikleri bir bölge olduğu için gece hayatı az aksiyonlar yaşanıyor. Yine de yaz aylarında bölgeye turistler geldiği için her konseptten en az bir mekan bulunuyor. Moshos Taverna ve Fasıl Evleri daha ağırbaşlı ve sohbete dayalı bir eğlence sunarken, Du Bakalım ve Khaos Club&Bar’da dansın ve eğlencenin dibine vuruluyor. Oldukça küçük bir alan olmasına karşın yaz aylarında düzenlenen festivaller oldukça ilgi topluyor. Cunda Müzik Günleri, Ultimate Cunda ve Uluslararası Balıkesir Motofest büyük çapta etkinlikler olurken Tiyatro Festivali ile Zeytinyağı Festivali daha yerel bazda kalıyor.
Cunda’ya gitmek için yolunuzun önce Ayvalık’tan geçmesi gerekiyor. Bunun için de hava, kara, deniz ve demir yolunu kullanabilirsiniz. Ulaşım alternatiflerinin fazla olması seyahat etmeyi kolaylaştırıyor. Ayvalık’a geldikten sonra teknelerle Cunda’ya gidebilirsiniz. Kara bağlantısı bulunsa da otobüs kalkmadığı için kara yoluyla ancak kendi aracınızı kullanarak Cunda’ya ulaşabilirsiniz. Fakat, şehir içi ulaşımda motorlu araç yerine bisiklet kullanıldığı için şahsi aracınızla seyahat etmeniz pek tavsiye edilmiyor.